KRAKÓW 10.01.1999r.
SPRAWOZDANIE
Z WYJAZDU DO ZAKŁADÓW "POLMOS"S.A W KRAKOWIE
WYKONAŁ: kdt ROBERT NICZYPORUK
W skład POLMOSU, który znajduje się w Krakowie-Bieżanowicach wchodzą dwa odrębne zakłady: kotłownia i rektyfikatornia.
Kotłownia funkcjonuje od 1992 roku. Początkowo jako paliwo stosowano olej opałowy, a od maja 1996 roku olej opałowy zastąpiony został gazem.
Kotłownia wyposażona jest w 3 kotły. Dwa z nich wytwarzają 2,5 t. pary na godzinę, a trzeci 5 t. pary na godzinę. Maksymalne ciśnienie mogące panować w kotle to 10 at. Kotły wyposażone są w palniki uniwersalne, za pomocą których w kotłach można spalać zarówno olej jak i gaz. Wytwórnia posiada własną stację redukcyjną gazu, który dostarczany jest z sieci miejskiej. Cała kotłownia jest zautomatyzowana, tzn. w przypadku braku gazu kotłownia przełącza się na olej opałowy. Natomiast w przypadku braku obu surowców, kotłownia zostaje automatycznie wyłączona. Sam proces spalania jest sterowany automatycznie co oznacza, że w przypadku dużego poboru pary, którą tam się wytwarza, automatycznie zostaje zwiększony pobór zarówno surowca energetycznego jak i powietrza. Woda przed dostarczeniem do kotłów jest zmiękczana na specjalnie wydzielonym stanowisku. Rurociągi gazowe zabezpieczone są czujkami, które powodują odcięcie dopływu gazu w przypadku wykrycia jakichkolwiek nieszczelności. W pobliżu kotłowni znajdują się 2 zbiorniki z olejem typu PN50 po 50 tys. l., które są usadowione w szczelnej betonowej misie. Paliwo ze zbiorników pompuje pompa typu META M100L04 o wydajności 840 l/min, napędzanej silnikiem elektrycznym w wykonaniu przeciwwybuchowym o oznaczeniu Exd II BT4 i mocy 2,2 kW. W przypadku gdyby kotłownia pracowała na olej, ilość zużycia oleju jest taka sama jak gazu. W przypadku jakiejkolwiek awarii uruchamiany jest I stopień alarmu, który powoduje świecenie kontrolki sygnalizacyjnej. Jeżeli obsługa nie zareaguje a stężenie wzrośnie, włącza się alarm II stopnia, który powoduje wyłączenie dopływu gazu, a tym samym przerwę w pracy i uruchomienie syreny. Temperatura pary na wyjściu z kotła wynosi 1700C na I stopniu i 2500C na II stopniu, przy pełnym obciążeniu. Produkty spalania odprowadzane są kominem o wysokości 40 m. Zagrożenie wybuchem występuje w obiektach:
- baza zbiorników napowietrznych - Z2,
- baza zbiorników pod dachem - Z2,
- przepompownia spirytusu - Z1,
- punkt wydawania spirytusu - Z0.
Do procesu rektyfikacji surówka dostarczana jest cysternami z gorzelni z całego kraju. Rozładowywanie surówki odbywa się na wydzielonym stanowisku. Cysterna przed rozładunkiem zostaje zważona w celu określenia ilości dostarczonej surówki. Surówka dostarczona do zakładu mierzona jest też w sposób objętościowy. Polega on na pomiarze ilości surówki przepływającej przez przewód spustowy w ciągu 1 minuty. Stanowisko do rozładunku posiada 2 rurociągi spustowe z wewnętrznym oplotem stalowym. Cysterna podczas trwania rozładunku jest uziemiona, co chroni przed elektrycznością statyczną. Oświetlenie na tym stanowisku wykonane jest w obudowie przeciwwybuchowej. Podczas rozładunku powstają 2 strefy zagrożenia wybuchem:
- Z1 - wokół otworów spustowych i w odległości 1 m od nich,
- Z2 - wokół całego rozładunku.
Rurociągi do rozładunku ja i do przetransportowywania substancji oznaczone są różnymi kolorami np.
zielony - woda,
czarny - spirytus,
niebieski - surówka,
czarne tło z pomarańczowym paskiem - spirytus porektyfikacyjny. Powyższe oznaczenia wprowadzone zostały z dniem 13.VI.95.
Przetłaczanie dostarczonej surówki odbywa się za pomocą zestawu pomp umiejscowionych w wydzielonym pomieszczeniu. Silniki wykorzystane do przetłaczania wykonane są w obudowie przeciwwybuchowej i wszystkie uziemione są za pomocą bednarki. W pomieszczeniu tym posadzka wykonana jest z żywic epoksydowych, które są niepalne jak i nieiskrzące. Ściany pomieszczenia wykonane są w klasie odporności ogniowej 2 godziny, natomiast okna i drzwi - 1 godz. Drzwi dodatkowo wyposażone są w samozamykacze. Na dole pomieszczenia znajdują się czujki, które reagują przy 30% DGW alkoholu etylowego. DGW alkoholu etylowego wynosi 3,1%, a temperatura zapłonu 12 - 14 0C.
