Def. Ped. Spec.
Pedagogika specjalna - nauka , zajmująca się psychopedagogicznymi podstawami i drogami nauczania i wychowania osób niepełnosprawnych, odbiegających od normy psychicznej lub fizycznej.
Funkcja ped specjalnej
- opisowa - opisuje zjawisko niepełnosprawności, specyfika
- teoretyczna - doświadczenia w postaci pojęć, przełożone na teorie
- praktyczna - konkretne działania
- normatywna - ustalanie norm, zasad, celów; ustalenie cech nauczyciela
Def osoby niepełnosprawnej
Osoba niepełnosprawna - to osoba, która z powodu urazu, choroby lub wady wrodzonej ma poważne trudności albo nie jest zdolna wykonywać czynności , które osoba w tym samym wieku zazwyczaj jest zdolna wykonywać.
Kierunki Ped. Specjalnej.
Wyróżniamy 3 kierunki ped. Specjalnej tzn: - -ped. Specjalna kompensacyjna, resocjalizująca, lecznicza
Problematyka ped. Specjalnej.
etiologia ( przyczyny obniżenia sprawności psychofizycznej )
fenomenologia ( objawy , dzięki którym możemy rozpoznać upośledzenie fizyczne lub psychiczne)
profilaktyka ( zapobieganie występowaniu lub pogłębianiu zaburzenia)
terapia wychowawcza ( wych. Korygujące, usprawniające, leczenie osób chorych lub kalekich)
Subdyscyplina ped. Specjalnej.
Pedagogika specjalna:
filozoficzne podstawy systemu pedagogiki specjalnej:
- teleologia, antropologia
- aksjologia, prakseologia
pogranicza pedagogiki specjalnej:
- medycyna, psychologia, socjologia
nauki prawne, ekonomia
6. Czym zajmuje się ped. Specja. Porównawcza
Zajmuje się porównaniem pracy,opieki, diagnozy w różnych krajach świata.
TJW - TYFLOPEDAGOGIKA
Dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób niewidomych i niedowidzących w placówkach oświatowych (w tym integracyjnych) oraz poradniach specjalistycznych.
8. TJW - OLIGOFRENOPEDAGOGIKA Dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem i nauczaniem osób upośledzonych umysłowo. Przedmiotem jest jednostka upośledzona umysłowo i proces jej rehabilitacji obejmujący wszechstronny rozwój i przystosowanie do życia w społeczeństwie ludzi pełnosprawnych.
9. TJW - ped. Terapeutyczna -zajmuje się jednostkami wyizolowanymi z naturalnego środowiska
-ochrona jednostki przed ujemnymi skutkami psychicznymi spowodowanymi długotrwałym pobytem w zakładzie leczniczym
-współdziałanie w terapii medycznej
-mobilizowanie do polepszenia sytuacji własnej
-współdziałanie w zapewnieniu jednostce podstawowych potrzeb psycho-społecznych i biologicznych
-organizowanie procesu szkolenia (rewalidacja i rehabilitacja)
-udzielanie pomocy po opuszczeniu zakładu leczniczego
10. TJW - PED. SPECJ. RESOCJALIZACYJNA ( zaburzenia zachowania) Pedagogika resocjalizacyjna jest działem pedagogiki specjalnej, zajmującym się teorią i praktyką wychowania jednostek niedostosowanych społecznie.
11. TJW -LOGOPEDIA -Nauka zajmująca się osobami z wadami wymowy i ich korekcją. Nauka o kształtowaniu właściwej mowy w okresie jej rozwoju i jej doskonaleniu w późniejszym okresie (logopedia ogólna), a także o usuwaniu różnego rodzaju wad i zaburzeń mowy (logopedia specjalna).
