1. STRATEGIE CZYTELNICZE (SPOSOBY PODEJŚCIA DO LEKTURY, PATOLOGIE
CZYTANIA).
L. Witkowski „Wstęp do problemu fenomenologii czytania”
Czytanie to sposób istnienia człowieka w świecie symboli i informacji.
Książki przedłużają życie, bo czytelnik przeżywa nie jedno, a wiele żyć.
Lektura służy autorefleksji, lepszemu zrozumieniu samego siebie. To materiał porównawczy.
Uczy języka i uwrażliwia.
Lektura to również wyzwanie, mozolna wspinaczka wymagająca profesjonalnego przygotowania.
Uczymy czytać, ale nie potrafimy kształtować motywacji do sięgania po książki, nie potrafimy kształtować kultury czytania jako sposobu bycia.
Patologie czytania:
- stawianie siebie PONAD autorem - krytyka, ale i chwalenie. Stawianie siebie nad tekstem z
poczuciem przewagi i ignorancji.
- pomijanie trudnych fragmentów
- zmuszanie do czytania, zły dobór lektur - powinny istnieć obowiązujące teksty a nie interpretacje.
- zniechęcenie do osobistego podejścia do tekstu poprzez narzucanie interpretacji
- nauka czytania a nie rozumienia tekstu
Postawy wobec tekstu:
1. ANALITYK - tekst zwykły, zawsze taki sam, bez drugiego dna, bez niedomówień,
analizowanie lektury krok po kroku
2. TWÓRCA - tekst jako pretekst do własnych rozważań, zaproszenie do wysiłku interpretacji,
wiele niedomówień, drugie dno. Czytanie to przygoda.
3. KRYTYK - tekst jako podtekst do innego dzieła lub wizji czytelnika, tekst ma się przydać,
czytelnik wybiera ważne dla siebie fragmenty, stawia się ponad pisarzem, krytykuje.
4. NUREK KRĄŻOWNIK - tekst to dzieło, aby go zrozumień trzeba się zagłębić w szczegóły,
wielokrotnie czytać, tekst posiada przesłanie, które trzeba wydobyć
5. ERUDYTA - postawa wspaniałomyślności czytelnika, tekst jako kontekst, przypis, potwierdzenie
wcześniejszych informacji, służy potwierdzeniu własnych myśli
6. TRAPER - postawa postmodernistyczna, dekonstrukcyjna - lektura jako inspiracja,
rozumienie innych tekstów poprzez ten, tekst ciągle żywy, bo każdy czytelnik szuka w
nim czego innego
7. RAPER, MCDONALDYSTA - tekst jako Fast tekst - pospieszne przekartkowanie tekstu w celu
przyklejenia „nalepki”, zaszufladkowania,
strategia używania do czytania gazet
8. FASCYNAT - tekst to „życiodajny ogród”, z którego czerpie korzyści, fascynacja tekstem i autorem
poszukiwanie czegoś więcej niż autor chciał przekazać.
Najbardziej pożądana kulturowo postawa wobec tekstu polega na oscylowaniu w toku lektury pomiędzy wymienionymi postawami.
Witkowski proponuje POKORNĄ DRAPIEŻNOŚĆ - inteligentne pasożytowanie - szukanie w tekście tego, co ważne, ale jednocześnie szacunek dla autora.