Łacina -sentencje
A
a. m. - ante meridiem - przed południem
ad rem - do rzeczy
ad operam - do dzieła
ad multos annos - wiele lat
ad oculos - naocznie
ad absurdum - do niedorzeczności
ad acta - do akt
aurea mediocritas - złoty środek
ad finitum - do końca
ab ovo - od jajka, od początku
Alma mater - dos. matka karmiąca; uczelnia macierzysta
Asinus ad lyram - osioł przy lirze
Ab ovo usque ad mala - od jajka do jabłka, od początku do końca (Horacy-satyry)
Ad perpetuum rei memoriam - na wieczną rzeczy pamiątkę
Audi, vide, sile- słuchaj, patrz, milcz
Amo te, ama me - kocham ciebie, kochaj mnie
Ama nos et Vale - kochaj nas, żegnaj (formuła umieszczana na końcu listu)
Audi multa, dic pauca - słuchaj wiele, mów mało
A fructibus eorum cognoscetis eos - poznacie ich po owocach
Amicus certus in re incerta cernitur -pewny przyjaciel w niepewnym położeniu
Amore, more, ore, re servantur ammicitiae -
Ardua prima via est - pierwsza droga jest stroma
B
bona fide - w dobrej wierze
bonum publicum - dobro publiczne
Barba non facit philosophum - broda nie czyni filozofem
C
casus belli - powód wojny
cycni cantus - łabędzi śpiew
corvus albus - biały kruk (coś rzadkiego)
curriculum vitae - życiorys, bieg życia
corpus delicti - ciało zbrodni
Contra legem - przeciw prawu
Cogito ergo sum - myśle więc jestem
Contra spem spero - wbrew nadziei wierzę
Cognoscetis veritatem et veritas vos liberatis - poznacie prawdę i prawda was wyzwoli
Conditio sine qua non - warunek bez którego nie ( nie da się dalej czegoś zrobić)
D
d.- deus, domines, dies
diem perdidi - straciłem dzień (ze Swetoniusza; Tytus)
dies irae - dzień gniewu
dies natalis - dzień narodzin
dies academicus - dzień uniwersytecki
dies Dominica - dzień pański, niedziela
de facto - w rzeczywistości
dramatis personae - osoby dramatu
dolium Diogenis - beczka Diogenesa, minimum potrzeb
Dies diem docet -dzień uczy dzień
Disce aut discede -
Divide et impera - dziel i rządź
Dura lex, sed lex - twarde prawo, ale prawo
Dum spiro spero - dopóki oddycham nie tracę nadziei
Deus ex machina - Bóg z maszyny
De gustibus disputare non decet - o gustach się nie dyskutuje
Divitiae sunt saepe causa malorum - bogactwo jest często przyczyną nieszczęścia
E
ex re - z rzeczy
ex cathedra- z katedry
ex gratia - z wdzięczności
ex aequo - równocześnie
ex libris - z księgozbioru
ex officio - z urzędu
Exemplis discimus - przykłady uczą
Errare humanum est - błądzić jest rzeczą ludzką
Ex comoedia saepe fit tragoedia - z komedii może stać się tragedia
Eritis sicut dii (dei) scientes bonum et malum -
Et tu Brute contra me - i ty Brutusie przeciw mnie?