Klasyfikacja osób upośledzonych umysłowo
1. upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim ( 52 - 67) 2. upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym ( 36 - 51) 3. upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym ( 20 - 35) 4. upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim ( 0 - 19)
a) zahamowanie i zaburzenia w aparacie percepcji ( wzrok, słuch, smak, dotyk, węch)
b) zahamowanie i zaburzenia w aparacie przetwarzania ( centralny układ nerwowy, mózgowie)
c) zahamowanie i zaburzenia w aparacie wyrażania ( mowa,ruch,postawa, gesty, mimika, migi)
Czynniki działające przed poczęciem wpływające na upośledzenie umysłowe dziecka.
1.Wady genów strukturalnych ( małogłowie, zmniejszona część czaszki oraz wodogłowie) 2.Wady metaboliczne ( fenyloketonuria - w organizmie dziecka nie powstaje enzym odpowiedzialny za trawienie białka - mózg skazany jest na toksyny ) 3.Wady chromosomowe- uszkodzenia komórek rozrodczych( zespół dawna, ryzyko rośnie wraz z wiekiem matki)
Przedstaw czynniki działające w czasie życia prenatalnego mogące wywołać upośledzenie umysłowe
leki uspokajające, pobudzające - zatrucia- alkohol, nikotyna, narkotyki - ogólny stan psychofizyczny - przemęczenie - niedożywienie; prześwietlenie RTG; choroby zakaźne - grypa , różyczka; urazy mechaniczne płogu.
Przedstaw kompetencje jakie osiąga dziecko w pierwszym okresie rozwoju inteligencji
Pojawienie się świadomości własnych działań, inteligencji, stanów i kompetencji. Zdaniem J. Kagana, rozwój samoświadomości obejmuje kompetencje : - pamiętanie przeszłości - zdolność powrotu do wcześniejszych schematów - zdolność wnioskowania - świadomość własnej zdolności do działania - świadomość siebie ze swoimi właściwościami Rodzice w tym czasie powinni jak najintensywniej pomagać dziecku w praktycznym rozwoju.
16. Na czym polega uśmiech mistrza To uśmiech bezpośrednio po tym gdy dziecko osiągnie cel swoich wysiłków . Jest to uśmiech prywatny ( nie społeczny) po 19 do 25 miesiąca życia. Uśmiech ten świadczy o tym , że dziecko potrafi przewidywać cel, podejmuje wysiłek, aby go osiągnąć. Generuje sam cel i wie kiedy jest on osiągnięty. Własny standard mistrzostwa.
Na czym polega rządzenie dorosłym Od 2 roku życia pojawia się chęć na rządzenie dorosłym ( wpłynięcie na jego decyzje przez stawianie wymagań lub kierowanie nim)- domaganie się zmiany zachowania u dorosłego albo niepotrzebna prośba o pomoc. Wyrzucanie zabawek po to aby rodzic ją podnosił. Rządzenie dorosłym osiąga szczyt w 22 m.ż a potem są rzadsze ( u niektóruch dzieci głębiej upośledzonych umysłowo np. z zespołem Dawna nie zanikają one nawet po okresie dojrzewania) Dziecko tak sprawdza czy przez swoje zachowania może oddziaływać na innych.
Na czym polega lęk przed potencjalna porażką
Jego przejawy obserwujemy , gdy dorosły przerywa spontaniczną zabawę dziecka i pokazuje mu wykonanie innych czynności. Oznaki zestresowania pojawiają się ok. 15 miesiąca a szczyt osiąga pod koniec 2 roku ż. Przejawy lęku dziecka przed potencjalną porażką. Dziecko czuje się zobowiązane do wykonania zademonstrowanej czynności przez model, zaczyna być również świadome swojej niezdolności do jej wykonania lub dobrze nie pamięta. Dzieci upośledzone umysłowo zazwyczaj wycofują się ponieważ wykonanie czynności leży poniżej ich możliwości rozwojowych.
