ŹRÓDŁA INFORMACJI

Semestr I

Prowadzący: mgr Stanula

1. ŹRÓDŁA INFORMACJI

ŹRÓDŁO INFORMACJI - miejsce lub dokument, z którego można uzyskać posukiwane informacje.

• ŹRÓDŁO BEZPOŚRDNIE - informacje uzyskiwane są bezpośrednio z danego źródła, np. encyklopedie, słowniki.

• ŹRÓDŁO POŚREDNIE - kierują pośrednio do dokumentów:

• BIBLIOGRAFIE,

• KATALOGI:

• BIBLIOTECZNE - pojedyncze, centralne.

• HANDLOWE - księgarskie, wydawnicze, aukcyjne.

2. BIBLIOGRAFIE

1. Definicja BIBLIOGRAFII.

BIBLIOGRAFIA - to spis opisów bibliograficznych, uporządkowany według określonych kryteriów, spełniający określone funkcje informacyjne.

METODYKA BIBLIOGRAFICZNA - ustala zasady sporządzania spisów bibliograficznych.

TEORIA BIBLIOGRAFII - jedna z dyscyplin nauk o książce.

2. POJĘCIA

ZAKRES BIBLIOGRAFII - dotyczy treści dokumentów;

• PEŁNY - nie dokonuje się selekcji dokumentów ze względu na treść, np. bibliografie narodowe, bibliografie ogólne;

• OGRANICZONY - wybór dokumentów dotyczących danego zagadnienia, np. bibliografia osobowa, regionalna, lokalna, lub dotyczących danej dziedziny, np. bibliografie dziedzinowe, bibliografie specjalne.

ZASIĘG BIBLIOGRAFII - może być: chronologiczny, terytorialny, autorski, językowy, wydawniczo-formalny.

• CHRONOLOGICZNY - bibliografie retrospektywne (publikacje wydane w określonym, zamkniętym okresie), bieżące i prospektywne.

3. PODZIAŁ BIBLIOGRAFII

ZASADY DOBORU MATERIAŁÓW:

• bibliografia KOMPLETNA,

• SELEKTYWNA,

• ZALECAJĄCA.

PODSTAWA OPIS:

• bibliografie PRYMARNE (opis dokumentów z autopsji),

• bibliografie POCHODNE (przejmują opisy z innych bibliografii).

RODZAJ OPISU:

• BIBLIOGRAFIE REJESTRACYJNE - mają opis zasadniczy (identyfikacja dokumentu);

• BIBLIOGRAFIE ADNOTOWANE - opisy bibliograficzne z adnotacją:

• ABSTRAKTOWE,

• ANALITYCZNE - adnotacje mają charakter wskazujący lub opisujący,

• KSIĘGOZNAWCZE,

• KRYTYCZNE - krytyka treści dokumentów.

• BIBLIOGRAFIE ZAŁĄCZNIKOWE - spis bibliograficzny, dołączony do książek lub artykułów, zawierający wykaz wykorzystanych przez autora źródeł.

ZASIĘG CHRONOLOGICZNY:

• BIBLIOGRAFIE BIEŻĄCE

• BIBLIOGRAFIE RETROSPEKTYWNE

• BIBLIOGRAFIE PROSPEKTYWNE

BIBLIOGRAFIA:

• OGÓLNA - zakres pełny i zasięg terytorialny, obejmujący przynajmniej teren państwa;

• SPECJALNA - dotyczy tylko jednej dziedziny wiedzy.

BIBLIOGRAFIA NARODOWA - rejestruje dokumenty opublikowane na terenie danego kraju lub państwa, wydane niekiedy za granicą, ale związane z krajem.

BIBLIOGRAFIA DZIEDZIN LUB ZAGADNIEŃ - jej tematem są wielkie działy wiedzy, poszczególne dziedziny, poszczególne zagadnienia; należą do nich również przedmiotowe bibliografie osobowe, bibliografie regionalne i lokalne.

BIBLIOGRAFIA KRAJOZNAWCZA - spis bibliograficzny piśmiennictwa o danym kraju lub państwie (o wszechstronnym zakresie), często rejestrujący także dzieła literatury pięknej danego kraju w oryginałach i przekładach.

BIBLIOGRAFIA POWSZECHNA (UNIWERSALNA) - rejestruje wszystkie dokumenty bez ograniczeń ze względu na zakres i zasięg.

BIBLIOGRAFIA OSOBOWA:

• PRZEDMIOTOWA - dokumenty dotyczące danej osoby;

• PODMIOTOWA - dotycząca twórczości danej osoby.

BIBLIOGRAFIE REGIONALNE - spisy: 1. publikacji wydanych na obszarze danego regionu (bibliografie podmiotowe); 2. prac autorów pochodzących z danego regionu (b. podmiotowe); 3. prac o danym regionie bez względu na ich miejsce wydania (b. podmiotowe).

