Pytania:
- usunięcie nagłośni
- wymienić przepukliny wewnętrzne
- nagwożdżenie - istota
- porażenie nerwu udowego - objawy, leczenie
- zagwozdzenie
- wstepne neurologiczne rozpoznanie chorob grzbietu
- postepowanie pooperacyjne po zabiegach morzyska
- rozpoznanie OPPM
- cysta podnaglosniowa-o,l
- niedroznosci- jakie typy i opisac
- ocena postawy konczyny miednicznej
- porazenie splotu barkowego -o,l
- resekcja fałdu skrzydłowego
- wskazania do usunięcia nerki
- ocena postawy kończyny piersiowej
- porażenie nerwu promieniowego - objawy, leczenie
- przedoperacyjne leczenie kolek
- technika płata kotnego (chyba tak)
- zatrat
- porazenie n. nadłopatkowego leczenie i objawy
USUNIĘCIE NAGŁOŚNI
Leczenie operacyjne
a) z dostępu przez laryngotomię
-położenie konia
-laryngotomia-przez wiązadło pierścieniowe -nalewkowate
-pociągnięcie nagłośni przez fałd nalewkowo-nagłosniowy
-rany się zaszywa, toaleta rany 2ray dziennie
-gojenie przez ziarninowanie
b) z dostępu przez jamę ustną
- przy pomocy lasera
-przy pomocy piłki porodowej
*podkłada się przy pomocy katetera dla klaczy
*uważać, aby nie wyciąć zbyt dużo błony śluzowej, ponieważ grozi to utratą synchronizacji pomiędzy nagłośnią i podniebieniem i może powodować TPPM
*podawanie środków p.-zap. i p.-ból
PRZEPUKLINY WEWNĘTRZNE
b. częste
Przepuklina otworu sieciowego
P. przestrzeni śledziowo-nerkowej
P. wiązadła rzekomego
częste
P. sieciowa
P. krezki jelita czczego
P. krezki uchyłku Mechela
P. krezki okrężnicy zstępującej
P. krezki 12cy j. czczego
P. przeponowa
P. krezki jelita czczego
rzadkie
P. krezki okrężnicy wstępującej
P. wiązadła żołądkowo- śledzionowego
P. wiązadła wątrobowo- żołądkowego
P. wiązadła wątrobowo- dwunastniczego
P. krezki nasieniowodu
P. krezki macicy
NAGWOŻDŻENIE
Gwoździe, śruby, ostre kamienie, szkło oraz drzazgi drewniane najczęściej wbijają się w miękką część podeszwy kopyta albo w strzałkę. W zależności od długości i głębokości wbicia ostre przedmioty uszkadzają chrząstkę kopytową, ścięgno mięśnia zginacza głębokiego palca, tworzywo kopytowe, torebkę stawową trzeszczek, poduszeczkę strzałki, kość kopytową, trzeszczkę kopytową lub staw kopytowy.
Po takim nagwożdżeniu najczęściej koń nie kuleje od razu i nie pokazuje oznak urazu. Czasem kulawizna pojawia się dopiero po 1-2 dniach, przy czym kulawizna określana jest na 3-4stopień. Widać to szczególnie na twardym podłożu, gdy koń bardzo krótko obciąża kopyto. Ból jest silny, koń porusza się na 3 kończynach, albo leży w boksie.
Pierwsze objawy:
kopyto jest wyraźnie cieplejsze
przyśpieszenie tętna na tętnicy pęcinowej
obrzęk kończyny
wilgotne miejsce na koronie-może to być wysięk, który przesączył się przez miękką korone.
Jeżeli nie ma już ciała obcego w miejscu nagwożdźenia, podkuwacz musi zbadać kopyto czułkami, aby zneleźć ognisko zapalne.