Przedstaw stadia rozwoju inteligenci sensoryczno - motorycznej( 6 )
6 stadiów wg Piageta : 1. stadium odruchów i ruchów spontanicznych ( 0 - 1 m.ż) 2. stadium nawyków ( 1-4 m.ż) 3. stadium reakcji kołowych ( 4 - 8 r.ż) 4. stadium koordynacji środków i celów ( 8 - 12 m. ż ) 5.stadium odkrywania nowych środków (12 - 18 m.ż) 6. stadium inwencji dzięki nagłemu rozumieniu ( 18 - 24 m.ż)
20. Co to są relacje kołowe Pojawiają się już w 1 m.ż. I polegają na powtarzaniu przez dziecko reakcji odruchowej zmienionej pod wpływem przypadkowo wykonanego ruchu i połączenia z nowym doznaniem zmysłowym ( ssanie na pusto - ssanie palca)
21. Co to są relacje wtórne W 3 m.ż. Wielokrotne powtarzanie cyklów ruchów ,które poprzednio przypadkowo spowodowały w środ. Zew. Jakieś interesujące efekty. Na tym etapie dziecko nie doznaje zaskoczenia lecz wszystkie obiekty są znane.
22. Co to są relacje trzeciego rzędu To sposób tworzenia nowych schematów czynności. Rekonstrukcja schematów zachowań , które zaszły przypadkowo. Rozwój intencjonalności.
Jakie schematy czynności wykonuje po osiągnięciu inteligencji sensoryczno - motorycznej
To co mówiła mgr Buchla :( były jeszcze trzy aspekty , ale niestety nie pamiętam)
- manipulowanie przedmiotami, przekładanie z rączki do rączki, podawanie przedmiotów osobie w zasięgu jego pola, chwytanie przedmiotów, łączenie ich z innymi przedmiotami.
Przedstaw programy percepcyjnego wsparcia dla rodziców dzieci z zespole downa
Wsparcie społeczne - to szczególny rodzaj interakcji społecznej, który uznaje się za jedyną z pożądanych i powszechnie oczekiwanych form pomocy ludziom znajdującym się w wyjątkowo trudnej sytuacji życiowej.
Co robić ? Od czego zacząć? Program diagnostyczno włączający - poznawczy dla rodziców zaskoczonych faktem narodzin dziecka z zespołem Dawna.
„Próbujmy dalej , może sobie poradzimy” - program weryfikacyjno - pomocowy - przeznaczony dla rodziców, którzy mają już za sobą zdobywane doświadczenia , ale to im nie wystarczy ( dają wsparcie początkującym rodzicom)
„Błąd natury nie może pozbawić praw dziecka, a rodziców radości jego wychowania” - program akceptujący inność dziecka i jakość życia jego rodziny - przeznaczony dla rodziców, którzy czują potrzebę uczestnictwa we wspólnych spotkaniach i dzielenia się doświadczeniami.( spotkania ze specjalistami , kursy rehabilitacyjne, wycieczki, wymiana zabawek, sprzętu rehab. Odzieży i żywności)
Przedstaw modele wychowawcze w rodzinach wychowujące dzieci z zespołem downa
Model w znacznym stopniu zależy od rodzaju i jakości uczuć względem dziecka, jakości postaw rodzicielskich, stopnia rozumienia stanu i możliwości dziecka oraz potrzeb w zakresie ogólnego rozwoju i wych.
Model formalny - chłód uczuć wobec dziecka, obojętność wobec potrzeb jego. W rodzinie nie ma spontanicznego uśmiechu wobec dziecka jak również przytulenia.
Model „krąg towarzyski” - pożądany. Dziecko traktowane jest jak każde inne w rodzinie. Dostrzega się jego potrzeby jak i ułomności rozwojowe lecz nie zwalnia się go z obowiązków , które są realizowane w rodzinie. Są pochwały, całusy - miłość. Budowanie dobrego obrazu siebie.
Model centralny -niepożądany nadmierna koncentracja na diecku problemowym, nie zezwalająca na jakikolwiek akt samosterowności i samodzielności w myśleniu i działaniu.Kontakty z dzieckiem przepełnione nadmierną troską.
