ZAGADNIENIA NA EGZAMIN Z PRAWA PRACY:
Przedmiot prawa pracy,
Rodzaje ryzyk pracodawcy,
Cechy prawa pracy,
Funkcje prawa pracy,
Umiejscowienie prawa pracy w systemie,
Zasady prawa pracy a zasady w rozumieniu art. 300 k. p. ,
Zasada uprzywilejowania pracownika jako zasada podstawowa,
Zasada uprzywilejowania pracownika jako zasada wyprowadzona z art. 300 k. p.,
Normy prawa pracy,
Normy bezwzględnie jednostronnie obowiązujące,
Normy granicznie zastępujące,
Zasada automatyzmu prawnego i uprzywilejowania pracownika,
Akty instrukcyjne w prawie pracy,
Pragmatyki służbowe (czy pragmatyka służbowa może tworzyć pracowniczą),
Relacja między powszechnie obowiązującymi przepisami prawa pracy a kodeksem pracy,
Relacja między umową o pracę, regulaminem, układem zbiorowym a układem ponad zakładowym,
Generalizacja układu zbiorowego pracy,
Zawieranie układu,
Zakres przedmiotowy układu zbiorowego,
Tryb rejestracji układu zbiorowego,
Wzajemna relacja między układami,
Rozwiązanie układu i wpływ na indywidualny stosunek pracy,
Ustawa o związkach zawodowych - zakładanie związków,
Kompetencje związków zawodowych (zakładowej organizacji związkowej),
Międzyzakładowa organizacja związkowa
Rola związków zawodowych w indywidualnych i zbiorowych sprawach pracowniczych,
Zdolność pracownicza,
Zdolność do bycia pracownikiem:
osoby 13 letniej,
osoby młodocianych i małoletnich( KODEKS PRACY - MŁODOCIANY),
Koncepcja faktycznego stosunku pracy,
Pracodawca - pojęcie, zdolność do bycia pracodawcą, wyodrębnienie,
Rodzaje umów o pracę,
Umowa o pracę a stosunek pracy,
Elementy podmiotowo istotne umowy o pracę( inne niż wymienione w art. 29 k. p. ),
Wymogi formalne wypowiadania umów zawartych na okres próbny, na czas określony i nieokreślony,
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron,
Przesłanki pozytywne i negatywne rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 k. p.,
Rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika,
Procedura zwolnienia grupowego,
Różnice między wygaśnięciem a rozwiązaniem stosunku pracy,
Różnice między umową o pracę a powołaniem,
Powołanie na stanowisko członka zarządu,
Umowa o pracę a mianowanie,
Wybór,
Spółdzielcza umowa o pracę,
Metody ustalania wynagrodzenia,
Relacje między umową o pracę, a przepisami prawa pracy dotyczącymi wynagrodzenia,
Pojęcie wynagrodzenia,
Nagrody jubileuszowe,
Rodzaje wynagrodzeń - metody naliczania,
Ochrona wynagrodzenia - co się na nią składa,
zakaz przeniesienia tego prawa na inną osobę, zrzeczenia się,
termin, m - ce i czas wypłaty wynagrodzenia,
potrącenia - art. 87 k. p.
Kolejność potrąceń - z wynagrodzenia najpierw ustawowe potem ewentualnie dobrowolne, kwoty wolne od potrąceń - rozporządzenie
Rodzaje potrąceń (ustawowe, dobrowolne),
Ograniczenia potrąceń z wynagrodzenia (art. 87 k. p .) - co można potrącić bez zgody pracownika, ograniczenia potrąceń - rozporządzenie.
Zasady potrąceń w wypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej,
Obowiązki pracodawcy i pracownika (generalnie ochrona interesów pracownika, stwarza po stronie pracodawcy szereg obowiązków), szczególne obowiązki pracowników zatrudniających młodocianych
przed podjęciem pracy: wstępne badania lekarskie, przeszkolenie BHP, zakres obowiązków, umowa o pracę, akta osobowe - co pracownik musi przedstawić(kwestionariusz osobowy+ zdjęcie, świadectwo pracy, orzeczenie lekarskie, dokumenty potwierdzające uzyskane kwalifikacje )
w trakcie trwania - ułatwianie podnoszenia kwalifikacji zawodowych (urlopy szkoleniowe), przestrzeganie czasu pracy, urlop, odpowiednie warunki BHP,
ustanie stosunku pracy - wydanie świadectwa pracy, dokumentacja emerytalno - rentowa,
Podstawowe obowiązki pracownika (szczególne przepisy dotyczące BHP)
sumienne i staranne wykonywanie pracy,
obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych,
przestrzeganie czasu pracy, regulaminu, porządku, BHP,
obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy,
obowiązek przestrzegania tajemnicy,
obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego
Pogrupowanie obowiązków pracowniczych
Świadectwo pracy,
Świadectwo pracy - tryb jego wydawania i prostowania,
Porównaj przesłanki odpowiedzialności materialnej pracownika z k. p. i k. c.
