07.04.2011

Wykład 8

1. Podział ubezpieczeń dokonywany według kryterium przedmiotu ubezpieczenia na: majątkowe i osobowe.

• Prawny podział ubezpieczeń - zawarty w kodeksie cywilnym.

Przedmiotem ubezpieczenia osobowego są dobra osobiste człowieka:

• Zdrowie

• Życie

• Zdolność do pracy

• Obejmują nie tylko ochroną ubezpieczeniową zdarzenia negatywne, ale również takie zdarzenia pozytywne, które powodują zwiększenie potrzeb majątkowych osoby ubezpieczonej. Np. urodzenie dziecka, dożycie wieku określonego w polisie.

• W wyniku wypadku ubezpieczeniowego może dojść do szkody niepowetowanej - takiej, której nie da się wyrazić w pieniądzu.

• Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego zgodnie z KC może być:

• Każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i da się wyrazić w pieniądzu.

• Obejmują prawa i obowiązki majątkowe

• Ochroną majątkową mogą być objęte nie tylko konkretne dobra materialne, ale również bieżące i przyszłe aktywa i pasywa bieżące i przyszłe podmiotu ubezpieczenia.

• Ochroną ubezpieczeniową objęte są tylko negatywne zdarzenia losowe.

• Ubezpieczenia gospodarcze:

• Osobowe:

• Pozytywne i negatywne zdarzenia losowe

• Prawa niemajątkowe

• Umowna suma ubezpieczenia zależna od woli stron i możliwości finansowych

• Świadczenia

• Dotyczą osób fizycznych

• Majątkowe:

• Negatywne zdarzenia losowe

• Prawa i obowiązki majątkowe

• Suma ubezpieczenia a wartość przedmiotu ubezpieczenia

• Odszkodowanie

• Dotyczą osób fizycznych, prawnych i innych jednostek

• Ze względu na rodzaj zdarzeń losowych objętych ochroną ubezpieczeniowych możemy dokonać dalszego podziału ubezpieczeń osobowych i majątkowych:

• Osobowe:

• Życiowe:

• Wypadkiem ubezpieczeniowym jest śmierć, lub dożycie określonego wieku

• Długoterminowe

• Zdarzenie losowe musi nastąpić, choć nieznany jest termin (Np. ubezpieczenia na całe życie, ubezpieczenie mieszane [na życie i dożycie], w ubezpieczeniach na dożycie, zdarzenie losowe nie musi nastąpić)

• Wypadkowe:

• Wypadkiem ubezpieczeniowym jest uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć wskutek nieszczęśliwego wypadku

• Krótkoterminowe

• Zdarzenie losowe nie musi wystąpić NNW (następstw nieszczęśliwych wypadów) i chorobowe

• Mianem nieszczęśliwego wypadku określa się zdarzenie:

• Spowodowane przez siły działające z zewnątrz (nie mogą być Np. udar, zawał)

• Wystąpienie niezależnie (wbrew) woli osoby poszkodowanej

• Nagłe

• Powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu w następstwie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, albo powodujące śmierć osoby ubezpieczonej

• Majątkowe:

• Majątkowe sensu stricto:

• Wierzytelności i zobowiązania teraźniejsze i przyszłe Np. OC

• Rzeczowe:

• Dobra materialne

• Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC):

• Jest odnotowywany coraz większy przypis składki

• Wiele z nich ma charakter obowiązkowy

• Ochroną objęty jest interes ubezpieczającego

• Potrzeba takiej ochrony wynika z tego, że majątek osoby ubezpieczonej może być narażony poprzez wyrządzenie szkody innym osobom

• Jest przydatny przy wykonywaniu różnego rodzaju ryzykownych zawodów, czyli takich, które ze względu na możliwość popełnienia błędu spowodują roszczenia poszkodowanych, Np. lekarz, kierowca, doradca podatkowy, makler giełdowy.

• Przydatne przy realizacji określonego typu działalności Np. organizacja imprez masowych

• Zawierają je również ci, którzy nie posiadają majątku, a poprzez wykonywanie swojego zawodu mogą obciążyć swoje przyszłe dochody Np. z pracy.

