SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNYCH
do wykorzystania w klasach I - III
TEMAT: W lewo, w prawo, w górę , w dół - ćwiczenia graficzne.
Cel główny:
usprawnianie orientacji kierunkowo-przestrzennej.
Cele korekcyjne:
uczeń wskaże prawą i lewą część ciała;
pozna nazwy kierunków: w lewo, w prawo, w górę, w dół, w przód, w tył;
użyje właściwych określeń słownych dotyczących orientacji kierunkowo-przestrzennej.
Metody:
polisensoryczne,
aktywizjące.
Pomoce:
kartki papieru, zeszyty w kratkę, ołówki , schematy przygotowane przez nauczyciela, budzik, apaszka.
Przebieg zajęć:
Ćwiczenie 1. Powitanie - zabawa ruchowa ze śpiewem.
Dzieci śpiewają i interpretują ruchem piosenkę Pingwin (3 razy).
O, jak przyjemnie i jak wesoło
w pingwina bawić się, się, się.
Raz nóżką lewą, raz nóżką prawą,
do przodu hop, do tyłu hop i raz, dwa, trzy.
Ćwiczenie 2. Wykonywanie zadań na polecenie.
Dzieci otrzymują polecenia typu: podnieś lewą rękę, pokaż prawą rękę, podnieś prawą nogę, dotknij prawego ucha lewą ręką, dotknij lewą ręką lewej nogi itp.
Ćwiczenie 3. Śledzenie przedmiotu i określenie jego położenia.
Nauczyciel pokazuje kartkę papieru. Uczniowie wskazują górę kartki, jej dół, stronę lewą i stronę prawą. Następnie przesuwa ją, a dzieci określają kierunek przesunięcia.
Ćwiczenie 4. Rysowanie pod dyktando.
Zagadki rysunkowe. Aby je rozwiązać, należy dokładnie słuchać poleceń i dokładnie rysować. Nauczyciel może wskazać miejsce najdogodniejsze do rozpoczęcia rysunku.
Przykładamy ołówek do kropki i zgodnie z poleceniem - ile kratek i w którą stronę - ciągniemy kreskę. Nie odrywamy ołówka od papieru, bo koniec jednej linii jest początkiem następnej.
Po ukończeniu rysunku n-l sprawdza poprawność wykonania, a dzieci próbują zgadnąć nazwę schematycznie przedstawionego przedmiotu.
Schematy:
„Klucz”. Kod: 5 kratek w prawo, 4 w dół, 2 w lewo, 5 w dół, 1 w lewo, 1 w dół, 1 w lewo, 1 w dół, 2 w prawo, 1 w dół, 3 w lewo, 8 w górę, 2 w lewo , 4 w górę.
„Grzebień”. Kod: 1 kratka w prawo, 3 w dół, 1 w prawo, 2 w górę 1 w prawo, 2 w dół, 1 w prawo, 2 w górę, 1 w prawo 2 w dół, 1 w prawo 2 w górę, 1 w prawo 2 w dół, 1 w prawo, 2 w dół, 1 w prawo, 3 w górę, 1 w prawo , 4 w dół, 13 w lewo, 4 w górę.
„Statek”. Kod: 3 kratki w prawo, 1 w górę, 1 w prawo, 1 w dół, 1 w prawo, 2 w górę, 1 w prawo, 2 w dół, 1 w prawo, 3 w górę, 2 w prawo, 3 w dół, 2 w prawo, 1 w górę, 2 w prawo , 1 w dół , 3 w prawo, 3 w dół, 14 w lewo połącz tę linię z kropką początkową.
Ćwiczenie 5. Określenie miejsca źródła dźwięku.
Nauczyciel po kolei zaprasza uczestników zajęć do środka koła utworzonego przez uczniów. Dziecku w kole zawiązuje oczy apaszką. Pozostali śpiewają dowolną piosenkę. W tym czasie n-l ustawia w sali budzik, ok. 2 metrów od dziecka. Na jego znak dzieci uciszają się i kucają. Uczeń stojący w kole odgaduje po tykaniu zegara, czy zegar jest za nim, przed nim, z lewej strony czy z prawej, pokazuje kierunek skąd słyszy dźwięk. Jeśli nie uda mu się odgadnąć, prowadzący daje mu drugą szansę poprzez uruchomienie w budziku sygnału ciągłego.