PODRAŻENIE NERWU UDOWEGO
Objawy:
Charakterystycznym objawem dla porażenia tego nerwu jest zniesienie zdolności kurczenia się mięśnia czworogłowego uda. W stanie spoczynku zwierze stoi z obniżonym biodrem oraz zgiętym stawem kolanowym i stępu. Kończyna dotyka podłoża wierzchołkiem kopyta. W ruchu s- w momencie obarczenia kończyny- następuje gwałtowne zgięcie stawu kolanowego, stepu oraz palców. Badaniem za pomocą nakłucia stwierdza się brak czucia skórnego w obszarze zaopatrywanym przez nerw udowo-goleniowy. Przy równoczesnym porażeniu nerwu na obu kończynach zwierzę ma trudności w utrzymywaniu pozycji stojącej, jak tez nie może chodzić oraz wstawać o własnej sile. Po 2 tygodniach pojawia się zanik mięśnia czworogłowego uda.
Leczenie:
Porażenie wywołane rozciąganiem, uciskiem oraz działaniem urazu mechanicznego
Wykrycie przyczyny i jej usunięcie
Przy obrażeniach otwartych powodujących przecięcie nerwu trzeba chirurgicznie opracować końce nerwu, a następnie zaszyć je
Przy obrażeniach otwartych zakrytych zw. umieszcza się w wygodnym boksie wysłanym grubą warstwą ściółki
Miejscowo stosuje się środki wzmacniające resorpcję
Do karmy dodaje się składniki zwiększające tempo regeneracji tle. nerwowej (białka, sole mineralne, witaminy)
Wstrzykiwanie witaminy B1
W początkowym okresie porażenia bierne ruchy i masaże, w późniejszym okresie czynne ruchy
Porażenia pochodzenia toksycznego
Wyleczenia schorzeń pierwotnych
Równocześnie podaje się duże dawki witaminy B1 oraz wstrzykuje się w okolicę nerwu udowego preparaty kortykosterydowe
Porażenie nerwu promieniowego
Nerw promieniowy wychodzi z tylnego odcinka splotu barkowego. Przebiega on na wewnętrznej powierzchni łopatki obwodowo i na wysokości stawu barkowego dzieli się, oddając gałęzie ruchowe do mięśnia prostownika łokcja, mięśnia trójgłowego. Powyżej kłykcji kości ramiennej nerw przechodzi na jej zewn. pow. i na wysokości stawu łokciowego dzieli się na gałęzie, które unerwiają mięśnie postowniki stawu nadgarstkowego i stawy palca. Gałąź czuciowa unerwia skórę przedramienia. Porażenie nerwu promieniowego cechuje się utratą funkcji przez mięsnie prostowniki stawu łokciowego, nadgarstkowego i stawów palca. Na podstawie objawów klinicznych wyróżnia się 3 postacie porażenia nerwu promieniowego, które można bez problemu wywołać doświadczalnie
1. funkcję traci tylko n. trójgłowy
2. funkcję mogą utracić mięśnie prostowniki nadgarsta i st.palcowych. W tym przypadki dochodzi do uszkodzenia nerwu lub towarzyszących mu tętnic w miejscu ich przejśćia na zewn. stronę kości ramiennej.
3. może dojść do utraty funkcji przez obie grupy mięśni (całkowite porażenie nerwu promieniowego)
Objawy: przy całkowitym porażeniu nerwu promieniowego staw barkowy jest wyprostowany, staw łokciowy zwisa daleko, staw nadgarstkowy jest nieco zgięty, natomiast pęcinowy jest znacznie zgięty. Kończyna wydaje się dłuższa niż zdrowa. Jeśli konia zmusi się do ruchu, pociąga on kończynę do przodu przednią stroną kopyta po podłożu. Zwierzę krótko obciąża głowę kości pęcinkowej, aby w tym samym momencie zgiąć kończynę w stawie nadgarstkowym i łokciowymm. Jeśli koń z całkowitym porażeniem nerwu promieniowego się położy, może wstać tylko wtedy, gdy leży na zdrowej stronie. W ciągu 8-10 dni zanikają mięsnie porstowniki stawów: łockiowego, nadgarstkowego i palca.