Surówka 2 pompami dostarczana jest do zbiorników magazynowych znajdujących się w wydzielonym pomieszczeniu. W pomieszczeniu tym znajduje się 10 zbiorników. Ilość zmagazynowanej surówki zapewnia zapas na 4 dni. Zbiorniki znajdujące się w pomieszczeniu magazynowym służą do przechowywania:
w 4 z nich gromadzona jest surówka (2 z tych zbiorników wypełnione są rozcieńczoną surówką wykorzystywaną do procesu produkcyjnego),
w 1 z tych zbiorników znajdują się gotowe wyroby przeznaczone do wydawania,
w 2 zbiornikach przechowywane są produkty III gatunku,
1 zbiornik stanowi zabezpieczenie na wypadek, gdyby produkt nie spełniał stawianych wymagań.
Z pomieszczenia prowadzą 2 wyjścia ewakuacyjne.
Ściany posiadają odporność ogniową równą 2 godziny, a drzwi - 1godz. Posadzka podobnie jak w kotłowni wykonana jest z żywic epoksydowych niepalnych i nieiskrzących. Wszystkie zbiorniki chronione są instalacją zraszaczową uruchamianą automatycznie za pomocą zaworu elektromagnetycznego lub ręcznie. W instalacji zraszaczowej zastosowane są zraszacze kątowe do zraszania powierzchni kątowych. Zraszacze te wykonane są w ten sposób, że wypływająca ciecz w całości kierowana jest na zbiornik i posiada kształt wachlarza o kącie 1600. Jest to zraszacz typu F.
Instalacja elektryczna w wykonaniu przeciwwybuchowym jest oznaczona ExiaIIAT4. W pomieszczeniu znajduje się oświetlenie awaryjne oznaczone na obudowie żółtym paskiem. O gotowości oświetlenia awaryjnego sygnalizuje paląca się czerwona dioda. Dodatkową ochronę zapewniają czynniki temperaturowe:
- temperaturowe - reagujące na przyrost temp. o 100C w ciągu 1 minuty,
- reagujące na migotanie płomienia.
Pomieszczenie magazynowe jak i pompownia zabezpieczona są przypadkowym wyciekiem różnych substancji. Zabezpieczenie to stanowi zewnętrzna instalacja kanalizacyjna, która chroni przed przedostaniem się mediów do kanalizacji miejskiej.
Pomieszczenie sterujące w sposób automatyczny instalacją zraszaczową zabezpieczone jest czujnikami dymowymi. Czujnikami tymi zabezpieczone są wszystkie korytarze znajdujące się w tym obiekcie.
Surówka ze zbiorników magazynowych dostarczana jest do rektyfikatora, gdzie podgrzewana jest parą wodną dostarczaną z kotłowni. Proces podgrzewania zachodzi w kolumnie rektyfikacyjnej, w której znajduje się 37 półek. Podgrzana surówka paruje powodując, że frakcje o danej masie unoszą się na odpowiednią wysokość i skraplają na poszczególnych półkach. Po skropleniu poszczególne produkty odprowadzane są rurociągami do odpowiednich zbiorników. Sterowanie całym procesem rektyfikacyjnym odbywa się w wydzielonym pomieszczeniu chronionym szybami przeciwpożarowymi. W pomieszczeniu tym znajduje się szereg urządzeń sterujących i zapisujących podstawowe procesy i parametry. Wszystkie czujniki znajdujące się na obiekcie mają tutaj swoją centralę.
Cała wytwórnia zabezpieczana jest własnym zbiornikiem przeciwpożarowym o pojemności 3500 m3. W zbiorniku tym znajdują się 3 pompy:
- produkcyjna,
- awaryjna,
- przeciwpożarowa.
Woda z tego zbiornika wykorzystywana jest również w procesie technologicznym jako czynnik chłodzący. Na terenie wytwórni znajdują się drogi utwardzone o szerokości minimum 3,5 m. Z zakładu prowadzą dwie bramy wyjazdowe.
Wytwórnia wódek umiejscowiona jest w dzielnicy Śródmieście na ulicy Fabrycznej 13. Do wytwórni prowadzą dwie drogi dojazdowe utwardzone o szerokości min. 3,5 m. Na terenie wytwórni znajdują się 2 zbiorniki przeciwpożarowe o pojemności 400 m3. Ponadto wytwórnia chroniona jest nicią hydrantów zewnętrznych i wewnętrznych. Wszystkie pomieszczenia zagrożone są wybuchem i wykonane z materiałów niepalnych. Dachy nad tymi budynkami mają konstrukcję lekką (75kg/m2).
Zakład połączony jest z WSKR Kraków za pomocą tzw. połączenia sztywnego znajdującego się na portierni. Codziennie do zakładu przyjeżdża od 4 do 6 cystern. Rozładunek odbywa się na wydzielonym stanowisku. Instalacja elektryczna na tym stanowisku wykonana jest w obudowie przeciwwybuchowej o oznaczeniu Ex d I/IIBT6. Dostarczany spirytus magazynowany jest w napowietrznej bazie zbiorników stalowych oraz w zbiornikach w pomieszczeniach zamkniętych. Zbiorniki te mają pojemność ok. miliona litrów i napełnione są do 80% latem i 90% zimą. Zbiorniki zabezpieczone są przed przelaniem czujnikami elektronicznymi. Są również wyposażone w zawory oddechowe zabezpieczone bezpiecznikami ogniowymi. Baza zbiorników naziemnych posiada misę awaryjną mogącą pomieścić 25% objętości zbiorników. Na terenie zakładu znajdują się dodatkowo zbiorniki kwasoodporne na HCL, a także na NaOH.