BIBLIOGRAFIE SPECJALNE - mają zakres ograniczony lub zakres pełny, a ograniczony zasięg autorski czy wydawniczo - formalny.

4. UKŁAD BIBLIOGRAFII

A. UKŁAD FORMALNY (MECHANICZNY)

WEDŁUG FORMY WYDAWNICZEJ - dzieli dokumenty na samoistne i niesamoistne wydawniczo, wyodrębnia druki zwarte, pojedyncze utwory, wchodzące w skład większej całości oraz fragmenty tekstów.

ZE WZGLĘDU NA FORMĘ PIŚMIENNICZĄ - dzieli dokumenty ze względu na cechy piśmiennicze (rodzaje i gatunki literackie).

UKŁAD ALFABETYCZNY AUTORSKI - opisy uporządkowane według haseł autorskich lub tytułowych (dzieła zbiorowe, anonimy); stosuje się w bibliografiach o niewielkiej liczbie opisów lub w bibliografiach zespołów osobowych. Dostarcza informacji o tym, co lub kto pisał, a nie o czym pisano.

UKŁAD ALFABETYCZNY TYTUŁÓW - uporządkowanie według pierwszych wyrazów tytułów, występuje rzadko, sporadycznie w bibliografiach osobowych.

UKŁAD TOPOGAFICZN LUB GEOGRAFICZNY - opisy szeregowane według miejsc wydania lub jednostek geograficznych (kraj, region), najczęściej używany w bibliotekach specjalnych etnograficznych, językowych lub międzynarodowych.

UKŁAD TYPOGRAFICZNY - według ośrodków drukarskich.

UKŁAD DZAŁOWY - dzieli piśmiennictwo na podstawowe działy pierwszego rzędu bez dalszych podziałów; działy są logicznie współrzędne i następują po sobie w logicznej kolejności; ich zakres może być węższy lub szerszy w zależności od potrzeb biblioteki lub objętości zebranego materiału; najczęściej stosowany przy małej liczbie opisów, np. PB.

UKŁAD CHRONOLOGICZNY - według dat wydania:

• CHRONOLOGIA WYDAWNICZA,

• CHRONOLOGIA PIŚMIENNICZA.

UKŁAD JĘZYKOWY - według języka dokumentów.

B. UKŁAD RZECZOWY:

UKŁAD TEMATOWY:

• PRZEDMIOTOWY -

• KRZYŻOWY,

• KLASOWY.

UKŁAD UJĘCIOWY:

• DZIAŁOWY,

• SYSTEMATYCZNY,

• DZIESIĘTNY.

5. INDEKSY

INDEKS SYSTEMATYCZNY - podaje zawartość bibliografii wykazując działy i poddziały przyjętej klasyfikacji. Zapis składa się z nazw działu lub poddziału i wskaźnika cyfrowego. Indeks ten występuje rzadko, gdyż układ systematyczny jest typowy przeważnie dla zrębu głównego, zaś układy indeksów są z zasady odmienne od układów podstawowej części bibliografii.

INDEKS AUTORSKI

INDEKS OSOBOWY

INDEKS ALFABETYCZNY - podaje w kolejności abecadłowej nazwiska autorów, współpracowników oraz tytuły prac anonimowych, zbiorowych i wydawnictw ciągłych. Zapis indeksowy składa się z nazwiska autora (lub nazwisk autorów), inicjału imienia bądź pełnego imienia i numeru pozycji bibliograficznej, strony lub szpalty zrębu głównego.

INDEKS PRZEDMIOTOWY

3. KATALOGI

1. KATALOGI HANDLOWE

1. HISTORYCZNE

• handlowe,

• antykwaryczne,

• aukcyjne,

• sortymentowe (typ rodzaju produkcji),

• nakładowe.

2. WSPÓŁCZESNE

• Księgarskie - elektroniczne, drukowane,

• Wydawnicze - elektroniczne, drukowane,

• Aukcyjne - elektroniczne, drukowane,

Adresy www:

1. www.mojeksiazki.republika.pl/historia.htm

2. www.merlin.com.pl

3. www.ips.com.pl

4. www.ika.edu.pl

5. www.wnt.com.pl

4. POLSKA BIBLIOGRAFIA NARODOWA

1. CZĘŚCI BIBLIOGRAFII NARODOWEJ:

1. PRZEWODNIK BIBLIOGRAFICZNY

2. BIBLIOGRAFIA ZAWARTOŚCI CZASOPISM

3. POLONICA ZAGRANICZNE

4. BIBLIOGRAFIA DOKUMENTÓW KARTOGRAFICZNYCH

5. KSIĄŻKI POLSKIE

---