Dystalne porażenie nerwu promieniowego tzn. gdy nie funkcjonują tylko mięsnie postowniki stawu nadgarstkowego i stawów palca- można łatwo rozpoznać po słabszych objawach klinicznych. Staw łokciowy po chorej stronie znajduje się na tej samej wysokości, co po zdrowej stronie. Dzięki temu chora kończyna nie wydaje się dłuższa niż zdrowa. Gdy zwierzę stoi, stawy nadgarstkowy i pęcinowy są jednynie lekko zgięte. Koń może przesuwać kończynę do przodu bez pomocy. Porusza się do przodu małymi skokami, opierająć się całkowicie na zdrowej kończynie i wyrzucając chorą kończynę do przodu. Obciążona jest krawedź nośna przedniej ściany kopyta. Zarówno przy całkowitym (proksymalnym), jak i dystalnym porażeniu nerwu promieniowego zmniejszone lub zniesione jest czucie skóry na przedramianiu. Rzadko występuje porażenie jedynie gałęzi unerwiających mięsień trójgłowy. Staw łokciowy jest przy tym zgięty, natomiast staw nadgarstkowy i palca się wyprostowane i mogą być obciążone.
Etiologia: przeprostowanie koczyny przed dłuższy czas (np. przy przeciąganiu konia na stół operacyjny za spętanie kończyny). Bezpośredni uraz w postaci zmiażdżeń w miejscu (uszkodzenia przez przeszkodę, kopnięcie przez innego konia). Miopatie po operacji w znieczuleniu ogólnym.
Istnieje również pogląd, że przyczyny krótkotrwałych objawów porażenia nerwu promieniowego nie należy szukać pierwotnie w nerwie, lecz w krótszym lub dłuższym przerwaniu dopływu krwi wskutek ucisku naczyń krwionośnych, szczególnie tętnicy pachowej, gdy koń leży na boku, z leżącą u dołu kończyną piersiową wyciągnięta do tyłu.
Rozpoznanie: oprócz typowego zgięcia kończyny w stawach: łokciowym, nadgarstkowym i palca nie stwierdza się zaburzeń na innych częściach kończyny. O ile w typowych miejscach nie znajdują się rany. Na głowie kości pęcinowej lub na przednich częściach palca mogą występować otarcia. Na przedramieniu stwierdza się obszar pozbawiony czucia. Zanik mięsni szczególnie unerwionych przez nerw promieniowy, wskazuje na istnienie choroby już od 8-14 dni.
Rokowanie: Jest korzystne, jeśli w ciągu kilku godzin od porażenia nerwu promieniowego nastąpiło polepszenie. Przyczna porażenia jest przeważnie związana z zaburzeniami ukrwienia. Jeżeli w ciągu 3-4 dni stan zwierzęcia nie polepsza się, rokowanie jest ostrożne, aczkolwiek do wyleczenia może dojść jeszcze po kilku tygodniach lub miesiącach.
Leczenie: Jest ono podobne jak przy porażeniu nerwu nadłopatkowego i należy je natychmiast rozpocząć, nawet przy podejrzeniu zaburzeń w ukrwieniu. Masaże, miejsce przekrwienie, mikrofale i prąd elek. są korzystne jedynie przy zmieżdżeniu nerwu promieniowego w miejscu jego przejścia na zewn. stronę kości promieniowej. Podobnie jak przy porażeniu innych nerwów obwodowych podaje się wit B-komplex, prednizolon w iniekcjach oraz stosuje się blokadę zwoju gwieździstego. Koń powinien mieć możliwość swobodnego poruszania się w boksie. Do ochrony przed otarciami zakłada się opatrunek na stawy palca.
Porażenie nerwu nadłopatkowego
Nerw nadłopatkowy wywodzi się z gałęzi brzusznych 6-8 nerwów szyjnych i odchodzi od splotu barkowego. Przebiega on po wewnętrznej stronie łopatki do jej szyjki i tutaj przechodzi na zewn. stronę łopatki. Przy porażeniu nerwu nadłopatkowego mięsnie stawu barkowego tracą funkcję (podgrzebieniowy, nadgrzebieniowy).
