Kształcenie ruchowe i metodyka nauczania ruchu
Literatura obowiązkowa:
Bahrynowska-Fic J., Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 1987, s. 21-32.
Edukacja i reedukacja ruchowa, (red.) J. Nowotny. Kasper, Kraków 2003.
Janikowska-Siatka M., Skrętowicz E., Szymańska E., Zabawy i gry ruchowe na lekcjach wychowania fizycznego i festynach sportowo-rekreacyjnych. WSiP, Warszawa 1999.
Kolarczyk E., Arlet A., Gimnastyka. Skrypt dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego kierunku Fizjoterapia. AWF, Kraków 2004.
Mleczko E., Szopa J., Żak S., Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa, Kraków 1996.
Osiński W., Antropomotoryka. AWF, Poznań 2003, s. 51-77.
Tematyka zajęć
Wykłady
Leczenie ruchem jako element kultury fizycznej. Pojęcia: kultura fizyczna, wychowanie fizyczne (fizyczna edukacja), rekreacja, rehabilitacja. Rozwój rehabilitacji ruchowej w Polsce.
Grabowski H., Teoria fizycznej edukacji. WSiP, Warszawa 1997, s. 16-53, 70-73.
Romanowski W., Eberhard A., Profilaktyczne znaczenie zwiększonej aktywności ruchowe człowieka. PZWL, Warszawa 1972, s. 9-13.
Edukacja i reedukacja ruchowa, (red.) J. Nowotny. Kasper, Kraków 2003, s. 7-11.
Bahrynowska-Fic J., Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 1987, s. 21-32.
Rozwój motoryczny człowieka w procesie ontogenezy. Potrzeby rozwojowe i wychowawcze w różnych etapach rozwoju ontogenetycznego oraz wskazówki dla prowadzącego zajęcia w tych grupach.
Osiński W., Antropomotoryka. AWF, Poznań 2003, s. 51-77.
Groffik D., Metodyka stosowana ćwiczeń fizycznych w profilaktyce i terapii. AWF, Katowice 2009, s. 34-65.
Umiejętności ruchowe - ich miejsce i rola w aktywności fizycznej człowieka zdrowego i niepełnosprawnego. Wartości ciała, jako motyw aktywności fizycznej. Funkcje aktywności fizycznej w różnych etapach w ontogenezie. Znaczenie umiejętności w fizjoterapii i innych obszarach kultury fizycznej. Kształcenie ruchowe osób zdrowych i niepełnosprawnych.
Edukacja …, s. 52-54.
Bahrynowska-Fic J., s. 245-214.
Akty ruchowe w ujęciu rozwojowym, kinezjologicznym i ergonomicznym. Wpływ aktywności fizycznej oraz hipokinezji i akinezji na organizm (układ mięśniowy, kostno-stawowy, krążenia, oddechowy, nerwowy, odpornościowy oraz na przemianę materii).
Edukacja …, s. 13-31, 46-51.
Teoretyczne przesłanki procesu uczenia się i nauczania czynności ruchowych. Społeczne potrzeby uczenia się czynności ruchowych. Pojęcie uczenia się motorycznego. Badania naukowe nad procesem uczenia się motorycznego. Teoria T. Tomaszewskiego. Teoria R. A. Schmidta.
Uczenie się czynności ruchowych i regulacja zachowania, (red.) B. Czabański. AWF, Wrocław 1996.
Schmidt R.A., Motor Learning and Performance. Human Kinetics Books, Champaign 1991.
Transfer w uczeniu się ruchu. Wymiary transferu. Wybrane czynniki wpływające na kierunek i wielkość transferu. Wykorzystanie transferu w nauczaniu ruchu osób niepełnosprawnych.
Buła B., Fizjologiczna interpretacja transferu ruchowego. [W:] Transfer w procesie wychowania fizycznego (red.) T. Koszczyc. AWF, Wrocław 2000, s. 47-51.
Czabański B., Transfer w psychomotoryczny kształceniu. [W:] Transfer…, s. 65-71.
Zatoń K., Zatoń M., Uczenie się czynności motorycznych a problem transferu. [W:] Transfer…, s. 81-85.
Fortuna M., Łazowski J., Transfer masażu klasycznego na przeciwległą niemasowaną kończynę. [W:] Aktywność ruchowa w świetle badań fizjologicznych i promocji zdrowia, (red.) M. Zatoń, Z. Jethon. AWF, Wrocław 1998, s. 177-181.
Zasady stosowane w procesie fizycznej edukacji. Zasady ogólnodydaktyczne. Zasady dydaktyczno-wychowawcze określające postępowanie nauczyciela. Zasady doboru treści oraz organizacji kształcenia i wychowania.
