Patologia głowy i szyi - seminarium 2

Nowotwory ślinianek

Umiejscowienie

Wszystkie

Ślinianka przyuszna 65-80%

Ślinianka podżuchwowa 10%

Ślinianka podjęzykowa

Mniejsze ślinianki

% złośliwych

Ślinianka przyuszna 15-30

Ślinianka podżuchwowa 40

Mniejsze ślinianki 50

Ślinianka podjęzykowa 70-90

ŁAGODNE	ZŁOŚLIWE
▪ Tumor mixtus 50% ▪ inne Adenoma 5-10% ▪ Tumor Warthini 10% ▪ Oncocytoma 1% ▪ Papilloma ductale	▪ Carcinoma mucoepidermale 15% ▪ Adenocarcinoma 10% ▪ Adenoid cystic carcinoma 5% ▪ Acinic cell carcinoma 3% ▪ Tumor mixtus malignus 3-5% ▪ Carcinoma planoepitheliale 1% ▪ inne 2%

Występowanie

• Łagodne 40-60 lat

• Złośliwe 50-70 lat

• ♀ > ♂

• tylko guz Warthina ♀ < ♂

Guz mieszany (tumor mixtus) = Gruczolak wielopostaciowy (adenoma pleomorphicum)

• 60% guzów ślinianki przyusznej

• rzadki w śliniankach mniejszych

Morfologia:

• okrągły

• otorebkowany ale guzki satelitarne wznowy po wyłuszczeniu

• elementy nabłonkowe przemieszane z elementami tkanki śluzowatej (myksoidalnej) i chorelroidalnej

Transformacja złośliwa 10% dla guzków rosnących dłużej niż 15 lat

Guz mieszany ślinianki przyusznej (tumor mixtus parotis)

• gniazda komórek nabłonkowych i mioepitelialnych tworzą struktury cewkowe, lite

• pomiędzy gniazdami widoczne śluzowo-chrzęstne podścielisko

Guz Warthina (tumor Warthini) = Gruczolakotorbielak otorebkowany limfatyczny (Cystadenoma papillare lymphomatosum) (Adenolymphoma)

• prawie zawsze w śliniance przyusznej

• 10% wieloogniskowo i 10% obustronnie

Morfologia:

• okrągły

• otorebkowany

• wąskie torbielowate przestrzenie wyścielone dwuwarstwowym nabłonkiem onkocytarnym

• w podścielisku nacieki z limfocytów

Mikroskopowo:

Torbielowata przestrzeń, do której wrastają brodawkowate twory zbudowane z tkanki limfatycznej, pokryte nabłonkiem onkocytarnym

Rak śluzowonaskórkowy (Carcinoma mucoepidermale)

• Najczęstszy nowotwór złośliwy ślinianek 60%

• często ślinianka przyuszna, ślinianki mniejsze

Morfologia:

• wzrost naciekający

• trzy typy komórek:

• komórki nabłonka płaskiego

• komórki śluzowe

• komórki pośrednie

Stopień złośliwości:

• niski komórki śluzowe, wznowy 15%, przerzuty rzadko

• średni

• wysoki komórki nabłonka płaskiego, wznowy 30%, przerzuty 30%

5-letnie przeżycie:

• Niski stopień złośliwości 90%

• Wysoki stopień złośliwości 50%

Rak z komórek zrazikowych surowiczych (Acinic cell carcinoma)

• Najczęściej ślinianki przyusznej

• Czasami wieloogniskowy i/lub obustronny

Morfologia:

• mały guz

• stosunkowo dobrze ograniczony

• komórki przypominają komórki surowicze

• lite pola

• cewki gruczołowe

• brodawki

• mała atypia

• wznowy rzadkie

• przerzuty do LN 10-15%

• 5-letnie przeżycie 90%

Rak gruczołowato-torbielowaty (Adenoid cystic carcinoma) (Carcinoma adenoides cysticum) (Cylindroma) = oblak [w skórze - łagodny; w śliniance - złośliwy]

• najczęściej w śliniankach mniejszych

Morfologia:

• małe guzy

• wzrost naciekający

• małe komórki

• układy sitowate

• układy cewkowe

• lite pola

• przestrzenie międzykomórkowe - materiał błon podstawnych

• lubi naciekać nerwy

• nieprzewidywalny przebieg kliniczny

• przerzuty 1 50% przypadków: kości, wątroba, mózg

Przeżycie:

5-letnie 60-70%

10-letnie 30%

15-letnie 15%

Diagnostyka:

• badanie kliniczne

• USG

• BAC

• badanie histopatologiczne

• TK

2

10%

---