Objawy: podczas oprowadzania pacjetna stępa stwierdza się kulawinznę PODPOROWĄ lekkiego lub średniego stopna. W momencie opierania kończyny dochodzi do odstawienia łopatki i stawu barkowego od ściany klatki piersiowej. Gdy koń stoi, stawy: barkowy i łokciowy są lekko odwiedzone. Swoiste zaburzenia czynnościowe można lepiej rozpoznać w stępie niż w kłusie. Już 8-10 dni po porażeniu nerwu nadłopatkowego mięsnie stawu barkowego zanikają do takiego stopnia, że wyrażnie wystaje grzebień łopatki. Niekiedy na przedniej krawędzi łopatki występują rany tkanek miękkich i zakmnięte lub otwarte złamania łopatki.
Etiologia: najczęstszą przyczyną jest jednorazowy, tępy uraz (koń wskakuje lub wbiega na przeszkodę), który działa z przodu na łopatkę. Prowadzi to do zmiażdżenia, niekiedy także do naciągnięcia lub naderwania nerwu na jego słabo wyściełanym, kostnym pokładzie w okolicy szyjki łopatki.
Rozpoznanie: charakterystyczne odstawienie łopatki w momencie obciążenia. Zanik mięśni po 8-10 dniach.
Rokowanie: krótko po pojawieniu się choroby nie można ustalić dokładnego rokowania. Zmiażdżenia nerwu mogą ulec wyleczeniu w ciągu kilku dni, także bez terapii. Jeśli nerw jest naciągnięty, zwierzę zdrowieje w ciągu 3-4 miesięcy. W przypadku przerwania nerwu nie należy liczyć się z wyleczeniem. Dopiero po kilku tygodniach od wystąpienia porażenia leczenie jest nieskuteczne.
Leczenie: należy je natychmiast podjąć. Zaburzania neurologiczne po zmiażdżeniu nerwu ustępują szybko po powtarzanych blokadach zwoju gwieździstego. Miejsce zmiażdżenia można masować, stosować miejscowo wilgotne lub suche ciepło, maści powodujące przekrwienie, elektryzajcę lub leczenie mikrofalami lub prądem elektrycznym. Podaje się witaminę B-komplex, wit. E i selen, hipertoniczne roztwory glukozy i do 500mg prednizolonu/dzień. Jeżeli w szyjce łopatki znajduje się rana cięta lub wskutek zderzenia w krawędzią doszło do przecięcia nerwu, należy wkonać neutroliże i zszyć końce nerwu. Także tutaj regeneracja trwa 6-9 miesięcy. Zanikowi mięśni można przeciwdziałać poprzed podawanie anabolików. Ruch na wybiegu lub w boksie wspomaga leczenie.
Wskazania do usunięcia nerki
- kamica nerkowa
- roponercze
- wodonercze
- nowotwory miąższu nerkowego i górnych dróg moczowych
- gruźlica nerek
- nefrotomie urazowe
- jako następstwo powikłań operacyjnych (krwotok śródoperacyjny)
- zmiany w naczyniach nerkowych
nerka jak źródło opornego na leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego, nawracających inf.
Cysta podnagłośniowa
Występowanie:
głównie młode zwierzęta, mogą mieć charakter wrodzony, u starszych charakter nabyty
Objawy kliniczne:
Nieprawidłowe szmery oddechowe
Brak wytrzymałości na wysiłek
Rozpoznawanie:
Badanie endoskopowe: czerwone fluktujące masy o rozmiarze do 40mm pod nagłośnią i najczęściej po jednej stronie
Niektóre cysty mogą przesuwać się do gardła
Może występować trwałe lub czasowe uwięźnięcie nagłośni w fałdzie nalewkowo-nagłośniowym
Cysty podnagłośniowe w badaniu histopatologicznym są wyścielone nabłonkiem wielowarstwowym płaskim lub komórkami walcowatymi
Zawiera gruczoły śluzowe i przewody wyprowadzające
Dokładne badania wymagają znieczulenia i założenia sondy dotchawiczej
Leczenie:
Istotne jest usunięcie warstwy wydzielniczej cysty
Punkcja nie leczy
Leczenie operacyjne:
Z dostępu przez laryngotomię
Położenie konia
Laryngotomia - przez więzadło pierścienno-nalewkowate
Pociąganie nagłośni przez fałd nalewkowo-nagłośniowy
Rany nie zaszywa Si, toaleta rany 2x dziennie
Gojenie przez ziarninowanie
Z dostępu przez jamę ustną:
Przy pomocy lasera
Przy pomocy piłki porodowej
Podkłada się przy pomocy katetera do klaczy
Uważać aby nie wyciąć zbyt dużo błony śluzowej ponieważ grozi utratą synchronizacji pomiędzy nagłośnią i podniebieniem i może powodować TPPM
Podawanie środków p/bólowych i p/zap.