Osiński W., …, s. 141-144.
Edukacja …, s. 36-38.
Bahrynowska-Fic J., s. 199-206.
Metody stosowane w wychowaniu fizycznym z akcentem na ich przydatność w procesie usprawniania. Systematyka metod według St. Strzyżewskiego. Metody nauczania ruchu. Metody realizacji zadań ruchowych oraz ich zastosowanie w zależności od wieku i poziomu rozwoju psychoruchowego.
Osiński W., …, s. 144-148.
Groffik D., … , s. 179-192.
Edukacja …, s. 32-33.
Bahrynowska-Fic J., s. 208-214.
Formy organizacji zajęć ruchowych. Formy intensyfikujące zajęcia ruchowe. Kryteria doboru form organizacyjnych dla potrzeb zajęć.
Groffik D., … , s. 171-179.
Edukacja …, s. 38.
Bahrynowska-Fic J., s. 214-216.
Środki metodyczne i dydaktyczne stosowane w terapeutycznych zajęciach ruchowych.
Bezpieczeństwo oraz higiena ćwiczących na zajęciach ruchowych. Wymagania higieniczno-sanitarne dotyczące sal gimnastycznych. Przyczyny powstawania wypadków. Rodzaje odpowiedzialności prowadzącego zajęcia za wypadki. Działania profilaktyczne nauczyciela. Protokół powypadkowy.
Edukacja …, s. 38-39.
Bahrynowska-Fic J., …, s. 15-20.
Współczesne poglądy na motoryczność ludzką w świetle antropomotoryki. Struktura motoryczności wg J. Szopy. Strona potencjalna i efektywna motoryczności.
Mleczko E., Szopa J., Żak S., Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa, Kraków 1996.
Diagnoza poziomu sprawności motorycznej oraz jej kontrola i ocena - testy.
Miernik rozwoju psychomotorycznego niemowląt Marii Zdańskiej-Brickern i Napoleona Wolańskiego. Test sprawności motorycznej dzieci przedszkolnych Bożeny Sekity. Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej (ICSPFT). Indeks Sprawności Fizycznej Krzysztofa Zuchory. Bateria testów do oceny sprawności fizycznej osób dorosłych TKKF. Europejski Test Sprawności Fizycznej EUROFIT. Test Sprawności Fizycznej Dzieci i Młodzieży YMCA.
Pedagogiczna kontrola pozytywnych mierników zdrowia fizycznego, (red.) J. Drabik. AWFiS, Gdańsk 2006, s. 77-317.
Osiński W., …, s. 149-182.
Ćwiczenia - semestr I
Gimnastyka podstawowa. Ćwiczenia porządkowo-dyscyplinujące. Zasób ćwiczeń.
Gimnastyka podstawowa. Ćwiczenia kształtujące. Zasób ćwiczeń.
Gimnastyka podstawowa. Ćwiczenia stosowane (użytkowo-sportowe). Zasób ćwiczeń.
Gimnastyka podstawowa. Ćwiczenia uzupełniające. Zasób ćwiczeń.
Kolarczyk E., Arlet A., Gimnastyka. Skrypt dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego kierunku Fizjoterapia. AWF, Kraków 2004.
Jezierski R., Rybica A., Gimnastyka. Teoria i metodyka. AWF, Wrocław 1996.
Groffik D., Metodyka stosowana ćwiczeń fizycznych w profilaktyce i terapii. AWF, Katowice 2009, s. 34-65.
Zabawy i gry ruchowe - ich zastosowanie w fizjoterapii. Definicje, funkcje, podział zabaw i gier ruchowych.
Zabawy i gry ruchowe jako forma aktywności pozytywnie wpływająca na zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne. Zabawy i gry integracyjne. Zasób zabaw i gier.
Zabawy i gry ruchowe z płachtą i przy muzyce. Walory stosowania zabawi gier z płachtą w fizjoterapii. Zasób zabaw i gier.
Zabawy i gry ruchowe ożywiające, orientacyjno-porządkowe, na czworaka, bieżne, rzutne, koordynacyjne, kopne, z mocowaniem i dźwiganiem, skoczne, uspokajające, kompensacyjno-korektywne, przy muzyce i ze śpiewem.
Metodyka prowadzenia zabaw i gier ruchowych.
Wykorzystanie przyborów i przyrządów typowych i nietypowych do zabaw i gier ruchowych. Zasób zabaw i gier.
Zastosowanie gier drużynowych w fizjoterapii. Zasób gier drużynowych.
Janikowska-Siatka M., Skrętowicz E., Szymańska E., Zabawy i gry ruchowe na lekcjach wychowania fizycznego i festynach sportowo-rekreacyjnych. WSiP, Warszawa 1999.
