Kopia bezpieczeństwa
Kopia bezpieczeństwa (ang. Backup copy) lub po prostu Backup - w informatyce dane, które mają służyć do odtworzenia oryginalnych danych w przypadku ich utraty lub uszkodzenia. Proces wykonywania kopii bezpieczeństwa, w odniesieniu do kopii długotrwałych, jest nazywany archiwizacją.
Niektóre edytory i procesory tekstu wykonują taką kopię automatycznie, aby umożliwić odtworzenie zawartości pliku w razie awarii komputera lub samego programu, a także aby umożliwić odtworzenie poprzedniej wersji pliku po stwierdzeniu dokonania niepożądanych zmian. W obu przypadkach kopia dokonywana jest automatycznie, w pierwszym wypadku jest wykonywana co pewien czas, a w drugim podczas zapisu. Taka krótkotrwała kopia jest najczęściej automatycznie nadpisywana przy wykonywaniu następnej kopii.
Mechanizm kopii bezpieczeństwa spotykany jest najczęściej w środowiskach serwerowych, gdzie regularne i automatyczne tworzenie kopii ważnych danych jest podstawowym mechanizmem ochrony tych danych. W zadanych odstępach czasu specjalne oprogramowanie serwera automatycznie tworzy kopie chronionych danych na zewnętrznych nośnikach, np. taśmach magnetycznych, płytach CD/DVD lub zewnętrznych dyskach twardych. Istnieją również specjalistyczne systemy, pozwalające na zdalne wykonywanie kopii bezpieczeństwa, np. przez sieć lokalną lub Internet; chronione w ten sposób dane umieszczane są na dyskach serwerów w odległych centrach archiwizacji. Taka technika pozwala skutecznie chronić dane przed większością zdarzeń losowych takich jak: kradzieże sprzętu, pożary czy powodzie.
pełna
Kopia pełna polega na skopiowaniu wszystkich wybranych plików i oznaczeniu każdego z nich jako zarchiwizowanego. Kopie pełne są najłatwiejsze w użyciu podczas odzyskiwania plików, ponieważ wymagają jedynie posiadania najświeższej taśmy lub pliku. Wykonywanie kopii pełnych zajmuje najwięcej przestrzeni na nośnikach (i zazwyczaj czasu), ponieważ kopiowany jest każdy plik, niezależnie od tego, czy został zmieniony od czasu tworzenia ostatniej kopii zapasowej.
przyrostowa
Kopia przyrostowa polega na kopiowaniu jedynie tych plików, które zostały utworzone lub zmienione od czasu utworzenia ostatniej kopii przyrostowej lub normalnej oraz na oznaczeniu ich jako zarchiwizowanych. Pozwala to na skrócenie czasu potrzebnego do ukończenia procesu tworzenia kopii zapasowej. Przed utworzeniem pierwszej kopii przyrostowej powinno się utworzyć normalną kopię systemu. Jeżeli korzysta się z kombinacji kopii normalnych oraz przyrostowych, to do odtworzenia danych konieczne jest posiadanie, w chronologicznym porządku, ostatnio utworzonej kopii normalnej oraz wszystkich kolejnych kopii przyrostowych.
różnicowa
Kopia różnicowa polega na kopiowaniu jedynie tych plików, które zostały utworzone lub zmienione od czasu utworzenia ostatniej kopii normalnej. Pozwala to skrócić czas konieczny do jej utworzenia. Podczas wykonywania kopii różnicowej kopiowane pliki nie są oznaczane jako zarchiwizowane. Przed utworzeniem pierwszej kopii różnicowej zalecane jest wykonanie pełnej kopii normalnej. Jeżeli korzysta się z kombinacji kopii normalnych oraz różnicowych, to do odtworzenia danych konieczne jest posiadanie ostatniej kopii normalnej oraz ostatniej kopii różnicowej.
kopia
Kopia typu kopia wykonuje kopię wybranych plików bez zmieniania ustawień atrybutu archiwizacji. Podobnie, jak w przypadku codziennej kopii zapasowej, również ta metoda umożliwia wykorzystanie narzędzia Kopia zapasowa do skopiowania kilku plików bez jednoczesnego naruszenia integralności wykonywanych przyrostowych kopii zapasowych.
codzienna
kopia codzienna kopię wszystkich plików, które zostały zmodyfikowane określonego dnia, ale nie zmienia ustawień atrybutu archiwizacji. Metoda ta jest przydatna do wykonywania szybkiej kopii zapasowej danych z określonego dnia bez naruszania integralności wykonywanych niezależnie przyrostowych kopii zapasowych.
Uruchomienie narzędzia Kopia zapasowa
Narzędzie Kopia zapasowa zawarte w systemie Windows XP Professional może być używane w dwojaki sposób. Prostszy z nich polega na uruchomieniu Kreatora kopii zapasowej lub przywracania, który następnie krok po kroku przeprowadzi Cię przez procedurę tworzenia kopii zapasowych. Drugi sposób, określany również mianem trybu zaawansowanego, nie jest już tak przyjazny dla użytkownika. Aby w trybie zaawansowanym przełączyć tryb kreatora, należy z menu Narzędzia wybrać pozycję Przełącz do trybu kreatora. Po otwarciu kreatora w celu przełączenia do trybu zaawansowanego należy kliknąć odnośnik trybu zaawansowanego. Przy pierwszym uruchomieniu narzędzia Kopia zapasowa zostanie uruchomiony kreator.