POSTĘPOWANIE POOPERACYJNE PO ZABIEGACH MORZYSKA
leczenie pooperacyjne:
1.podawanie płynów- minimum 25litrów
2. kontrola bólu- od drugiego dnia zmniejszanie dawki
3. sondowanie do ustąpienia porażenia jelit
4.antybiotykoterapia
5. DMSO- 0.1-1g/kg w 10% roztworze przez 3-4 dni
6. heparyna 40 UI/kg sc, 2xdz, 2 dni
7. oprowadzanie
8. otręby, buraki, zielonka
9. oleje mineralne do treści
Leczenie/zapobieganie morzyskom nawracającym:
-okresowa kontrola stanu uzębienia
-regularne odrobaczanie
-podawanie środków spazmolitycznych
-kortykosterydy
-środki pobudzające perystaltyke
OKRESOWO I TRWAŁE PRZEMIESZCZENIE PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO (OTPPM)
Okresowe przemieszczenie podniebienia miękkiego (OPPM)
Trwałe przemieszczenie podniebienia miękkiego (TPPM)
Okresowe i trwałe przemieszczenie podniebienia miękkiego (OTPPM) = Dorsal Displacement of the Soft Palate (DDSP)
Patofizjologia:
Nagłośnia przemieszcza się pod podniebienie miękkie
Wzrasta opór powietrza, nietolerancja wysiłkowa
Objawy kliniczne OPPM:
Po wysiłku
Nieprawidłowy odgłos-gulgotanie, szmer spowodowany drżeniem PM w większości podczas wydechu
Różny stopień tolerancji na wysiłek, nawet sinica i zapaść
Objawy kliniczne TPPM
Niemożność przemieszczenia nagłośni do właściwej pozycji przy odprowadzeniu spontanicznym lub prowokowanym
Kaszel w trakcie pobierania pokarmu
Obustronny wyciek z nozdrzy z cząstkami karmy
Rżenie przypomina chrapanie, terkotanie, trzeszczenie
Sprzyja TPPM
Hipoplazja nagłośni
Zwiotczenie nagłośni
Wcześniejsze zabiegi w obrębie gardła
Usuwanie cysty podnagłośniowej
Porażenie podniebienia miękkiego na skutek uszkodzenia gałązki gardłowej nerwu X i w następstwie mięśnia unosiciela podniebienia miękkiego
Zapalenie worków powietrznych (nerw IX, X)
Zatrucie spleśniałym ziarnem, jadem kiełbasianym
Rozpoznanie:
Badanie endoskopowe-brak charakterystycznego zarysu nagłośni (litera V lub U z rysunkiem naczyniowym)
Brzeg PM normalny lub pogrubiony, tam gdzie przylega nagłośnia może być widoczny wrzód
Incydentalnie można obserwować OTPPM bez objawów klinicznych
Prowokowanie do przemieszczeń podniebienia miękkiego:
Delikatne dotykanie endoskopem nagłośni
Użycie wody w spryskiwaczu
Uciśnięcie krtani od zewnątrz
Zatkanie nozdrzy
Wprowadzenie endoskopu i powolne wyciąganie go
Zginanie i prostowanie głowy
Konie zdrowe szybko doprowadzają nagłośnie do normalnej pozycji przy przełykaniu, chore wymagają długiego czasu lub kilku ruchów połykania.
