Konspekt lekcji dla klasy I gimnazjum z cyklu: Polska Piastów
Temat: Wejście Polski do chrześcijańskiej Europy.
Autor:
Cele :
1.Wiedza:
I Zapoznanie organizacją państwa Mieszka I.
Ukazanie okoliczności przyjęcia chrześcijaństwa i jego znaczenia dla Polski.
II Ukształtowanie umiejętności interpretowania tekstów źródłowych, skutecznego porozumiewania się, pracy z mapą.
III Ukazanie Mieszka I jako przewidującego i dalekowzrocznego polityka dążącego do ochrony swego państwa przed żywiołem niemieckim.
I Wiadomości:
Uczeń wie, zna - daty:966, 972,
- postacie: Mieszko I, biskup Jordan,
- miejscowości: Gniezno, Ostrów Lednicki, Cedynia,
- pojęcia: ród, plemię, wiec, państwo, dynastia,
Uczeń rozumie: - wyżej wymienione pojęcia,
- wkład Mieszka I w budowę państwa polskiego,
- znaczenie przyjęcia chrztu przez Polskę,
II Umiejętności:
Uczeń umie - prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
- określić na podstawie mapy kształt terytorialny państwa polskiego i
wymienić jego sąsiadów w czasach Mieszka I,
ocenić znaczenie panowania Mieszka I dla Polski,
zinterpretować tekst źródłowy,
Środki dydaktyczne: podręcznik dla klasy I gimnazjum; mapa ścienna „ Polska Piastów”, atlasy, poczet królów i książąt polskich, teksty źródłowe kroniki Gala Anonima, książka „Historia Polski-pytania i odpowiedzi”
Metody:
oparte na słowie: pogadanka, opowiadanie, praca pod kierunkiem z podręcznikiem i tekstem źródłowym, burza mózgów,
oparte na oglądzie: praca z mapą, portret Mieszka I ,
graficzne: drzewko decyzyjne,
Tok lekcji
Treści merytoryczne |
Czynności Nauczyciela |
Czynności Ucznia |
I Czynności organizacyjno- porządkowe. |
|
- sprawdzenie listy obecności, - przygotowanie uczniów do lekcji, |
II. Rekapitulacja wtórna |
Pogadanka, praca z mapą, - jakie organizmy państwowe istniały w Europie w X wieku - gdzie i dlaczego znajdowało się polityczne centrum Europy, |
Uczniowie na podstawie zdobytej wiedzy, odpowiadają na postawione pytania |
IV. Tok lekcji właściwej |
Nauczyciel wyjaśnia znaczenie chrześcijaństwa w rozwoju państw europejskich, przypomina, że poganie narażeni byli na krwawe podboje i nawracanie siłą, a ich ziemie stanowiły łakomy kąsek dla chrześcijańskich sąsiadów, np. podbój Saksonów przez Franków,
Nauczyciel dzieli klasę na grupy i rozdaje schematy drzewka decyzyjnego
Nauczyciel inicjuje burzę mózgów, dotyczącą innych możliwości przyjście chrześcijaństwa przez Polskę.
|
Uczniowie pracują z mapą i atlasami pod kierunkiem, - jakie ludy zamieszkiwały ziemie polskie w I tysiącleciu n.e.? - do jakiej grupy zaliczamy Słowian zamieszkujących ziemie polskie w X w. A następnie pracują pod kierunkiem z podręcznikiem. - wyjaśnij pojęcia: ród, plemię, wiec, państwo, dynastia, - dlaczego Mieszka I uznaje się za pierwszego, polskiego historycznego władcę?
