TEMAT: Pochwała dobroci i skromności w baśni Słowik H. CH. Andersena.

Cele ogólne:

• Poznanie baśni Słowik napisanej przez duńskiego pisarza.

• Rozbudzanie motywacji czytania i rozwijanie umiejętności odbioru tekstu literackiego.

• Skłonienie do refleksji na temat tego, co stanowi wartość w życiu człowieka.

Cele operacyjne:

Uczeń potrafi:

• ułożyć pytanie do tekstu literackiego;

• wymienić elementy fantastyczne i realistyczne w baśni;

• przedstawić wydarzenia w kolejności chronologicznej;

• wyrazić swój pogląd i odpowiednio go uzasadnić;

• wypowiadać się z określona intencją;

• posługiwać się fragmentami tekstu na poparcie swych myśli;

• efektywnie współdziałać w grupie.

Uczeń zdolny:

• wyszukuje w encyklopedii ptaków informacje o słowiku;

• prezentuje informacje na temat życia i twórczości H. Ch. Andersena;

• objaśnia znaczenie związków frazeologicznych.

Śródki dydaktyczne: krzyżówka, encyklopedia, płyta CD z nagranym głosem słowika

Metody: wchodzenie w rolę, problemowa, praca z tekstem, prezentacje uczniowskie

Formy: praca w grupach Czas: 2 jednostki lekcyjne

• Rozwiązanie krzyżówki. (Załącznik nr 1) Otrzymane hasło związane jest z tytułowym bohaterem baśni Słowik. (Uczniowie mieli w domu przeczytać utwór.)

• Uczeń zdolny prezentuje samodzielnie przygotowane informacje o H.Ch. Andersenie.

• Nauczyciel przedstawia nagranie głosu słowika.

• Przypomnienie treści baśni. Proponuję zabawę. Uczniowie samodzielnie formułują pytanie związane z utworem, a następnie na nie odpowiadają. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem, aby pytania zostały ułożone właściwie.

• Praca w grupach. Nauczyciel dzieli dzieci na grupy, używając kolorowych karteczek, na których zapisane jest działanie matematyczne. Osoby z jednakowym wynikiem tworzą grupę. Każda grupa układa plan wydarzeń w formie zdań bądź równoważników zdań. Następnie je prezentuje. Uczniowie poprawny plan zapisują w zeszytach.

• Wymienienie elementów fantastycznych (np. mówiący, myślący i czujący słowik, wizyta śmierci, dobre i złe uczynki przy łożu umierającego cesarza) oraz realistycznych (np. życie chińskiego cesarza i jego poddanych, otrzymanie przesyłki od cesarza Japonii, choroba władcy, opuszczenie go przez dworzan).

• Uczeń zdolny wyszukuje w encyklopedii informacje o słowiku i prezentuje je pozostałym osobom.

• Wymienianie cech żywego słowika z baśni. Posługiwanie się odpowiednimi cytatami.

Przykładowy efekt pracy:

Cechy słowika właściwe ludziom	Uzasadnienie cytat
serdeczność, dobroduszność, umiejętność mówienia	- Słowiczku! - zawołała głośno dziewczyna. - Nasz łaskawy cesarz życzy sobie, abyś przed nim zaśpiewał! - Z największą przyjemnością - powiedział słowik i zaśpiewał tak pięknie, że aż rozkoszą było go słuchać.
umiejętność myślenia	- Czy mam raz jeszcze zaśpiewać dla cesarza? - zapytał słowik, który myślał, że cesarz jest obecny.
życzliwość, posłuszeństwo	(…) poleciał chętnie za nim, gdyż usłyszał, że taka jest wola cesarza.
skromność, prostoduszność, wdzięczność	Ale słowik podziękował i powiedział, że otrzymał już dostateczne wynagrodzenie. - Widziałem łzy w oczach cesarza, a to jest dla mnie najdroższy skarb i łzy cesarskie mają cudowną moc! Bóg świadkiem, że jestem dość nagrodzony! - i śpiewał dalej swym słodkim, cudownym głosem.
wrażliwość, chęć niesienia pomocy innym, wierność	Dowiedział się o tym, że jego cesarz potrzebuje pomocy, i przyleciał, by mu śpiewem dodać otuchy i nadziei.
bezinteresowność, czułość, empatia	Widziałem łzy w twoich oczach, kiedy śpiewałem przed tobą po raz pierwszy, a tego nie zapomnę ci nigdy! To są klejnoty, które radują serce śpiewaka; ale śpij teraz, obudź się silny i zdrów. Zaśpiewam ci coś jeszcze.
poświęcenie, lojalność	Z jego służby nikt jeszcze nie wrócił, bo myśleli, że cesarz nie żyje, ale słowik był przy nim i wciąż jeszcze śpiewał.
wielkoduszność, troska o los innych	- Nie czyń tego! - powiedział słowik - przecież zrobił tyle dobrego, ile mógł. Zatrzymaj go przy sobie jak dawniej!

• Stworzenie sytuacji problemowej. Udzielanie odpowiedzi na pytanie: który słowik był cenniejszy? Uczniowie starają się odpowiednio uargumentować swój punkt widzenia. Zapisanie wniosku w zeszycie.

• Wejście w rolę. Uczniowie wyobrażają sobie, że znajdują się na wystawie ptaków śpiewających. Zostali poproszeni o zabranie głosu na temat słowika. Pamiętamy, że przedstawiając tego ptaka, należy podać jak najwięcej cech i wzbudzić zachwyt wśród słuchaczy.

• Uczniowie w parach odgadują zagadki związane z ptakami.

Zwiastun deszczu i burzy. (jaskółka)

Można ją spotkać nad Bałtykiem. (mewa)

Nocny ptak, symbol mądrości. (sowa)

Podrzuca jaja do gniazd innych ptaków. (kukułka)

Inna nazwa kukułki. Wyraz z trudnością ortograficzną. (gżegżółka)

Dumny jak ... (paw)

Biały ptak z długą szyją lekko wygiętą w kształcie litery „s". (łabędź)

Ptak pojawiający się w podaniu o Lechu, Czechu i Rusie. (orzeł)

• Uczeń zdolny objaśnia znaczenie podkreślonych wyrazów i związków frazeologicznych.

Kiedy dowiedziałem się o wyjeździe w Tatry, byłem cały w skowronkach.

Na klasówce Michał zapuszcza żurawia do pracy kolegi z ławki.

Nie lubię, kiedy mój przyjaciel szarogęsi się podczas zbiórki harcerskiej.

Po otrzymaniu listu siedziała osowiała.

Patryk po rozmowie z bratem zacietrzewił się i nie odzywał się do niego przez cały wieczór.

Nasza wychowawczyni ma sokoli wzrok, zauważy każdy błąd w moim zeszycie.

• Podsumowanie. Uczniowie dzielą się uwagami na temat lekcji, wypełniając karty: „Dzisiaj na lekcji" (Załącznik nr 2)

Załącznik nr 1

1. Dzieje narodu, przeszłość, /historia/

2. Czesław - laureat Literackiej Nagrody Nobla; również imię męskie./Miłosz/

3. Kupić kota w /worku/

4. Antonim do słowa „lekkomyślny", /rozważny/

5. Ojczyzna Chińczyka. /Chiny/

6. Niezwykły profesor, założyciel fantastycznej akademii, postać wymyślona przez J. Brzechwę. /Kleks/

Załącznik nr 2

Oceń swoje zaangażowanie w pracę i działania wykonywane na lekcji.

1 2 3 4 5 6

Jak oceniasz metody nauczania stosowane przez nauczyciela?

1 2 3 4 5 6

---