Leczenie:
Rozważyć wszystkie czynniki predysponujące
Wyleczyć współistniejące choroby szczególnie górnych dróg oddechowych (uwięźnięcie nagłośni, porażenia krtani, chondroza chrząstki nalewkowatej)
Poprawienie kondycji
Leczenie operacyjne:
Myectomia mięśnia mostkowo-gnykowego i łopatkowo-gnykowego
Skurcz tych mięśni powoduje nadmierne cofanie się krtani podczas intensywnego wdechu
Koń stojący, sedacja, znieczulenie miejscowe, uniesienie głowy ułatwia identyfikację mięśni
Cięcie skórne 6-8 cm 1/3 bliższa(?) i środkowa część szyi
Przecięcie skóry i tkanki podskórnej
Odpreparowanie mięśni tchawicy
Wycięcie 5 cm
Kontrola krwawienia
Wprowadzenie drenu z niższego cięcia skórnego
Zalety mioectomii:
Operacja na koniu stojącym
Uniknięcie znieczulenia ogólnego
Zmniejszenie kosztów
Brak ryzyka zachłystowego zapalenia płuc
Brak zaburzeń łaknienia
Resekcja podniebienia miękkiego
Polega na usunięciu środkowej wolnej części podniebienia miękkiego około 25 mm przy dostępie od strony krtani
Nagwożdżenie, zagwożdżenie. Etiologia - schorzenie powodowane jest przez podkowiaki (zagwożdżenie) lub inne kłujące ciała obce (nagwożdżenie), wbijające się przez podeszwę do miękkich części kopyta i wywołujące ograniczone, ropne zapalnie.
Objawy. Nagła, silna kulawizna z podparcia, nie jest związana z obciążeniami treningowymi. Koń przyjmuje postawę odciążającą chorą nogę (kończyna stale uniesiona), w początkowej fazie infekcji wzrost ciepłoty kopyta, wzmożone tętnienie tętnic palcowych. Po kilku dniach spada ciepłota kopyta i zmniejsza się tętnienie - może wystąpić obrzęk pęciny i nadpęcia. Badanie czułkami kopytowymi (chwyt za podeszwę i ścianę kopyta) w pierwszym stadium choroby wykazuje reakcję bólową całego kopyta, w dłużej trwających przypadkach odpowiedź na ucisk jest obecna tylko w określonym miejscu. Źle rokujące przypadki charakteryzuję się przetokami otwierającymi się w okolicy koronki.
Leczenie. Rozkuć konia, zlokalizować czułkami kopytowymi miejsce dające najsilniejszą reakcję bólową i tam otworzyć ropień przez podeszwę kopytową zachowując kontakt z linią białą. Przy silnej bolesności wskazane znieczulenie okołonerwowe palca. Po otwarciu ropnia zapewnić dobry drenaż, ranę przepłukiwać przez kolejne 3-7 dni środkiem dezynfekcyjnym (jodyna, rivanol, lub Vaghotyl 5%). Stosować opatrunek uciskowy ze środkami dezynfekcyjnymi w miejscu otwarcia podeszwy (waciki nasączone środkiem dezynfekcyjnym do kanału wystruganego w podeszwie). Dodatkowo prowadzić kąpiele chorego kopyta w ciepłej wodzie z dodatkiem środków dezynfekcyjnych np. chloramina 2,5%, Virkon, itp. Przy uogólnionym zakażeniu tworzywa kopytowego antybiotykiem z wyboru jest penicylina prokainowa podawana w dawce 15mg/kg przez 5 dni. Konia odstawić od pracy, zapewnić lekki ruch po miękkim podłożu, uwzględnić profilaktykę przeciwtężcową.
Zatrat, rana korony kopyta konia spowodowana zazwyczaj hacelami (gwoździami) podkowy drugiego kopyta lub jego brzegiem. Powstaje najczęściej wskutek wad chodu. Nie leczony grozi poważnymi powikłaniami
Niedrożności dzielą się chirurgicznie na:
Ostre - skręt, stany zakrzepowo - zatorowe, zatkanie jelita ślepego(!?), zawęźlenie, uwięźnięcie, przemieszczenia ze skrętem.