Praca z mapą. - wskaż granice państwa Mieszka I, - wymień sąsiadów Polski i ewentualne kierunki, z których groziło Polsce niebezpieczeństwo,
Uczniowie określają problem : Jaką decyzję powinien podjąć Mieszko I w sprawie przyjęcia chrztu? - praca w grupach nad rozwiązaniem, - zaprezentowanie podjętych decyzji przez poszczególne grupy,
„ Burza mózgów”
Uczniowie dyskutują nad innymi możliwościami, rozważają inne możliwości oraz analizują prawdopodobne następstwa danych rozwiązań N/U Pogadanka - jak oceniasz wkład Mieszka I w rozwój naszego kraju? |
V. Rekapitulacja pierwotna |
Nauczyciel proponuje zapisanie przyczyn i korzyści wynikających z przyjęcia przez Polskę chrześcijaństwa, a następnie rozpoczyna pogadankę: - wymień legendarnych poprzedników Mieszka I, - jak doszło do sformułowania się państwa polskiego, - jakie były przyczyny ochrzczenia się Mieszka I - jakie korzyści czerpała Polska ze chrztu? |
Uczniowie wykonują polecenie zapisania przyczyn i korzyści dotyczących przyjęcia religii chrześcijańskiej i aktywnie uczestniczą w pogadance prowadzonej przez nauczyciela
|
VII. Praca domowa. |
|
Dlaczego decyzja Mieszka I wymagała odwagi i zdolności przewidywania? |
Schemat drzewa decyzyjnego
Cele i wartości
_________________________ _________________________
Skutki pozytywne
_________________________ _________________________
Skutki negatywne
________________________ _________________________
Możliwe rozwiązania
_____________________________________________________________
Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji
Tekst źródłowy:
Kronika Galla Anonima:
Jak Mieszko pojął za żonę Dąbrówkę
Mieszko objąwszy księstwo zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cielesnych i coraz częściej napastować ludy [sąsiednie] dookoła. Dotychczas jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, że wedle swego zwyczaju siedmiu żon zażywał. W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej chrześcijanki z Czech, imieniem Dąbrówka. Lecz ona odmówiła poślubienia go, jeśli nie zarzuci owego zdrożnego obyczaju i nie przyrzeknie zostać chrześcijaninem. Gdy zaś on [na to] przystał, że porzuci ów zwyczaj pogański i przyjmie sakramenta wiary chrześcijańskiej, pani owa przybyła do Polski z wielkim orszakiem [dostojników] świeckich i duchownych, ale nie pierwej podzieliła z nim łoże małżeńskie, aż, powoli a pilnie zaznajamiając się z obyczajem chrześcijańskim i prawami kościelnymi, wyrzekł się błędów pogaństwa i przyszedł na łono matki-Kościoła.
[6]
O pierwszym Bolesławie, którego zwano Sławnym lub Chrobrym
Pierwszy więc książę polski Mieszko dostąpił łaski chrztu za sprawą wiernej żony; a dla sławy jego i chwały w zupełności wystarczy [jeśli powiemy], że za jego czasów i przez niego Światłość niebiańska nawiedziła królestwo polskie. Z tej to bowiem błogosławionej niewiasty spłodził sławnego Bolesława, który po jego śmierci po męsku rządził królestwem i za łaską Bożą w taką wzrósł cnotę i potęgę, iż ozłocił - że tak powiem - całą Polskę swą zacnością. Któż bowiem zdoła godnie opowiedzieć jego mężne czyny i walki stoczone z narodami okolicznymi, a cóż dopiero na piśmie przekazać [je] pamięci? Czyż to nie on ujarzmił Morawy i Czechy, a w Pradze stolec książęcy zagarnął i swym zastępcom go poruczył? Czyż to nie on wielekroć pokonał w bitwie Węgrów i cały ich kraj aż po Dunaj zagarnął pod swoją władzę? Nieposkromionych zaś Sasów z taką mocą poskromił, że w środku ich ziemi żelaznymi słupami [wbitymi] w rzece Sali oznaczył granice Polski. Czyż zresztą potrzeba dokładnie wymieniać jego zwycięstwa i tryumfy nad ludami niewiernymi, skoro wiadomo, że je niejako swymi stopami podeptał! On to bowiem Selencję, Pomorze i Prusy do tego stopnia albo starł, gdy się przy pogaństwie upierały, albo też, nawrócone, umocnił w wierze, iż wiele tam kościołów i biskupów ustanowił za zgodą papieża, a raczej papież [ustanowił je] za jego pośrednictwem. On to również, gdy przybył doń św. Wojciech, doznawszy wielu krzywd w długiej wędrówce, a [poprzednio] od własnego buntowniczego ludu czeskiego - przyjął go z wielkim uszanowaniem i wiernie wypełniał jego pouczenia i zarządzenia. Święty zaś męczennik, płonąc ogniem miłości i pragnieniem głoszenia wiary, skoro spostrzegł, że już nieco rozkrzewiła się w Polsce wiara i wzrósł Kościół święty, bez trwogi udał się do Prus i tam męczeństwem dopełnił swego zawodu. Później zaś ciało jego Bolesław wykupił na wagę złota od owych Prusów i umieścił [je] z należytą czcią w siedzibie metropolitalnej w Gnieźnie.