Ćwiczenie 6. Projektowanie własnych zagadek rysunkowych. Propozycje tematyki zagadek: samochód, ślimak, rewolwer, czołg, pies, ciężarówka, robot itp.
Dzieci układają własne zagadki rysunkowe. Po sprawdzeniu przez prowadzącego dyktują je kolegom osobiście - nauczyciel czuwa nad poprawnością dyktowania i koryguje w miarę potrzeby.
Ćwiczenie 7. Pożegnanie - zabawa Iskierka.
Nauczyciel staje z dziećmi w kole trzymając się za ręce:
omówienie z dziećmi zajęć ze zwróceniem uwagi na trudności i bez- problemowe wykonywanie zadań;
wybór najciekawszych zadań na zajęciach;
zabawa integracyjna - Iskierka.
PROPOZYCJE ĆWICZEŃ DO WYKORZYSTANIA NA ZAJĘCIACH KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNYCH
w pracy z dzieckiem ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania
(propozycja dla tematu językowego b - d)
TEMAT: Prawie takie same, a inne.
Cele ogólne:
wzmacnianie i wydłużanie koncentracji i uwagi;
stymulowanie sprawności intelektualnej;
doskonalenie analizatora wzrokowego i słuchowego;
doskonalenie umiejętności różnicowania, kojarzenia i logicznego myślenia;
wprowadzanie atmosfery odprężenia i rozrywki.
Cele operacyjne:
uczeń odwzoruje i rozłączy układ literowy, wpisze każdą literę na kresce;
odszuka wyrazy w układzie pionowym i poziomym;
przeczyta wyrazy z b i z d;
wypisze z pamięci wyrazy z b i d;
przeczyta wyrazy z ba i da, zaznaczy łukiem każdą sylabę w wyrazach;
dopisze we właściwym miejscu brakujące litery;
wypisze trzysylabowe wyrazy , w których jest ba lub da;
wskaże, w którym miejscu kolumny pionowej jest miejsce dla wyrazów: drut, bajka, droga, bar...
wpisze na kropkach brakujące litery i utworzy wyrazy zaczynające się literą b i d;
połączy ze sobą po dwie sylaby i utworzy wyrazy z b i d;
połączy wyraz z jego odpowiednikiem graficznym;
wpisze brakujące litery we właściwych miejscach;
wpisze umowny znak zgodnie z usłyszanymi wyrazami.
Odwzorowywanie i odróżnianie liter w układzie literowym.
Przedstawiamy dziecku kilka układów literowych, będących konfiguracją liter
b i d.
...... ....... ....... .......
Polecamy dziecku :
odwzoruj układ literowy możliwie precyzyjni, zachowując kierunek i odpowiednie relacje między literami,
rozłącz poszczególny układ literowy i wpisz każdą literę na kresce.
Poszukiwanie eksponowanego wyrazu wśród podobnych wizualnie.
Prezentujemy zestaw wyrazów, w których występuje zarówno poszukiwany wyraz (broda), jak i inne, podobne do niego graficznie.
broda ( )
broda borda bardo broda
drabo broda droba broba
brado droba broda bardo
broda borda broda droba
drabo broda broda broba
Polecamy dziecku:
przyjrzyj się w układzie pionowym poszczególnym wyrazom, odszukaj wyraz broda, podkreśl go czerwoną kreską, a w nawiasie wstaw cyfrę oznaczającą liczbę tych wyrazów.
Tworzenie wyrazów z wykorzystaniem eksponowanych liter.
Wśród wyrazów znajduje się jedna z liter b - d, np.:
drut torba mydło blok balon burak medal zebra brat deser
W dowolnych miejscach znajdują się po 2 litery: litera eksponowana i po niej występująca. Ćwiczenie to wykonujemy najpierw w płaszczyźnie słuchowej, potem wzrokowej.
Polecamy dziecku:
przeczytaj wyrazy, w których jest b, potem zawierające d;
słuchaj uważnie, mówić ci będę wyrazy, a ty wskażesz 2 litery, które pasują do usłyszanego wyrazu;
przyjrzyj się każdemu wyrazowi, odszukaj właściwe dla niego litery i dopisz do nich brakujące;
wypisz z pamięci wyrazy, w których było b.
Wizualne i słuchowe różnicowanie sylaby ba - da w wyrazach.