Podstawowe operacji kopii zapasowej
Kopia zapasowa: wykonuje kopię zapasową wszystkich plików, znajdujących się na dysku twardym.
Przywracanie: przywraca na dysk twardy pliki z wykonanej kopii zapasowej.
Tworzenie dyskietki służącej do automatycznego odzyskiwania systemu: tworzy pełną kopię zapasową całej zawartości dysku twardego komputera oraz przygotowuje dyskietkę, służącą do automatycznego przywracania tych danych z kopii zapasowej.
Należy pamiętać o tym, że narzędzie Kopia zapasowa nie kopiuje plików na nośnik, ale dokonuje połączenia wszystkich plików oraz folderów w jeden duży plik z rozszerzeniem .bkf. Jedynym sposobem na odnalezienie określonego pliku w tak dużym pliku jest zastosowanie funkcji przywracania narzędzia Kopia zapasowa.
Biblioteki wymiennych nośników magazynowania
System Windows XP zawiera narzędzie służące do zarządzania bibliotekami wymiennych nośników magazynowania, takimi jak dyski optyczne oraz taśmy. Dodatkowo możliwe jest stosowanie bibliotek z automatycznym zmieniaczem lub szaf dysków. Za pomocą programu Magazyn wymienny można umieszczać na pojedynczych dyskach lub taśmach elektroniczne etykiety. Poza tym jest możliwe katalogowanie nośników, wykonywanie operacji czyszczenia głowic napędów oraz sterowanie pracą napędów lub szuflad urządzeń magazynujących. Program Magazyn wymienny w celu uproszczenia zarządzania dużym zbiorem nośników zawierających kopie zapasowe działa w połączeniu z narzędziem Kopia zapasowa.
Program Magazyn wymienny znajduje się w konsoli Zarządzanie komputerem. Aby ją otworzyć, należy otworzyć Panel sterowania w widoku klasycznym, a następnie kliknąć ikonę Narzędzia administracyjne. Po otwarciu konsoli Zarządzanie komputerem należy kliknąć pozycję Magazyn wymienny, umieszczoną w drzewie widocznym po lewej stronie, poniżej pozycji Magazyn. Aby uzyskać więcej informacji na temat stosowania narzędzia Magazyn wymienny, należy wcisnąć klawisz FI lub wybrać pozycję Pomoc/Tematy Pomocy z menu konsoli Zarządzanie komputerem. Po otwarciu okna pomocy należy kliknąć ikonę Magazyn wymienny.
Programy
Dla dużych sieci
AMANDA - Otwarte Oprogramowanie (Open Source)
Dla małych sieci i pojedynczych komputerów
Cobian Backup [1] - Otwarte Oprogramowanie dla pojedynczych komputerów
ABC Backup - wersje wcześniejsze freeware, od wersji 2.0 płatny
Archiwizacja
Archiwizacja (ang. backup) to proces wykonywania kopii danych w celu zabezpieczenia ich przed utratą wskutek wystąpienia takich zdarzeń losowych jak powódź, pożar, włamanie, awaria sprzętu lub oprogramowania, czy skasowanie ich przez użytkownika. Pod pojęciem archiwizacji rozumie się również proces przenoszenia danych z systemów komputerowych na inne nośniki w celu zredukowania ilości danych np. już niepotrzebnych w głównym systemie komputerowym (bazie danych).
Archiwizacja może obejmować zarówno dane tworzone i przechowywane bezpośrednio przez użytkownika (dokumenty tekstowe, obrazy, filmy, bazy danych itp.), a także elementy systemu (pliki konfiguracyjne, rejestry), czy nawet całe systemy operacyjne (partycje lub dyski twarde).
Archiwizację można przeprowadzać w regularnych odstępach czasu - tym częściej im ważniejsze (dla użytkownika/użytkowników) są dane. Aby zmniejszyć objętość takich danych poddawane są one najczęściej kompresji, a przy częstych archiwizacjach zapisywane są np. tylko zmienione dane (tzw. kopie przyrostowe). Istnieje oprogramowanie ułatwiające wykonywanie takich kopii oraz ich odtwarzanie. Wybrany nośnik danych musi być wówczas podłączony do danego komputera w celu przesłania zarchiwizowanych danych.
Sposób i rodzaj archiwizacji jest ściśle związany z potrzebami, systemem operacyjnym, kosztami oraz wymaganym czasem niezbędnym do jej odtworzenia, a także wreszcie dostępnym oprogramowaniem. Najczęściej im mniej skomplikowany jest proces odtwarzania informacji tym szybciej można je odtworzyć. Stąd informacje poddane kompresji, czy podzielone na kopie przyrostowe (które wymagają połączenia) mogą przedłużyć taki proces, ale jednocześnie zajmują mniej miejsca na dysku i są przez to mniej kosztowne. W wypadku danych, które nie muszą być szybko odtwarzane nośniki z kopią danych można trzymać w innym miejscu niż nośniki z oryginalnymi danymi.
Niektóre formy archiwizacji
kopie analogowe (wydruki dokumentów)
kopiowanie na inny dysk tego samego komputera (np. RAID)
kopiowanie na taśmę magnetyczną
kopiowanie na inny komputer (np. kopia zwierciadlana, serwer plików)
zutomatyzowana archiwizacja online