W k. p. przesłanki tej odpowiedzialności to:
szkoda,
bezprawność - niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych,
wina (ujęcie karnistyczne),
związek przyczynowy - adekwatny,
W k. c. : szkoda, niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, związek przyczynowy
Przesłanki nabycia zasiłku dla bezrobotnych (ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu),
Formy przeciwdziałania bezrobociu,
Definicja bezrobotnego,
Staż pracy a staż urlopowy, od czego zależy staż urlopowy (wlicza się np. okres nie świadczenia pracy - zasiłek dla bezrobotnych),
Rodzaje urlopów bezpłatnych (na wniosek, za zgodą - różnice),
Pojęcie urlopu (urlopy innego rodzaju),
Rodzaje urlopów(wypoczynkowy, proporcjonalny, uzupełniający a dodatkowy - różnice)
Co to jest urlop cząstkowy -pracownicy sezonowi, w wymiarze 1, 5 dnia za każdy przepracowany miesiąc, gdy następnie podejmuje taki pracownik pracę w normalnym wymiarze, wlicza mu się te dni do urlopu
Zasady udzielania urlopów (pierwszy urlop, wymiar urlopu, plan urlopowy, przesunięcie terminu urlopu)
Jaka jest zasada gdy pracownik pracuje sezonowo a potem normalnie,
Zasady ogólne wypłacania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop (ekwiwalent przysługuje w razie niemożności realizacji przysługującego mu uprawnienia, w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania pracownika do służby wojskowej, powołanie do przeszkolenia wojskowego trwającego ponad 3 miesiące)
Relacje między urlopem wypoczynkowym a bezpłatnym,
Wymiar urlopu wypoczynkowego może ulec proporcjonalnemu obniżeniu w przypadku gdy urlop bezpłatny lub inny okres niewykonywania pracy trwający co najmniej 1 miesiąc(np. urlop wychowawczy) przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, a pracownik nie wykorzystał jeszcze prawa do przysługującego mu urlopu. Obniżenie przysługuje tylko w roku, w którym miał miejsce fakt niewykonywania pracy, nie może być stosowane w stosunku do urlopów w kolejnych latach.
Wpływ urlopu bezpłatnego na urlop wypoczynkowy,
Pojęcie czasu pracy (co to znaczy gotowość - obiektywnie , subiektywnie) Obiektywnie gotowość oznacza zdolność pracownika do wykonywania pracy, zaś subiektywnym pojęciu gotowości możemy mówić gdy pracownik wyraża chęć podjęcia pracy poprzez stawienie się do pracy w miejscu wyznaczonym mu przez pracodawcę
Pojęcie pracy w nadgodzinach, niedziele, święta,
Dopuszczalność pracy w nadgodzinach, niedziele, święta, w porze nocnej,
Praca ciągła,
Normy czasu pracy - są to ustalone prawem mierniki czasu pracy, inne znaczenie - zespół warunków charakteryzujących zarówno różne wymiary czasu pracy jak i sposoby ich realizacji (rozkłady czasu pracy)
W takim ujęciu wyróżniamy: podstawową normę czasu pracy oraz skrócone normy czasu pracy - związane ze szczególnie szkodliwymi lub uciążliwymi warunkami wykonywania pracy np. młodociani, osoby niepełnosprawne
Jeśli u danego pracodawcy jest natomiast stosowany np. 7 godzinny rozkład czasu pracy - to należy mówić o obniżonej normie czasu pracy.
Określony prawem sposób realizacji normy czasu pracy to rozkład czasu pracy. Wyróżniamy następujące rozkłady:
typowy art. 129 i 1291 k. p.
równoważny art. 1294 k. p i 142 k. p.
przerywany art. 1295 k. p. (kierowcy)
zadaniowy art. 1298 k. p.
w ruchu ciągłym art. 132§ 2 k. p. art. 134§4 k. p.
Co to jest praca w czasie przerywanym (kierowcy),
Spór indywidualny a spór zbiorowy - różnice(3 kryteria a)przedmiot sporu, b) strony sporu c) tryb rozwiązywania sporu),
Na czym polegają: rokowania(koncyliacja), mediacja, arbitraż,
Warunki legalności strajku, inne akcje nie strajkowe - akcje protestacyjne,
STRAJK - polega na zbiorowym powstrzymaniu się od wykonywania pracy w celu realizacji żądań zgłoszonych w sporze.
Warunki legalności:
przewidziany jest jako środek ostateczny co przejawia się w konieczności zrealizowania 2 pierwszych faz sporu: rokowań i mediacji,
Upływ 14 dni od dnia zgłoszenia sporu
Wyjątkowo w przypadku bezprawnego utrudniania przez pracodawcę rokowań czy mediacji lub zwolnienia działacza związkowego - możliwe jest wszczęcie strajku z pominięciem tych warunków
współmierność żądań do strat wynikających ze strajku,
uzyskanie zgody większości załogi - przy co najmniej 50% quorum
upływ co najmniej 5 dni pomiędzy ogłoszeniem strajku a jego rozpoczęciem,
f) strajk - w celu realizacji określonych praw i interesów (art. 1 ustawy: warunki pracy i płacy, świadczenia socjalne, prawa i wolności związkowe pracowników i innych grup mających prawo zrzeszania się w związkach)
Na jakim etapie najwcześniej można proklamować strajk,
Rodzaje strajków, (strajk ostrzegawczy, zakładowy, wielozakładowy, solidarnościowy)
Czy w Polsce jest możliwość lokautu, co to jest lokaut nie istnieje, lokaut to możliwość zamknięcia zakładu pracy przez pracodawcę w obawie przed strajkiem - Włochy tak)
Wzmożona ochrona pracy kobiet (ochrona życia, zdrowia, trwałości stosunku pracy),
Ogólna ochrona pracy kobiet (zatrudnienie w szczególnych warunkach, wykaz prac wzbronionych),
W jakich sytuacjach można rozwiązać stosunek pracy w okresie ciąży,
Świadczenie wyrównawcze a dodatek wyrównawczy,
Renta inwalidzka a renta z tytułu niezdolności do pracy,
Renta rodzinna(ustawa wypadkowa), a renta rodzinna z FUS,
Świadczenia przewidziane ustawą wypadkową,
Postępowanie w sprawach świadczeń i ich wypłata,
Pojęcie wypadku przy pracy,
Urlop wychowawczy,
Urlop macierzyński,
Funkcje urlopu macierzyńskiego
(1. regeneracja sił fizycznych i psychicznych 2. opieka nad dzieckiem)