Powstanie szatana
Na początku Bóg stworzył duchy czyste i obdarzył je wszystkimi możliwymi darami. Dał im też wolną wolę, lecz z powodu nieposiadania ciała materialnego ten fakt dla duchów ma inne znaczenie (zob. Anioły). Nie podlegają oni czasowi, a więc cała wolna wola mogła odnieść się do jednej ostatecznej decyzji. Bóg objawił wszystko tym duchom, również plan cielesnej istoty swojego Syna. Wielu teologów uważa, że właśnie ten fakt nie spodobał się niektórym duchom, którzy uważali się za najdoskonalsze dzieło Boga. Powinni oddać mu hołd, lecz ich własna pycha spowodowała, że nie potrafili tego zrobić i odrzucili ten plan. Plan Boży, zakładający usynowienie ludzi, traktowanie ich po partnersku - przyjacielsku, stał się solą w oku i zarzewiem ich nienawiści. Tego ciężaru nie mógł wytrzymać najdoskonalszy z duchów - Lucyfer, uważający się za niemal równego Bogu.
Czy szatan może być zbawiony?
NIE. Jest to niemożliwe z samej natury dokonanego przez niego wyboru. To nie brak Miłosierdzia, lecz nieodwołalny charakter decyzji dobrowolnego odrzucenia Boga uniemożliwia diabłu zbawienie. Jest to podobne do nieodwołalnej decyzji człowieka po śmierci. W rzeczywistości duchowej owe ostateczne wybory uniemożliwiają wykazanie skruchy.
Szatan i szatan
Słowo "szatan" (przeciwnik) ma dwa znaczenia: jedno oznacza złego ducha lub nawet ( w liczbie mnogiej) złe duchy (podobna zasada jak w rolnictwie produkcja "ziemniaka"); drugie - pisane z dużej litery - oznacza jedną z nazw własnych - imion - diabła.
Nazwy diabła
Używa się zamiennie różnych nazw - Szatan, Belzebub, Lucyfer, Jaśniejący, Syn Jutrzenki, który spadł z nieba itp.
Różne diabły
W kulturze, literaturze, w legendach występują różne duchy nieczyste. Często są to śmieszne diabełki, czasem ogniste potwory. Oto niektóre z nich:
Abaddon - (hebr. awadon - zatracenie, zniszczenie, otchłań). W Starym Testamencie słowo używane do określenia Piekła. W późniejszej tradycji imię takie posiada upadły anioł trzymający straż u piekieł, kiąże piekła wypuszczający szarańczę w Apokalipsie św. Jana. Niekiedy uznaje się go za dobrego anioła który trzyma klucz do piekła i wykonuje Wolę Bożą podczas Apokalipsy wypuszczając szarańczę, ale następnie wiążąc demona piekieł. Czasem również identyfikowany z Asmodeuszem. Z postacią tą wiąże się w literaturze historia, że Anioł ów żałuje swojego odstępstwa od Boga - taki pomysł jest jednak niezgodny z nauką.
Apollyon - greckie tłumaczenie nazwy Abaddon
Asmodeusz - (irań. aeszma - gniew, szał; daewa - demon). W legendach talmudycznych i apokryfach król szatanów. W Biblii zły demon rozdzielający nowo zaślubionych.
Astaroth - Wg XVI-wiecznej demonologii Wielki Mongoł księstwa szatanów. (rodzaj mniejszego księcia)
Azag - W mitologii sumeryjskiej nazwa demona choroby suchot. Każda choroba miała swojego demona. Jest to więc bardziej określenie medyczne niż metafizyczne.
Azazel - Hebrajski zły duch zamieszkujący pustynię. Występuje w Biblii gdzie kozioł ofiarny, na którego złożone są wszystkie przewinienia ludu wypędzany jest na pustynię.
Behemot - Bestia, występująca w księdze Hioba, podobna do hipopotama.
Belfarog - Używane w niektórych przekładach Biblii imię moabickiego bóstwa Baal-Peor, bożka, któremu Izraelici oddawali cześć w Setim. Imię to zostało wykorzystane w łacińskiej legendzie o diable, który ożenił się, aby poznać, czy słuszne są skargi potępieńców na winę kobiet.
Belzebub - (sem. władca much) - bóstwo filistyńskie. Imię użyte również przez św. Mateusza dla księcia ciemności. Stało się przysłowiem "Nie wyganiaj diabła Belzebubem"
Boruta - Polski strach, błotny, leśny, psotny, diabeł borowy.
Demon - Potężna istota nadprzyrodzona.
Diabeł - (gr. oszczerca)
Guede - W kulcie Voodoo demon "dosiadający" człowieka podczas transu, w czasie którego przemawia przez niego. Inaczej Baron Semedi.
Lewiatan - (hebr. istota o wijącym się ciele). Legendarny potwór morski. W Biblii może oznaczać wieloryba lub krokodyla, a nawet wielki okręt. Imię czasem nadawane demonom.
Lilith - Kobiecy demon hebrajski i arabski. Nawiedzający odludne miejsca podczas burz. Zagraża przede wszystkim dzieciom i kobietom w ciąży. Wg legend złośliwa pierwsza żona Adama w Raju, która po wygnaniu poślubiła, wg legend arabskich, diabła i stała się matką złych duchów.
Lucyfer - (łac. nosiciel światła). Imię najwyższego ducha czystego, stworzonego przez Boga, który wybrał odrzucenie Boga i Jego dzieła stworzenia.
Mama Coca - Kobiecy duch inkaski zamieszkujący krzew kokainowy. Piękny i podstępny.
Moloch - Bóstwo semickie czczone w Kanaanie, gdzie składano mu całopalne ofiary z dzieci. Utożsamiane z nienasyconym zemstą demonem.
Płanetnicy - Istoty zamieszkujące wg legend góralskich chmury i rządzące deszczem. Czasami pojawiające się jako starzec proszący o strawę. W przypadku odmowy kara czekała nieraz całą wieś (np. zasypana wieś w dolinie Miętusiej).
Przypołudnice - Słowiańskie demony, pojawiające się w godzinach upału
Rokita - Polska nazwa diabła przedstawianego w żupanie, kontuszu, przy szabli, czasem jako chłop lub zwierzę. Czasem jest to zastępcza nazwa dla Boruty. Imię oznacza wierzbę.