Podostre - zatkanie okrężnicy małej na dłuższym odciku, zatkanie okrężnicy dużej
Przewlekłe - zatkanie jelita ślepego
Morzyska nawracające (niekoniecznie wymagające operacji) - przyczyny :
stenoza jelita ślepego
częściowe zatkanie jelita cienkiego
nowotwory
zarobaczenie - czasami bardzo poważne objawy dają
ropnie w jamie brzusznej
zrosty w jamie brzusznej
wrzody
rozszerzenie żołądka
zaburzenie układu moczowo - płciowego
choroby wątroby - głównie z żywienia, substancji pobudzających trawienie
Technika płata kostnego
do zatok - pozostawienie płat kostnego - wyznaczenie linii nacięcia półkolistej - nacięcie skóry - nacięcie okostnej też półkoliście- osteotomia / nawiercanie - płat kostny odchylić - płukanie -zamknięcie płata (czasem szwy z drutu ortopedycznego - ale wymaga dodatkowych nawierceń w kości) - zapewnić sączek - zespolić skórę i tkanki - jej sposób zaszyć zależy od tego czy nie wymaga czasowego płukania
Technika bardzo popularna w chorobach chirurgicznych koni
3.1.2. Oglądanie kończyn - postawa prawidłowa lub nieprawidłowa.
3.1.2.1. Oglądanie przednich kończyn z przodu.
Zwraca się uwagę na: a - rozstawienie kończyn, b - pion upuszczony ze stawu barkowego.
Podstawa prawidłowa: a - rozstawienie kończyn przednich winno być takie, aby między kopytami zmieściło się trzecie kopyto takich samych wymiarów, b - pion ze stawu barkowego winien połowić kończynę i stawy położone poniżej stawu barkowego oraz kopyto i padać na ziemię tuż przed kopytem.
Postawa nieprawidłowa.
ad. a. Szeroka lub wąska - między kopytami kończyn przednich mieści się odpowiednio więcej niż jedno kopyto lub nie mieści się nawet jedno kopyto,
ad. b.
- Rozbieżna - kończyna odbiega od pionu na zewnątrz, obciążenie większe po stronie przyśrodkowej kopyta.
- Zbieżna - kończyna odbiega do wewnątrz (do przyśrodka), obciążenie większe po stronie zewnętrznej kopyta.
- Beczkowata - kończyna odbiega od pionu do wewnątrz (przyśrodka) dopiero od stawu garstkowego - obciążenie jak przy postawie zbieżnej.
- Iksowata - kończyna odbiega od pionu do wewnątrz (przyśrodka) na przestrzeni od stawu barkowego do garstka, a od pionu na zewnątrz dopiero od garstka, obciążenie jak przy postawie rozbieżnej.
- Rozwarta - kończyna biegnie zgodnie z pionem do stawu pęcinowego a stąd odbiega od pionu na zewnątrz, przy czym piętki wewnętrzne kopyt zbliżają się do siebie, obciążenie jak przy rozbieżnej, - Zwarta (szpotawa) kończyna biegnie zgodnie pionem do stawu pęcinowego, a stąd odbiega od pionu do wewnątrz, przy czym piętki wewnętrzne kopyt odchylają się (rozchodzą się) od siebie, obciążenie jak przy postawie zbieżnej. Objaśnienie: Postawie prawidłowej odpowiadają kopyta prawidłowe, postawie nieprawidłowej kopyta nieprawidłowe, lecz odpowiednie, stosowne do tej postawy.
3.1.2.2. Oglądanie tylnych kończyn od tyłu.
Szczególną uwagę zwraca się na kończynę chorą, w tym na: a - rozstawienie kończyn, b - pion upuszczony z guza kulszowego. Postawa prawidłowa: a - rozstawienie kończyn jak przy kończynach przednich, b - pion upuszczony z guza kulszowego winien połowić kończynę (wszystkie stawy niżej tego guza położone) i padać w środek dołka piętkowego. Postawy nieprawidłowe, podobnie jak kończyn przednich oglądanych z przodu.