W liście wyrazowej znajdują się wyrazy, w których są sylaby ba - da ;
doba data ryba dama zabawa daleko banany torba moda medale balony podaje buda basen cuda barak woda baton farba
Poniżej eksponujemy w kolumnach tylko sylaby ba - da:
ba da
ba da
ba da
ba da
ba da
ba da
ba da
ba da
ba da
ba
Polecamy dziecku:
przeczytaj wyrazy, w których jest sylaba ba:
przeczytaj wyrazy, w których jest sylaba da;
zaznacz łukiem każda sylabę w wyrazach
przeczytaj wyrazy 3-sylabowe;
przyjrzyj się uważnie i utwórz wyrazy z sylabą ba, dopisując we właściwym miejscu brakujące litery;
to samo zrób z wyrazami mającymi sylabę da.
Te same wyrazy wykorzystamy w płaszczyźnie słuchowej. Na kartce wpisujemy dodatkowo kolumnę z sylabami ba - da. Dyktujemy w dowolnej kolejności wyrazy, dziecko wpisuje sylaby we właściwym miejscu.
Rozróżniamy ba- da w wyrazach.
data buda banany
balony ryba woda
bary tuba doba
gada baseny dary
bazary dama rybacy
bada parada pada
daleko zabawa sylaba
Polecamy dziecku:
nie czytając wyrazu, połóż kartonik z sylabą ba pod taką samą sylabą w poszczególnych wyrazach ( dziecko pracuje w układzie pionowym0;
przeczytaj wyrazy mające sylabę ba;
zakreśl łukiem sylaby w tych wyrazach;
nie czytając wyrazu, połóż kartonik z sylabą da pod taką samą sylabą w poszczególnych wyrazach
przeczytaj wyrazy mające sylabę da. Zakreśl łukiem sylaby w tych wyrazach
wypisz trzysylabowe wyrazy, w których jest ba, albo da;
zapisz jedynie sylabę ba albo da w usłyszanych wyrazach, pozostałe sylaby zaznacz kreską poziomą, np. ryba: - ba. Dyktujemy wyrazy; data, zabawa, sylaba, woda, daleko, bazary. Po napisaniu dziecko uzupełnia na kresce brakującą sylabę. Jeśli nie zapamiętało wszystkich wyrazów, powtarzamy je. Dziecko innym kolorem uzupełnia sylaby.
Szukamy wyrazów bada i doba.
W małych wielokwadratowych polach wpisane są pionowo i poziomo powtarzające się 4 - literowe wyrazy bada i doba. Na prawo od każdego pola kwadratowego znajdują się pionowe kreski. Jest ich tyle, ile w danym kwadracie poszukiwanych wyrazów. Ta sama litera może być wykorzystana w dwóch wyrazach.
bada
b |
a |
d |
a |
b |
a |
d |
a |
a |
b |
a |
d |
a |
b |
d |
b |
d |
a |
b |
a |
d |
a |
b |
a |
a |
d |
a |
b |
a |
d |
a |
d |
b |
a |
d |
a |
b |
a |
d |
a |
a |
b |
a |
d |
a |
b |
a |
d |
d |
a |
b |
a |
d |
a |
b |
d |
a |
d |
a |
b |
a |
d |
a |
b |
doba
d |
o |
b |
a |
d |
o |
b |
a |
o |
d |
o |
b |
a |
d |
o |
b |
b |
o |
a |
b |
d |
o |
b |
a |
a |
b |
o |
d |
o |
b |
a |
d |
d |
a |
d |
o |
b |
a |
d |
o |
o |
d |
o |
b |
a |
d |
o |
b |
b |
d |
b |
a |
d |
o |
b |
a |
a |
o |
a |
d |
o |
b |
a |
o |
Polecamy dziecku:
odszukaj wyraz bada wpisany pionowo i poziomo. Zamaluj go. Skreśl za każdym razem jedną kreskę pionową;
w ten sam sposób „przepracuj” wyraz doba.
Porządkowanie wyrazów zaczynających się literą b albo d.
Przygotowujemy wyrazy 3 - 6 literowe, np.:
droga bar drut brat domek błoto data dym bramka dywan balkon doktor
poniżej w kolumnach pionowych eksponujemy litery b - d, pozostałe zastępujemy kropkami;
b . . d . .
b . . . d . . . d . . .
b . . . . b . . . . d . . . . d . . . . d . . . .
b . . . . . b . . . . . d . . . . .