Owczarek S., Bondarowicz M., Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. WSiP, Warszawa 1997.
Bahrynowska-Fic J., s. 59-62.
Wybrane zagadnienia dotyczące budowy i czynności narządu ruchu. Narząd ruchu. Mięsień szkieletowy. Podział czynnościowy mięśni szkieletowych. Jednostka motoryczna. Osie i płaszczyzny ruchu. Podstawowe czynności mięśnia.
Bahrynowska-Fic J., s. 33-39.
Prakseologiczne ogniwa skutecznego nauczania czynności ruchowych. Etapy uczenia się ruchu. Nawyki ruchowe. Uczenie się motoryczne.
Groffik D., … , s. 66-70.
Osiński W. …, s. 127-134.
Edukacja …, s. 34-35.
Ćwiczenia ruchowe w profilaktyce i terapii. Klasyfikacja ruchów. Systematyka ćwiczeń gimnastycznych wg L. Mazurka. Ogólna systematyka ćwiczeń wg K. Karkosza. Nomenklatura fachowa.
Groffik D., … , s. 70-94.
Edukacja …, s. 86-88, 103-122.
Bahrynowska-Fic J., s. 70-198.
Gimnastyka lecznicza. Ćwiczenia bierne, czynno-bierne, samo wspomagane, czynne w odciążeniu, czynne wolne, czynne z oporem, redresyjne, oddechowe.
Bahrynowska-Fic J., s. 66-198.
Terminologia gimnastyczna, pozycje wyjściowe do ćwiczeń.
Kolarczyk E., Arlet A., Gimnastyka. Skrypt dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego kierunku Fizjoterapia. AWF, Kraków 2004.
Jezierski R., Rybica A., Gimnastyka. Teoria i metodyka. AWF, Wrocław 1996, s. 65-70, 87-241.
Edukacja …, s. 89-102.
Bahrynowska-Fic J., s. 84-92.
Planowanie oraz zasady budowy, struktura i zapis jednostki zajęć ruchowych. Różnice w nazewnictwie typowym dla gimnastyki podstawowej i kinezyterapii. Planowanie zajęć rehabilitacyjnych. Zasady budowy jednostki zajęć ruchowych. Struktura i zapis jednostki zajęć ruchowych.
Groffik D., … , s. 120-125.
Edukacja …, s. 234-238.
Bahrynowska-Fic J., s. 228-245.
Kształcenie ruchowe osób zdrowych i niepełnosprawnych. Postawa i lokomocja w ujęciu rozwojowym. Edukacja i reedukacja posturalna oraz chodu.
Edukacja …, s. 52-71.
Bahrynowska-Fic J., s. 309-314.
Lokomocja na wózkach inwalidzkich.
Edukacja …, s. 71-79.
Bahrynowska-Fic J., s. 300-309.
Ćwiczenia - semestr II
Indywidualizacja na ruchowych zajęciach terapeutycznych. Ułatwianie i utrudnianie ćwiczeń.
Znaczenie i zasady treningu siły mięśniowej. Ćwiczenia z oporem.
Osiński W., … , s. 196-215.
Edukacja …, s. 122-132.
Orzech J., Kształtowanie siły mięśniowej w stanach patologicznych. Sport i Rehabilitacja, Tarnów 2000.
Kształcenie szybkości w treningu zdrowotnym. Kształtowanie zdolności koordynacyjnych.
Osiński W., … , s. 216-217, 220-222, 253-262, 265-268.
Edukacja …, s. 141-150.
Gibkość ciała - jej znaczenie w codziennej aktywności życiowej oraz w przeciwdziałaniu bólom kręgosłupa. Szkoła pleców. Ćwiczenia jogi w kształtowaniu gibkości.
Osiński W., … , s. 240-252.
Edukacja …, s. 138-141, 194-215
Trening wytrzymałości aerobowej. Trening zdrowotny.
Osiński W., … , s. 226-232, 234-239.
Edukacja …, s. 132-138.
Kuński H., Trening zdrowotny osób dorosłych. MedsportPress, Warszawa 2003.
Trening sprawności fizycznej. Zasady realizacji programu treningu. Konstrukcja programu treningu.
Osiński W., …, s. 183-195.
Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka.
Bogdanowicz M., Kasica A., Ruch Rozwijający dla wszystkich. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2003.
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. WSiP, Warszawa 1994.
Podstawy kinezjologii edukacyjnej; wykorzystanie Metody Dennisona jako gimnastyki mózgu.
Hannaford C., Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Polskie Stowarzyszenie Kinezjologów, Warszawa 1998.