Leki uspokajające - nasenne.
Zaburzenia snu mogą najogólniej polegać na utrudnieniu zasypiania, bądź na spłyconym śnie.
a) utrudnienie zasypiania - występuje u osób młodych i zdrowych. Jest wówczas skutkiem znacznego napięcia emocjonalnego (utrzymujące się napięcie emocjonalne utrudnia zaśnięcie). Pacjent zasypia po pewnym czasie - zwykle ten czas wydaje mu się dłuższy niż jest w rzeczywistości.
b) spłycenie snu - może być skutkiem pobudzenia emocjonalnego, jednak często jest skutkiem procesu chorobowego w O.U.N. Pacjent zasypia łatwo, budzi się jednak pod wpływem najmniejszego bodźca. Sen jest płytki, pacjent ma wrażenie, że nie śpi. Przedwczesne budzenie występuje fizjologicznie u osób w wieku podeszłym lub może być objawem depresji. Najwłaściwszym postępowaniem jest usunięcie przyczyny zaburzeń snu. Stosowanie leków nasennych nie prowadzi do usunięcia zaburzeń snu. Sen uzyskany po lekach nie jest pełnowartościowy. Leki z tej grupy są rzadko stosowane w zaburzeniach snu.
I. Pochodne benzodiazepiny.
Działają depresyjnie na układ limbiczny. W wyniku tego występuje działanie uspokajające, anksjolityczne (przewciwlękowe), nasenne, przeciwdrgawkowe. Działają ponadto hamująco na połączenia wielosynaptyczne w rdzeniu kręgowym, dlatego następuje zwiotczenie mięśni prążkowanych. Powodują zmniejszenie przepływu mózgowego i zużycia tlenu przez tkankę mózgową. Nie działają przeciwbólowo, ale zmniejszają reakcję na bodźce bólowe.
Działanie niepożądane: wywołują lekozależność i tolerancję.
Przeciwwskazania:
myastenia gravis (nużliwość mięśni),
ciąża,
nie wolno prowadzić pojazdów.
Interakcje:
Dotyczą potęgowania działania leków wpływających na O.U.N., np. neuroleptyków, opioidów, leków przeciwhistaminowych I-ej generacji.
Zastosowanie:
bezsenność,
padaczka (stan padaczkowy),
premedykacja chirurgiczna,
stany lękowe i napięcia z pobudzeniem.
Leki z tej grupy stosowane są jako leki nasenne.
1. Nitrazepam: prep. Nitrazepam (tabletki 0,005g).
2. Midazolam: prep. Dormicum (tabletki 0,015g).
3. Estazolam: prep. Estazolam (tabletki 0,002g).
4. Lorazepam: prep. Lorafen (drażetki 0,001 - 0,0025g).
5. Oksazepam: prep. Oxazepam (tabletki 0,01g).
II. Pochodne kwasu barbiturowego.
Działają depresyjnie na O.U.N., szczególnie na ośrodki podkorowe i korę. Działają nasennie, w większych dawkach narkotycznie. W dawkach 5 - 10 razy mniejszych od nasennych niektóre są uspokajające. Natomiast niektóre są przeciwpadaczkowe (zmniejszają wrażliwość okolicy ruchowej kory mózgu) oraz hamująco na niektóre ośrodki autonomiczne (termoregulacji, wymiotny, oddechowy).
Interakcje:
Barbiturany są silnymi induktorami enzymatycznymi i wzmagają metabolizm leków: przeciwkrzepliwych, przeciwpadaczkowych, niektórych antybiotyków (gryzeofulwiny), estrogenów, zmniejszając siłę i skracając czas działania tych leków.
Barbiturany wzmagają działanie psychodepresyjne alkoholu i przeciwbólowe aminofenazonu.
1. Fenobarbital prep. Luminalum.
Działa silnie nasennie, przeciwpadaczkowo, w małych dawkach uspokajająco, przeciwwymiotnie. Kumuluje się i wywołuje objawy ponarkotyczne (po przebudzeniu chory odczuwa senność, zmęczenie, bóle głowy).
Zastosowanie:
nasennie, pogłębianie snu,
uspokajająco,
przeciwpadaczkowo.
2. Cyklobarbital prep.: Cyclobarbitalum Calcium (tabl. 0,2g),
Reladorm (tabl. 0,1g).
Działa silnie nasennie; nie kumuluje się i powoduje nieznaczne objawy ponarkotyczne.
III. Zopiklon prep. Imovane.
Środek nasenny, uspokajający, przeciwlękowy. Mało działań niepożądanych.
IV. Zolpidem prep. Stilnox.
Słabe działanie nasenne. Ułatwia zasypianie, przedłuża czas trwania snu, pogłębia sen. W dużych dawkach przeciwdrgawkowo. Wywołuje lekozależność.