Polecamy dziecku:
przeczytaj wszystkie wyrazy;
przeczytaj wyrazy zaczynające się literą b;
przeczytaj wyrazy, mające na początku d;
zaznacz łukiem sylaby w wyrazach, w trudniejszych wyrazach pomagamy baj - ka, bram - ka, bal - kon, dok - tor;
wskaż w którym miejscu kolumny pionowej jest miejsce dla wyrazów: drut, bajka, droga, bramka, dywan;
wpisz na kropkach brakujące litery, patrząc na listę wyrazową;
utwórz wyrazy, zaczynające się literą b, potem to samo zrób z wyrazami mającymi d;
napisz z pamięci po dwa wyrazy zaczynające się na b i d.
Wyrazy mające b oraz d przedstawione sylabami.
Przygotowujemy 9 wyrazów dwusylabowych, mających b - d, np.: torba, mądry, obłok, farba, burak, głodny, obraz, stado, brama.
W górnej i dolnej części kartki wpisujemy sylaby tych wyrazów. Ćwiczenie wykonujemy w dwojaki sposób: a) w płaszczyźnie wzrokowej i b) w płaszczyźnie słuchowej.
a) tor ba bu rak ob far mąd ob łok ba głod ry ny raz sta ma bra do
b) far tor mąd sta bu bra łok do ma ob ry ba ob ny głod rak raz ba
(sylaby rozrzucone nieregularnie )
Polecamy dziecku (pracujemy z górną częścią kartki):
połącz ze sobą po dwie sylaby, zgodnie z usłyszanym wyrazem; linię łączącą sylaby zakończ strzałką (przykład: tor - ba).
Dziecko pracuje z dolną częścią kartki, nie widzi górnej:
przypomnij sobie te wyrazy i połącz odpowiednio po dwie sylaby.
Tworzenie wyrazów z wykorzystaniem jednej litery.
Wpisujemy z lewej strony kartki wyrazy, mające b albo d. Na wysokości każdego wyrazu oznaczamy za pomocą linii falistej liczbę sylab innego wyrazu. Długość linii falistej zależy od liczby liter w sylabie. W różnych miejscach nad linią falistą wpisujemy jedną literę danego wyrazu.
Ćwiczenie wykonujemy zarówno w płaszczyźnie wzrokowej, jak i słuchowej.
Polecamy dziecku;
połącz linią wyraz z lewej strony z jego odpowiednikiem z prawej;
wpisz brakujące litery we właściwych miejscach linii falistej;
wypisz wyrazy 2-sylabowe.
Wpisujemy ponownie na oddzielnej kartce sam tylko układ graficzny będący odpowiednikiem pełnych wyrazów.
Polecamy dziecku:
uzupełnij we właściwych miejscach linii falistej „falbanki” litery usłyszanych wyrazów. Dyktujemy w dowolnej kolejności wyrazy z lewej kolumny.
basen ryba
data zabawa
obraz woda
radio torba
sobota kreda
SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNYCH DLA DZIECI DYSLEKTYCZNYCH
ze specyficznymi trudnościami w nauce ortografii
TEMAT: Jabłoń pani Ortografii.
Cele ogólne:
utrwalanie poprawnego zapisu poznanych wyrazów z ó - u;
doskonalenie pamięci ortograficznej poprzez wizualizację opracowanych ortogramów na indywidualnie tworzonych plakatach.
Cele operacyjne:
uczeń odgadnie treść zagadek;
przyporządkuje napisy do odpowiednich ilustracji;
podzieli wyrazy na sylaby, rozdzieli na grupy spółgłoskowe;
ułoży wyrazy z rozsypanki literowej;
zilustruje ruchem ciała słyszaną opowieść ;
zapisze prawidłowo poznane wyrazy;
dokona samodzielnych skojarzeń;
przyklei wyrazy we właściwym miejscu na tworzonym plakacie;
uzupełni zdania brakującymi wyrazami.
Metody:
aktywizujące uczniów, słowne - zagadki, pokaz, obserwacja, ćwiczenia plastyczne.
Pomoce:
teksty zagadek, ilustracje do wyrazów, ilustracje do zagadek, kartoniki z podpisami, karteczki z wyrazami, rozsypanki literowe, szablony jabłek, plansze z zaznaczonymi kształtami drzew, zdania z lukami, podkład muzyczny.
Przebieg zajęć:
Odgadywanie zagadek.
Nauczyciel proponuje dzieciom odgadnięcie zagadek po uprzednim ich wysłuchaniu. Dzieci podają prawidłowe rozwiązania.