3.1.2.3. Oglądanie kończyn przednich i tylnych z boku.
Zwraca się uwagę na pion upuszczony ze środka łopatki (kończyna przednia) i pion upuszczony z guza kulszowego (kończyna tylna).
A. Postawa prawidłowa. Kończyna przednia oglądana z boku jest wtedy prawidłowa, kiedy pion upuszczony ze środka łopatki połowi kończynę, aż do stawu pęcinowego i pada tuż za piętkami na ziemię, względnie kiedy pion upuszczony z przedniego brzegu stawu barkowego pada na brzeg podstawy przodka kopyta. Kończyna tylna oglądana z boku jest wtedy prawidłowa, kiedy pion upuszczony z guza kulszowego biegnie stycznie z tylną krawędzią nadpęciny i pada za kopytem, względnie kiedy pion upuszczony z guza biodrowego biegnie stycznie z przednią krawędzią nadpęciny i połowi kopyto, padając na ziemię na wysokości jego ściany bocznej.
B. Postawy nieprawidłowe kończyn przednich i tylnych oglądane z boku.
- Odsiebna (przedsiebna) - kończyna odbiega od pionu ku przodowi, obciążenie większe tylnej części kopyta.
- Podsiebna (zasiebna): kończyna odbiega od pionu ku tyłowi, obciążenie większe przedniej części kopyta.
- Barania - kończyna odbiega od pionu ku przodowi dopiero od stawu garstkowego, obciążenie większe tylnej części kopyta.
- Kozia - kończyna odbiega od pionu ku tyłowi dopiero od stawu garstkowego, obciążenie większe przedniej części kopyta.
- Miękka cechuje się obecnością długiej kości pęcinowej oraz ustawieniem kości pęcinowej, koronowej i kopytowej pod małym kątem do poziomu; przeciążony tył kopyta.
- Stroma cechuje się ustawieniem kości pęcinowej, koronowej i kopytowej pod dużym kątem do poziomu; przeciążony przód kopyta.
- Niedźwiedzia, stłoczona - kończyna biegnie zgodnie z pionem do stawu pęcinowego, kość pęcinowa ustawia się prawie poziomo, oś pęcinowo-kopytowa załamuje się ku przodowi pod kątem prawie 90°, kopyto strome.
tyle o fałdzie skrzydłowym (z wykładów):
Anatomia czynnościowa - nozdrza rozwarte w wysiłku, mniej gdy nie tak nasilony oddech - chrząstki są + uchyłek - kształt przecinka chrząstki, fałd skrzydłowy napina się przy rozszerzaniu, ale może być za krotki/długi
Przerośnięty fałd skrzydłowy - może być zwiotczenie - znieczulić - dociągnąć do skóry - poddajemy zwierzę wysiłkowi i sprawdzamy czy są drżenia po - gdy brak - resekcja nadmiaru, ciecie boczne, szycie ciągłym
Leczenie przedoperacyjne kolek:
1. Odwodnienie - schemat - wstrząs
Krew krążąca 5-8% masy - wymaga podania połowy objetości krwi krążacej tj. u konia 450kg - 22 litry
2. Kwasica - 50g NaHCO3/ litr = 596 mEq. Rozpuszczać sodę chyba w letniej by nie szły bąble - można taką ze spożywczaka - 50 gramów nie wywoła alkalozy a pomoże przy kwasicy, można podać bez badań laboratoryjnych
3. Środki przeciwbólowe - najlepiej tylko podać metamizol, nie stosować najlepiej kliku środków
4. Antybiotykoterapia
PORAŻENIE SPLOTU BARKOWEGO
o- kończyna zwisa bezwładnie, jeśli koń się porusza - uderza o zdrową, przednia ściana kopyta ciągnie się po ziemi, nadmierna ruchomość w stawie łokciowym przy biernym poruszaniu, całkowicie zniesione czucie w danej kończynie
l- rokowanie niepomyślne, jeśli leczenie jak przy innych porażeniach nieskuteczne - eutanazja