• Wykład 5 04.01.2011

System bankowy

Polityka pieniężna

• Bank (def.)

Instytucja systemu pieniężno-kredytowego, pośrednicząca w obiegu pieniądza w gospodarce.

• System bankowy = wszystkie instytucje finansowe o różnych formach własności oraz normy prawne ustalające organizację, zakres i zasady ich działania.

• System bankowy jest centralnym ogniwem systemu finansowego.

Systemy bankowe w gospodarce rynkowej charakteryzują się:

1. dualizmem w kreowaniu pieniądza

2. decentralizacją decyzji gospodarczych

Dwustopniowy system bankowy

Operacje bankowe:

Operacje bierne

• Gromadzenie depozytów podmiotów gospodarczych, osób prawnych i fizycznych

• Emitowanie własnych obligacji

• Powiększanie środków pozostających w dyspozycji banku - np. emisja akcji, lokaty od innych banków, kredyt refinansowy

Operacje czynne

Ryzyko banku:

• udzielanie kredytów

• lokowanie środków własnych i powierzonych w papierach wartościowych i inwestycjach

Operacje usługowe:

Na zlecenie i ryzyko klienta:

• prowadzenie rachunków bieżących

• dokonywanie rozliczeń pieniężnych

• przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych itp.

Trzy podstawowe funkcje ekonomiczne banków

1. Kreacja pierwotna pieniądza gotówkowego, będącego ostatecznym środkiem zapłaty.

2. Kreacja wtórna zdecentralizowanego pieniądza wkładowego - bankowego: instrument kredytowy i środek płatniczy do rozliczeń bezgotówkowych.

3. Pośredniczenie między posiadaczami środków pieniężnych - banki komercyjne oraz instytucje finansowe, np. towarzystwa ubezpieczeniowe, giełdy, biura rozliczeń, kantory wymiany walut.

Mechanizm wtórnej kreacji pieniądza

Założenia:

depozyt początkowy = 1000 PLN

stopa RO = 3,5%

Depozyt	Rezerwa obowiązkowa	Max linia kredytowa	Pieniądz wykreowany
1000	35	965	965
965	34, stan = 69	931	931, stan = 1896
931	33, stan = 102	898	898, stan = 2794
898	31, stan = 133	867	867, stan = 3661
...	...	...	...
	Stan = 1000		Stan = 27 571

depozyt początkowy

stopa rezerwy obowiązkowej

Suma depozytów =

W zadaniu

= 1000 : 0,035 = 28 571

= depozyt początkowy + pieniądz wykreowany

Funkcje banku centralnego

1. Bank emisyjny - ma ustawowe prawo emisji pieniądza

2. Bank banków:

• nadzoruje działalność wszystkich banków w kraju

• udziela im kredytu refinansowego (pożycza pieniądze)

• centralizuje ich płynne rezerwy (RO)

• zaopatruje je w pieniądz

• kontrolując poziom stóp procentowych wpływa na cenę kredytów udzielanych przez banki komercyjne oraz skalę akcji kredytowej

Bank gospodarki narodowej i bank państwa

• kształtuje politykę pieniężno-kredytową

• współdziała w kształtowaniu i realizacji polityki dewizowej

• współdziała w sporządzaniu bilansu płatniczego

• reprezentuje interesy państwa w MBWG, MBI i BŚ

• zarządza długiem publicznym

• utrzymuje rezerwy walutowe i dba o stabilność kursów

• kasa budżetu państwa

Inne instytucje w systemie bankowym

• Analizą prawidłowości działania banków zajmuje się Komisja Nadzoru Bankowego i Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

• Gwarantowanie depozytów - Bankowy Fundusz Gwarancyjny. W przypadku upadłości banku instytucja ta wypłata klientom środki w wysokości określonej przez przepisy prawa.

Struktura NBP

NBP

• powoływany i odwoływany przez sejm na wniosek prezydenta, 6-letnia kadencja

• przewodniczący RPP, Zarządu NBP, Komisji Nadzoru Bankowego

NBP podlega tylko sejmowi

*grupa 3 musiała wyjść i nie mamy dalszej części wykładu* :<

Bank centralny.

Pozostałe banki podlegające BC w zakresie polityki pieniężno-kredytowej.

bierne (pasywne)

czynne (aktywne)

pośredniczące (usługowe)

NBP

Prezes NBP

Rada Polityki Pieniężnej

Zarząd NBP

---