Wypisz i opisz etapy emocjonalnego przystosowania rodziców po pojawieniu się dziecka niewidomego
Proces emocjonalnego przystosowania do traumatycznego przeżycia dzieli się na 4 etapy:
Szok - niemożność podjęcia racjonalnych działań, izolacja od otoczenia.
Faza reakcji - uruchomienie mechanizmów obronnych , zaprzeczanie oczywistych dla innych faktów, szukanie winnego.
Adaptacja - poszukiwanie przez rodzinę najbardziej korzystnych rozwiązań dla dziecka, próba opanowania sytuacji.
Orientacja - pojawia się dysonans wobec problemu , zaczyna się pracować na rzecz jego rozwoju . Nie wszyscy jednak dochodzą do tego etapu, poniewarz przeszkadzają im reakcje obronne.
Przedstaw pozytywy terapii domowej dziecka niewidomego
Redukcja napięcia,łagodzenie postawy lękowej, subdepresyjnej a przede wszystkim terapia podtrzymująca,która ułatwia rodzinie przechodzenie przez trudne etapy adaptacyjne *regularność wizyt, terminowość i uwaga poświęcona rodzinie uczyły matkę otwartości *terapeuta, poprzez sposób radzenia sobie z syt trudnymi w domu dziecka niewidomego, stawał się wzorem do naśladowania *terapeuta stawał się kimś szczególnym,koncentrował się na dziecku,jego potrzebach,pozytywnych stronach,osiągnięciach;pomagał matce dostrzec wartości dziecka jako osoby *terapeuta przychodzący do domu z zewnątrz przełamywał barierę izolacji od otoczenia *terapeuta wyzwalał matke z poczucia winy spowodowanego tym, ze nie pracowała z dzieckiem tak intensywnie,jak w swoim mniemaniu powinna *oddziaływanie terapeutyczne doprowadziło do zauważenia przez matkę potrzeb wszystkich członków rodziny,także współmałzonka i zdrowych dzieci. *dziecko umie poruszac się w domu, gdyż zna każdy jego kąt *rodzice widzą, ze dziecko jest dla kogos cenne jeśli terapeuci przychodzą do domu. Podczas wizyt w domu:-najpierw nawiązujemy kontakt z matką -dziecko w tym czasie oswaja się z naszą obecnością,głosem,dotykiem -można obserwowac,jaką pozycję dziecko zajmuje w rodzinie, jak się bawi, itd
Przedstaw charakterystykę zachowania dziecka niewidomego
- niemożność patrzenia w oczy matki - niemożność odzwierciedlenia uśmiechu - niemożność śledzenia matki krzątającej się po domu.
Dziecko nie widzi przedmiotów , zabawek, które są źródłem bodźców płynących z otoczenia. Nie ma motywacji do siadania, raczkowania, samodzielnego chodzenia. Nie naśladuje gryzienia i żucia pokarmów stałych. Zakłócenia w porach snu i czuwania. Diecko w dzień śpi a w nocy jest chętne do zabawy. Występuje lęk przed głośnymi dźwiękami.
Co to są blindyzmy i dlaczego są niebezpieczne dla zdrowego dziecka
Blindyzmy - nawyki tj. kołysanie się, trzepotanie rękami, wpychanie palców w oczodoły. Nawyki te stają się źródłem przyjemności i izolują dziecko od otoczenia przeszkadzając mu w twórczym poznawaniu świata znajdującego się poza jego własnym ciałem.
Przedstaw rytuał dnia jako cechę autyzmu
Rytuały jedzenia, ubierania się , mycia, kładzenia do łóżka, absorbują rodziców. Rytuał tych dzieci to proste powtarzające się czynności , pełnią one funkcje samokontroli i powstrzymania otoczenia przed zmianami.
31. Przedstaw odosobnienie jako centrum autyzmu
Samotność, wyobcowanie, niemożność, niezdolność do łączenia się. Przez wycofanie rozumiemy reakcję na negatywne wpływy rodziców. Odnosi się ono do różnorodnych zachowań, łącznie z zaabsorbowaniem się niespołecznymi czynnościami , zmienioną świadomością, obojętnością, symulowanym niedostrzeganiem otoczenia i unikaniem ludzi. Zachowania te pojawiają się w różnych okresach życia dziecka.