Skórę mam grubą, zieloną. Środek miękki i czerwony. Pestki czarne też we mnie są. Czy już ktoś odgadł nazwę mą? (arbuz)
Gniazdko z błota lepi pod dachu okapem. Przylatuje wiosną, aby uciec latem. (jaskółka)
W baśniach służył jako pojazd latający. U naszej prababci zamiast szafy stojący. (kufer)
Co to jest? Na pewno wszyscy wiedzą. Trzymają się uszu, lecz na nosie siedzą. (okulary)
Co takiego ma ptaszek, odgadnijcie, proszę, co ja również do szkoły w swym piórniku noszę. (pióro)
Bywa pąsowa, biała, różowa. Mówią o niej kwiatów królowa. (róża)
Jak ten kwiatek się nazywa, co słowo „pan” w nazwie ukrywa? (tulipan)
Mieszka wśród lasu, orzeszki zjada, w dziupli na zimie zapasy składa. (wiewiórka)
Wspólne oglądanie ilustracji.
Przyporządkowywanie podpisów do ilustracji oraz układanie wyrazów według zasady ortograficznej.
Dzieci dobierają podpisy do ilustracji, a następnie segregują wyrazy z ó oraz u układając je w oddzielnych grupach.
PIÓRO KUFER
JASKÓŁKA TULIPANY
WIEWIÓRKA ARBUZ
RÓŻA OKULARY
Dzielenie wyrazów z podziałem na sylaby z równoczesnym klaskaniem w rytm wypowiadanych sylab.
Nauczyciel wskazuje dowolny obrazek, dzieci klaszcząc, dzielą wyraz na sylaby, rozdzielając grupy spółgłoskowe.
Podział i zapis wyrazów na sylaby z rozdzieleniem grup spółgłoskowych.
Uczniowie dzielą wyrazy na sylaby pionową kreską, rozdzielając spółgłoski znajdujące się u ich zbiegu. Po sprawdzeniu przez n - la poprawności wykonania zadania dzieci zapisują wyrazy, rozdzielając wyrazy kreską poziomą.
Np. jas - kół - ka, ró - ża itd.
Odszukiwanie wyrazów w rozsypance literowej oraz ich zapisywanie.
Dzieci układają wyrazy z rozsypanek literowych, zaznaczając kolorem właściwe literki. Następnie zapisują cały wyraz:
z j a w s k h k e ó m ł c k d a r - jaskółka
w s i r e z w o i g ó r s t k o a - wiewiórka
n j k o u s d f a e c r - kufer
r t i ó n m ż c s a - róża
s p y k i l m ó t d r e w o - pióro
t y u j l k i o p na s n - tulipan
e d a s r t k b i u c w z - arbuz
o p l k j n u c f l p a g f r m z y - okulary
Zabawa ruchowa.
„Wycieczka do ogrodu pani Ortografii”.
7. Nauczyciel demonstruje całe jabłuszka oraz jabłka nadgryzione. Następnie pyta dzieci, które litery: u czy ó bardziej przypominają kształt tych owoców. Wspólne ustalenie, że wyrazy z ó znajdują się w całych jabłkach, natomiast wyrazy z u zostaną zapisane w jabłkach nadgryzionych (skojarzenie wzrokowe).
Dzieci zapisują opracowane wyrazy na właściwych owocach.
Tworzenie plakatów.
Dzieci przyklejają na planszy drzewa, jabłuszka z zapisanymi wyrazami. Całe jabłka umieszczają na konarach drzewa, a jabłuszka nadgryzione pod drzewem.
Kolorowanie plakatu.
Dzieci w dowolny sposób ozdabiają plakat posługując się kredkami.
Ewaluacja - uzupełnienie zdań brakującymi wyrazami.
Dzieci czytają treść zdań, samodzielnie uzupełniając je wyrazami utrwalanymi w trakcie zajęć.
................... to czarny ptaszek z białym brzuszkiem.
W dziupli .................... gromadzi zapasy na zimę.
................................ jest nazywana królową kwiatów.
Wróbelki mają szare ......................... .
........................ ma grubą , zieloną skórkę.
Wiosną w ogródku zakwitają ....................... .
Na strychu stoi stary ...................... .
Niektórzy ludzie noszą ...................... .
11. Podsumowanie i ocena pracy na zajęciach.
Opracowała mgr Barbara Puchalska