KOMUNIKOWANIE W GRUPIE
Grupa - to dwie lub więcej osób, między którymi istnieje bezpośrednia interakcja, które posiadają wspólne, ustalone normy, mają wspólny cel, tworzą rozwiniętą strukturę grupową i mają poczucie odrębności swojej grupy w stosunku do innych grup. (Mika)
Grupa - to pewna liczba osób, które spotykają się ze sobą częściej niż z innymi.
M. Sader opracował pięć kryteriów charakteryzujących grupę:
1. Grupa jest relatywnie mała
2. Istnieją trwałe wzajemne kontakty między członkami grupy
3. Grupę charakteryzuje koherencyjność
4. Grupę charakteryzuje funkcjonalność i rozpisanie ról
5. Grupa oznacza się specyficznym morale, które jest kształtowane przez normy i reguły zachowania w obrębie grupy
Dlaczego ludzie przystępują do grupy?
Przyczyna |
Korzyści |
Bezpieczeństwo |
Grupa zmniejsza osamotnienie, ludzie czuja się silniejsi, mniej wątpią w siebie, są odporniejsi na groźby |
Pozycja |
Grupa uznana przez innych za ważna zapewnia uznanie i prestiż jej członków |
Wysoka samoocena |
Grupa może zapewnić poczucie wysokiej wartości |
Przynależność |
Członkostwo w grupie sposobem zaspokojenia potrzeby przynależności |
Siła |
To czego nie może osiągnąć jednostka często osiąga grupa |
Osiąganie celów |
Niekiedy, aby wykonać zadanie trzeba kojarzyć uzdolnienia, widzę albo władzę kilku osób |
Role członków w grupie:
role zadaniowe, które są konieczne do wyboru i realizacji zadania np. inicjatywa
role zadaniowe i zachowawcze, które równocześnie zapobiegają samorozwiązaniu grupy np. łagodzenie napięć
role dysfunkcjonalne, które oznaczają zakłócenia w pracy grupowej np. zabieganie o sympatię
Etapy rozwoju grupy:
1. formowanie |
ORIENTACJA NA ZADANIA - członkowie starają się określić zadanie i sposób podejścia do niego. |
TESTOWANIE I ZALEŻNOŚĆ - członkowie starają się określić, jakie są zachowania interpersonalne akceptowane są w grupie. Będą bardzo zależni od przywódcy i jego reakcji na innych członków |
2. ścieranie się |
Konflikt wewnątrzgrupowy - brak jedności w grupie, wrogość wobec przywódcy i wobec siebie |
|
3. normowanie |
ROZWÓJ SPÓJNOŚCI GRUPY -członkowie grupy zaczynają akceptować się nawzajem, tworzą się normy grupowe. Grupa będzie unikać konfliktów. |
|
4. działanie |
FUNKCJONALNE DOPASOWANIE RÓL - członkowie grupy przyjmują role, które pozwalają im zakończyć zadanie. |
|
5. separacja |
|
Zalety pracy zespołowej:
- pozwala na rozważanie treści zadania z wielu różnych punktów widzenia, ponieważ członkowie grupy różnią się doświadczeniem i wiedzą
- daje możliwość wypracowania większej liczby wariantowych rozwiązań i dostarcza większej ilości informacji pozwalających lepiej ocenić optymalne możliwości rozwiązania problemu
- współudział większej liczby osób w rozwiązaniu problemu przyczynia się do lepszego zrozumienia podjętej decyzji oraz jej głębszej akceptacji
- wysiłek grupowy jest zawsze większy od sumy indywidualnych wysiłków członków tej samej grupy kiedy członkowie grupy pracują w obecności innych osób, każdy z nich doświadcza tzw. efektu społecznej obecności. Zjawisko to polega na podświadomym podnoszeniu poziomu aktywności, który skutkuje lepszą jakością i wydajnością pracy
- grupowe analizowanie problemów sprzyja trafności i pewności podejmowanych decyzji
Ujemne strony pracy zespołowej:
- osoba o silnych predyspozycjach do dominacji lub po prostu uparta może utrudniać paraliżować pracę grupy, namawiając innych do wyrażania własnych poglądów
- niektórzy członkowie grupy mogą być pasywni i w ograniczonym zakresie angażować się we wspólną pracę, (powody: obawa przed śmiesznością lub lęk przed ewentualnymi sankcjami z powodu wygłaszania opinii odmiennych od opinii innych członków grupy, którzy posiadają wyższy status, wyczekiwanie na efekty pracy innych)
- czasami zdarza się, że grupa działa powierzchownie i pośpiesznie koncentruje się na wybranych aspektach problemu
- członkowie grupy mogą bardziej koncentrować się na swoich subiektywnych opiniach i starać się za wszelką cenę udowodnić ich słuszność nie dbać o obiektywną ocenę zagadnień
LUDZIE I ICH LIDERZY - CECHY OSOBOWOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI LIDERA
Lider - to osoba, która skutecznie przewodzi ludziom w procesie prowadzącym do realizacji ich własnych potrzeb.
Lider - to człowiek, któremu poprzez wpływanie na innych ludzi udaje się przekonać ich do współdziałania z sobą i innymi ludźmi oraz nakłonić zwolenników lub współpracowników do spełnienia swoich oczekiwań i wypełniania poleceń.
Czynniki decydujące o tym, jakimi jesteśmy liderami?
1. Posiadanie wzorów przywództwa w swojej rodzinie i w najbliższym otoczeniu.
Ważne jest dla posiadania wzorców i wcielania ich w życie:
- czy osoba uznana za wzór przywódcy stawia wymagania?
- karą jest brak nagrody
- w jaki sposób mobilizowała do różnych prac?
- jak nagradzała i czy w ogóle nagradzała?
- jakie kary stosowała?
- jak rozstrzygała konflikty?
- w jaki sposób podejmowała decyzje?
- jakie wdrażała normy?
2. Osobowość - cechy prawdziwego przywódcy to przede wszystkim:
a) cechy fizyczne - a wśród nich miła powierzchowność, względnie wysoki wzrost (ważne u mężczyzn), zgrabna sylwetka, zadbany wygląd zewnętrzny
b) cechy psychologiczne - a wśród nich: pewność siebie, odporność na stres, wewnątrzsterowność, stanowczość, decentralizacja interpersonalna
3. Sposoby kierowania ludźmi:
a) przywódca - kierownik, nastawiony na zadania (skupia się na precyzyjnym określaniu zadań i sposobu ich wykonania)
b) przywódca nastawiony na ludzi - troszczy się o pracowników, motywuje ich do pracy
4. Style przewodzenia:
a) dyrektywny (autokratywny)
b) konsultatywny (demokratyczny)
c) towarzyski (wspólnie podejmowanie decyzji, unika konfliktów)
d) niezaangażowany (pasywny) - w niewielkim stopniu nastawiony na zadania i ludzi
Podstawowe umiejętności lidera:
1. Kształtowanie wizji i celów
2. Komunikacja interpersonalna
3. Motywowanie innych do działania
4. Rozwiązywanie konfliktów