Przedstaw komunikowanie się w autyzmie
Język dzieci autystycznych jest udziwniony i nie jest używany w celu porozumiewania się. Sprawiają wrażenie , że brakuje jej mowy , jednak nie jest tak w rzeczywistości .To co mówią jest często zagadkowe. Powszechnych słów nie używają, rzadkie czasami tak. - odpowiedź pytaniem na pytanie, język pedantyczny, literacki, metaforyczność, tonacja jednostajna, śpiewna lub nietypowa, śpiewanie ale brak mowy, mowa fragmentaryczna, przeciąganie, chrząkanie, kwokanie i wydawanie innych dźwięków zamiast słów, proszenie o rzeczy gestem chociaż istnieje zdolność mówienia, Pismo zawiera odwrócone litery i słowa.
Przedstaw wrażenia w autyzmie
Nadwrażliwość. Używają zmysłów w nietypowy sposób. Dziecko, które nie wykazuje reakcji na hałasy może się poderwać na dźwięki tak słabe, że aż dla innych niesłyszalne. Inne, które wydają się nie uświadamiać sobie wydarzeń najbliższych , dostrzegają te bardzo odległe, których istnienia inni nie zauważają. Dzieci te skupiają uwagę na obrazie a nie na przedmiocie ,którym się bezpośrednio zajmują. Zachowanie takie doprowadza do błędnych wniosków, że dzieci te są zaobserwowane sobą i niedostępne, podczas gdy w rzeczywistości są uważne. Dzieci te umyślnie unikają wrażeń zakrywając oczy i uszy rękami.
Przedstaw zainteresowania - autyzm
ZAINTERESOWANIA- Godzinami obserwują wirujące lub wahadłowe ruchy przedmiotów, wprawiają w drganie naciągnięte sznurki, bawią się kurkami od kranu, włącznikami światła. Dzieci obojętnie reagują na środowisko, koncentrują się na codziennych, rytualnych zachowaniach. Dziedziny którymi się interesują to mechanika, rytmika, muzyka, arytmetyka. Tylko 1% dzieci jest szczególnie uzdolnionych.
35. Przedstaw jedzenie i poruszanie się - autyzm
JEDZENIE- trudno nauczyć ich kontrolowania potrzeb fizjologicznych. Dziecko bez rytuału jedzenia może unikać a nawet zagłodzić się. Niedożywienie tłumaczy szczupłość i niski wzrost dzieci
PORUSZANIE SIĘ - wirowanie, przemieszczanie, podskakiwanie, zgrzytanie zębami, trzęsienie i kręcenie głową, stanie godzinami w jednym miejscu,chodzenie na paluszkach, , dotykanie ustami i lizanie rzeczy,mruganie oczami,poruszanie palcami przed oczyma,strojenie min,pozwalanie na ustawianie w dowolnych pozycjach (woskowa katalepsja),poruszanie palcami jakby miały podwójne stawy albo były zrobione z ciasta.Niektóre dzieci tańcża dookoła jakiegoś przedmiotu i wykonuja dziwne powtarzające się kroki taneczne .Wiele ruchów wykonywanych jest przez dłuższy czas.Dzieci te napinaja mięśnie lub wiotczeją w niespodziewanych momentach (zwł.we wczesnym dzieciństwie).
36. Zespół Downa - objawy
Dawniej nazywany mongolizmem - zespół wad wrodzonych spowodowany obecnością dodatkowego chromosomu 21
spłaszczona potylica lub małogłowie
spłaszczona nasada nosa
drobne, skośnie, szeroko rozstawione szpary powiekowe
nisko osadzone, małe małżowiny uszne
powiększony język
bruzdy na języku tzw. język mosznowy
wąskie, krótkie usta