MOWA -
OK. 2 ROKU ŻYCIA DZIECKO ZACZYNA UŻYWAĆ SŁÓW W CHARAKTERZE SYMBOLI; DŹWIĘKI ZACZYNAJĄ REPREZENTOLWAĆ PRZEDMIOTY.
OK. 4 ROKU ŻYCIA DZIECKO OSIĄGA ZNACZNĄ BIEGŁOŚĆ W POSŁUGIWANIU SIĘ MOWĄ (SŁOWNIK BIERNY, SŁOWNIK CZYNNY, STOSOWANIE WIĘKSZOŚCI REGUŁ GRAMATYCZNYCH).
ZNACZENIE MOWY DLA ROZWOJU INTELEKTUALNEGO -
1. KOMUNIKACJA SŁOWNA;
2. UWEWNĘTRZNIENIE SŁÓW;
3. UWEWNĘTRZNIENIE DZIAŁANIA.
RODZAJE MOWY W OKRESIE PRZEDOPERACYJNYM:
1. MOWA EGOCENTRYCZNA 2 - 4, 5 ROK ŻYCIA - POZBAWIONA INTENCJI KOMUNIKACJI; MONOLOGOWANIE ZBIOROWE;
2. MOWA USPOŁECZNIONA 6 - 7 ROK ŻYCIA - STANOWI NARZĘDZIE KOMUNIKACJI Z INNYMI.
ROZWÓJ MOWY I KOMUNIKACJI
PRZEDWERBALNE FORMY KOMUNIKACJI
ROZWÓJ WOKALIZACJI WEDŁUG STARKA:
STADIUM ODRUCHOWEGO KRZYKU I ŻYCIOWYCH ODGŁOSÓW (0 - 2 MIESIĄC)
STADIUM GRUCHANIA I ŚMIECHU (2 - 5 MIESIĄC)
STADIUM ZABAW WOKALNYCH (4 - 7, 8 MIESIĄC) - DZIECKO ZACZYNA WYPOWIADAĆ PROSTE SYLABY Z PRZEDŁUŻANIEM DŹWIĘKÓW PODOBNYCH DO SAMOGŁOSEK LUB SPÓŁGŁOSEK
STADIUM SAMONAŚLADUJĄCEGO GAWORZENIA(6 M. - 12 M.) - POWTARZANIE KOMBINACJI SAMOGŁOSEK I SPÓŁGŁOSEK
STADIUM GAWORZENIA I EKSPRESYWNEJ MOWY NIEZROZUMIAŁEJ (9 - 18 M.) - ZWIĘKSZA SIĘ REPERTUAR SPÓŁGŁOSEK, WYPOWIEDZI MOGĄ BYĆ NIEZROZUMIAŁE, ALE ODDAJĄ INTONACJĘ CHARAKTERYSTYCZNĄ DLA RÓŻNYCH WYPOWIEDZI SPEŁNIAJĄCYCH ROZMAITE FUNKCJE.
ROZWÓJ WERBALNY
POD KONIEC 1 R.Ż. DZIECKO OPERUJE 4 - 5 SŁOWAMI. W NASTĘPNYCH LATACH AŻ DO 6 R.Ż. OPANOWUJE DZIENNIE SREDNIO PO 9-10 SŁÓW.
W 2 R.Ż. ZNA WIELE NAZW DŹWIĘKONAŚLADOWCZYCH. POCZĄTKOWO WYPOWIEDZI MAJĄ FORMĘ HOLOFRAZ (WYPOWIEDZI JEDNOWYRAZOWYCH). POTEM ZACZYNAJĄ SIĘ TWORZYĆ ZLEPKI WYRAZOWE (NP. MAMA LALA - MAMO, JA CHCĘ LALĘ). PRZEWAGA FUNKCJI EKSPRESYWNEJ (WYRAŻANIE PRZEŻYĆ) I IMPRESYWNEJ (WYWIERANIE WPŁYWU) NAD SYMBOLICZNĄ.
W 3 R.Ż. SŁOWNIK DZIECKA LICZY 1000 - 1500 SŁÓW. ZDANIA SĄ BUDOWANE ZGODNIE Z REGUŁAMI GRAMATYCZNYMI. SKŁADAJĄ SIĘ ŚREDNIO Z 3 - 4 SŁÓW.
3 - 5 R.Ż - TENDENCJA DO TWORZENIA NEOLOGIZMÓW, WYKORZYSTYWANE SĄ ZASADY GRAMATYKI. OPANOWYWANA JEST UMIEJĘTNOŚĆ OPOWIADANIA (KOMPETENCJE NARRACYJNE), DOSKONALĄ SIĘ UMIEJĘTNOŚCI KONWERSACYJNE. 4 - 5 R.Ż. - WIEK PYTAŃ.