F
Festina lente - śpiesz się powoli
Fortuna caeca est - los jest ślepy
G
Genius loci - dobry duch (miejsca), dobry klimat
H
Homo sapiens - człowiek myślący
Habent sua fata libelli - książki mają swoje przeznaczenia
Hannibal ante portas - Hannibal u bram (niebezpieczeństwo się zbliża)
Historia vitae magistra est - historia nauczycielką życia
I
in spe - w nadziei ( mam nadzieje że będzie)
in pleno - w pełni
in medias res - w środku rzeczy (sposób narracji polegający na zaczynaniu od środka opowieści)
in memoriam - w pamięci
in persona - osobiście/ w osobie
in propia persona - we własnej osobie
in optima forma - w najlepszej formie
index rerum - spis rzeczy
index nominum - spis imion
iudicium Paridis - sąd Parysa
In primatur - potwierdzony
In dubio pro reo - w rzeczy wątpliwej na korzyść oskarżonego
Ignavis semper feriae - leniwy zawsze ma wolne
Ignorantia non est argumentum - niewiedza nie jest argumentem
Invidia gloriae umbra est - zazdrość jest cieniem sławy
Ibi victoria ubi concordia - gdzie zwycięstwo tam pokój
In vino veritas - w winie prawda
L
lapsus calami - błąd pióra, w piśmie
lapsus linquae - błąd językowy
licentia poetica - swoboda poetycka
Legem artis - prawem sztuki
Literra docet, literra nocet - literatura uczy, literatura szkodzi
M
mae culpa - moja wina
malum discordiae - jabłko niezgody
malum necessarium - zło konieczne
Manus manum lavat - ręka rękę myje
Miser res sacra - ubogi rzecz święta
Moribus antiquis res stat Romana virisque -
N
nutrimentum spiritus - pokarm duszy
naturae lusus -
nomen omen - znak, że, to coś oznacza
nihil obstat - nic nie stoi na przeszkodzie
Non scholae sed vitae discimus - uczymy się nie dla szkoły lecz dla życia
Nosce te, nosce animum tum - poznaj swoją duszę
Nemo sine vitiis est - nikt nie jest bez winy, bez grzechu
Non vestimentum virum ornat sed vir vestimentum - nie szata zdobi człowieka lecz człowiek szatę
Natura sanat medicus curat morbos - natura uzdrawia, lekarz leczy choroby
Nulla dies sine linea - nie ma dnia bez wiersza
Nemo potest duobos dominis servire - nikt nie może służyć dwóm panom
Nemo est casu bonus -nikt nie jest dobry z przypadku
Nemo ante morte beatus est - nikt nie jest szczęśliwy wobec śmierci
O
Otium post negotium - odpoczynek po pracy
O tempora, o mores! - o czasy o obyczaje (Cyceron)
P
p. m. - post meridiem
pro memoria - dla pamięci
pro forma - dla formalności
pro patria - dla ojczyzny
per analogiam - przez analogię
per absentiam - przez nieobecność
pro domo sua -w obronie swojego domu
plurimos annos - wiele lat
prima facie - na pierwszy rzut oka
Plaudite! - klaszczcie
Panem et cirsensem - chleba i igrzysk
Parva domus, parva cura - mały dom, mała kura
Pro domo sua quisque orat -o swój dom każdy się modli
Per risum multum poteris cognoscere stultum -
Pro fide, rege et lege - w obronie króla, wiary i prawa
Primum non nocere - po pierwsze nie szkodzić
Pleni sunt exemplorum libri - książki są pełne przykładów
Periculum in mora - niebezpieczeństwo w zwłoce
Pro publico bono - dla dobra publicznego
Per aspera ad astra - przez trudy do gwiazd
Persona non grata - osoba nie chciana
Polonia patria nostra est - naszą ojczyzną jest polska
R
res publica - rzecz pospolita
res secundae -szczęście
res adversae - nieszczęście
res gestae- czyny (bohaterskie)
res militaris -wojskowość
res publicae - sprawy państwowe
res familiares - majątek rodzinny
Rara avis - rzadki ptak
Rem tene, verba sequenter -trzymaj się tematu słowa same nadejdą ( zasada retoryki)
S
SPQR -senat i lud rzymski
sine mora -bez zwłoki
spes unica - jedyna nadzieja
sensu largo - w największym (najszerszym) znaczeniu
sensu stricto - w ścisłym znaczeniu
silva rerum - las rzeczy, spraw
summa summarum - suma sum, w sumie
sua sponte - z własnej woli
Sine irae et studio - bez gniewu, i bez upodobania, obiektywnie
Salus rei publicae suprema lex (esto) - dobro Rzeczypospolitej winno być najwyższym prawem
Saris eloquentiae sapientiae parum - wystarczająco elokwencji, mało mądrości
Si ad naturam vives, numquam evis pauper (Seneka) -
Specta, audi, lege et disco - patrz, słuchaj, czytaj, i ucz się
Sensus sunt quisque: visus, auditus, gustus, odoratus, tactus -
T
terra incognito - ziemia nieznana
tabula rasa - czysta kartka
Tempus fugit - czas ucieka
Tantum sciemus, quantum memoria tenemus - tyle będziemy wiedzieć ile zapamiętamy
U
Ubi patria, ibi bene - gdzie ojczyzna tam dobrze
Urbi et orbi - miastu i światu (błogosławieństwo papieża)
Unum castigabis, centum emendabis - jednego zganisz stu poprawisz
V
Vale, Valete - żegnaj, żegnajcie
Vis comica - siła komiczna
Vultus animi index - twarz jest odbiciem duszy
Verae amicitiae sempiternae sunt - prawdziwe przyjaźnie są wieczne
Verba volant scripta manent - słowa ulatują to co zostało napisane pozostaje
Vivere est militare - życie jest walką
Verba docent, exempla trahunt - słowa uczą przykłady pociągają