Kryterium porównania	Ubezpieczenia majątkowe	Ubezpieczenie OC
Przedmiot ubezpieczenia	Wartości majątkowe - materialny przedmiot ubezpieczenia (Np. mienie ruchome i mechaniczne, urządzenia, środki transportu, ziemiopłody).	Interes majątkowy - odpowiedzialność cywilna z tytułu szkód wyrządzonych przez ubezpieczonego.
Wartość ubezpieczenia	Wartość mienia objętego ochroną ubezpieczeniową.	Zobowiązanie z tytułu OC - przyrzeczenie wypłaty odszkodowania i świadczenia.
Wysokość zobowiązania ubezpieczyciela	Suma ubezpieczenia nie wyższa niż wartość ubezpieczonego mienia.	Suma gwarancyjna - górna granica odpowiedzialności ubezpieczeniowej
Relacja ubezpieczeniowa	Ubezpieczyciel - ubezpieczający	Ubezpieczyciel - ubezpieczający - poszkodowany
Funkcja ubezpieczenia	Ochrona majątku ubezpieczonego	- Ochrona interesu majątkowego ubezpieczonego - ochrona poszkodowanego przed niewypłacalnością sprawcy
Postać szkody	Postać rzeczowa (utrata, zniszczenie, uszkodzenie rzeczy)	- postać rzeczowa - utracone korzyści
Zakres funkcji kompensacyjnej	Strata rzeczywista	- strata rzeczywista - utracone korzyści
Relacja miedzy wysokością szkody a wartością majątku ubezpieczeniowego	Relacja występuje: - szkoda nie może być większa od wartości majątku ubezpieczonego - szkoda obejmuje istniejący majątek ubezpieczonego	Brak powiązań: - szkoda może być większa niż wartości majątku ubezpieczonego - szkoda może obciążać zarówno istniejący jak i przyszły majątek ubezpieczony

7. Szkoda może mieć charakter:

• Rzeczowy

• Osobowy

• Szkody osobowe:

• Rozstrój zdrowia

• Uszkodzenie ciała

• Śmierć osoby poszkodowanej

• Roszczenia:

• Koszty związane z leczeniem (zakup leków, koszty transportu poszkodowanego, dodatkowe odżywianie w okresie leczenia i rehabilitacji, dodatkowe zabiegi rehabilitacyjne, dodatkowa opieka w okresie leczenia, zakup niezbędnego sprzętu ortopedycznego i protez)

• Koszty związane z przygotowaniem do innego zwodu (opłaty związane z kursami przygotowującymi do nowego zawodu, koszty zmiany wykształcenia)

• Renta z tytułu zwiększonych potrzeb - czasowa lub stała wypłacana poszkodowanemu (w przypadku stałych, powtarzalnych wydatków związanych z utrzymaniem zdrowia poszkodowanego oraz opieka nad nim)

• Renta z tytułu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej - zwana uzupełniającą lub wyrównawczą wpłacana poszkodowanemu (wyrównująca utracony dochód w stopniu, w jakim utracił zdolność do jego osiągnięcia)

• Renta majątkowa w następstwie śmierci osoby poszkodowanej czasowa, lub dożywotnia - płatna osobom bliskim (osobom, względem, których ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny - dzieciom, małżonkowi, krewnym w linii prostej oraz innym osobom bliskim, którym zmarły poszkodowany dostarczał stale i dobrowolnie środków utrzymania)

• Odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu, gdy następstwem szkody jest śmierć osoby poszkodowanej, przysługujące każdemu, kto wykaże, że faktycznie je poniósł (koszty poniesione na leczenie w czasie pomiędzy zaistnieniem szkody a śmiercią osoby poszkodowanej, wydatki związane z pochówkiem odpowiadające zwyczajom środowiska, w tym koszty transportu zwłok, zakup odzieży żałobnej, postawienie nagrobka

• Zadośćuczynienie wypłacane osobie poszkodowanej - jednorazowe świadczenie pieniężne (naprawienie krzywdy, w celu złagodzenia już doznanych cierpień fizycznych i psychicznych

• Stosowne odszkodowanie - jednorazowe świadczenie pieniężne przyznawane osobom bliskim poszkodowanego, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej osób ubiegających się

• Szkody rzeczowe:

• Zaginięcie rzeczy

• Utrata rzeczy

• Uszkodzenie rzeczy

• Roszczenia:

• Koszty naprawy mienia

• Koszty odtworzenia mienia

• Koszty środków prewencyjnych

• Nakłady poniesione w związku z niemożnością korzystania z uszkodzonej, utraconej, zaginionej rzeczy

• Rekompensata utraconych korzyści w związku ze szkodą rzeczową

• Ubezpieczenia komunikacyjne:

• W pakiecie zawarte jest głównie ubezpieczenie auto casco, oraz NW kierowcy i pasażera, czasem włączane są również inne ubezpieczenia

• Ubezpieczenia związane z samochodem

• Ubezpieczenia finansowe

Rok akademicki 2010/2011

Semestr IV, dr H. Ogrodnik

Przedmiot: Ubezpieczenia (wykłady)

4