GRZYBICE

1. GRZYBICE WŁAŚCIWE - DERMATOFITY

Grzybice owłosionej skóry głowy

1. odmiana powierzchowna wywołana przez grzyby antropofilne Tinea capitis superficialis

E: grzyb strzygący wewnątrzwłosowy Trichophyton endothrix tj. o wewnątrzwłosowym układzie zarodników

Grzyb drobnozarodnikowy pochodzenia ludzkiego Microsporum audouini, którego zarodniki znajdują się wewnątrz i na zewnątrz włosa, tworząc rodzaj pochewki

1. Grzybica strzygąca powierzchowna owłosionej skóry głowy Tinea trichophytica capitis superficialis

Objawy: ogniska o powierzchni złuszczającej się otrębiasto drobne i liczne, z nierówno ułamanymi, szarawymi włosami i licznymi czarnymi punkcikami (pień włosa). Przebieg przewlekły, samowyleczenie bez pozostawienia blizn po okresie pokwitania. Włosy odrastają całkowicie

RR:

• łupież zwykły pityriasis simplex

• łuszczyca psoriasis

• łojotokowy wyprysk eczema seborrhoicum

• łysienie plackowate alopecia areata

2. Grzybica drobnozarodnikowa powierzchowna owłosionej skóry głowy Tinea microsporica capitis superficialis

Objawy: ogniska mniej liczne i większe niż w grzybicy strzygącej. Włosy są równo ułamane na wysokości kilku milimetrów i otoczone biało szarawą pochewką, dobrze widoczną po wyciągnięciu włosa. Zielonkawa fluorescencja w świetle lampy Wooda. Przebieg przewlekły.

RR:

• grzybica strzygąca tinea trichophytica

• łupież zwykły pityriasis simplex

3. Grzybica woszczynowata owłosionej skóry głowy Tinea favosa capitis

Objawy: tarczki włoszczynowe, tj. zagłębione, żółte strupy, będące w istocie kolonią grzyba, są średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Po ich usunięciu powstają blizny i trwałe wyłysienie. Włosy są matowe, szorstkie i suche. W lampie Wooda występuje matowo zielona fluorescencja.

Odmiany beztarczkowe: łupieżopodobna, łuszczycopodobna.

2. Odmiana głęboka z odczynem zapalnym wywołana przez grzyby zoofilne Tinea capitis et barbae profunda

E: Trichophyton ectothrix - zewnątrzwłosowy układ zarodników

Microsporum canis - zewnątrz i wewnątrzwłosowy układ zarodników

Objawy: guzy, ostro zapalne, o nierównej powierzchni, wyraźnie odgraniczone, wykazują skłonność do skupiania się i zlewania. Z ujść mieszków wydobywa się treść ropna, zasychająca na powierzchni w żółte strupy. Włosy dają się łatwo usunąć. Zmiany ustępują zazwyczaj bez bliznowacenia i trwałego wyłysienia.

RR:

• figówka gronkowcowa sycisis staphylogenes

• czyraczność furunculosis

• jodzica i bromica jododerma i bromoderma

• ziarniak drożdżakowy candida granuloma

Grzybica skóry gładkiej Tinea cutis glabrae

E: grzybica jest wywołana przez wszystkie dermatofity, zarówno te ludzkie jak i odzwierzęce

Objawy i przebieg: ogniska są wyraźnie odgraniczone od otoczenia, na obwodzie występują wykwity grudkowe, pęcherzowe i kostkowe. Umiejscowienie jest rozmaite, najczęściej na skórze odsłoniętej. Świąd jest rozmaicie nasilony, niekiedy znaczny. Przebieg ostry lub podostry

RR:

• wyprysk pieniążkowaty eczema nummulare i łojotokowy eczema seborrhoicum

• łupież różowy pityriasis rosea

• łuszczyca psoriasis

Przewlekła grzybica skóry gładkiej Tinea

GRZYBICE WŁAŚCIWE - DERMATOFITYGrzybice owłosionej skóry głowy1. odmiana powie

rzchowna wywołana przez grzyby antropofilne Tinea capitis superficialisE: grzyb strzygący wewnątrzwłosowy Trichophyton endothrix tj. o wewnątrzwłosowym układzie awrotny.

RR:

• łupież rumieniowy erythrasma

• wyprzenie drożdżakowate intertigo candidamycetica

• łuszczyca fałdów psoriasis

Grzybica stóp Tinea pedum

E: najczęściej Trichophyton rubrum i Trichophyton mentagrophytes; zakażenie przez skarpety, buty, wyściółki drewniane na basenach i w łaźniach

Objawy i przebieg:

1. odmiana międzypalcowa varietas intedigitalis - ogniska mają charakter wyprzeniowy, niekiedy ze znaczną maceracją naskórka, zajęcie przestrzeni międzypalcowych III-IV-V

2. odmiana potnicowa varietas dyshidrotica - liczne pęcherzyki, mogą tworzyć się zlewne ogniska wyprzeniowe

3. odmiana złuszczająca varietas hyperkeratotica - przeważają ogniska hiperkeratotyczne z licznymi popęknięciami. Często towarzyszy grzybica paznokci

Przebieg jest przewlekły, na ogół wieloletni, z okresowymi zaostrzeniami.

RR:

• wyprzenie międzypalcowe intertrigo

• wyprysk potnicowy eczema dyshidroticum

• wyprysk modzelowaty eczema tyloticum

• łuszczyca dłoni i stóp psoriasis palmo - plantaris

• grudki kiłowe lues secundaria

Grzybica paznokci

E: przez różne odmiany grzyba strzygącego; do zakażenia usposabia ucisk mechaniczny, zaburzenia odporności, zaburzenia hormonalne

Objawy i przebieg: pierwsze zmiany powstają zazwyczaj na wolnym brzegu płytki paznokciowej lub od strony wałów/ Płytki przybierają kolor żółtobrunatny lub zielonkawy, stają się łamliwe, stopniowo ulegają zgrubieniu, rozwarstwieniu, częściowo wykruszeniu

RR:

• łuszczyca paznokci psoriasis unguiumdrożdzyca paznokci candidiasis

• zmiany troficzne onychodystrohia

• liszaj płaski lichen planus

2. ZAKAŻENIA DROŻDŻAKOWE

E: najczęściej Candida albicans albo Pityrosporum furfur; drożdżaki są florą saprofityczną błon śluzowych i skóry, a do zmian chorobowych dochodzi pod wpływem czynników usposabiających ( cukrzyca, zaburzenia żołądkowo - jelitowe, ciąża, otyłość, leczenie antybiotykami, immunosupresja, maceracja naskórka (moczenie, nadmierna potliwość))

Kandydoza błon śluzowych Candidosis mucosae

Objawy i przebieg: są to białawe plamy, jakby nałożone na błony śluzowej, przypominające ścięte mleko. Mogą one zlewać się, zajmując rozległe powierzchnie. Jeśli zmiany dotyczą języka, śluzówka jego jest wygładzona, jeśli zaś pochwy i sromu - pojawiają się upławy.

RR:

• afty

• liszaj płaski lichen planus

• leukoplakia

Kandydoza kątów ust Zajady Perleche

Objawy i przebieg: pęknięcia z tworzeniem się nadżerek w kątach ust, są zwykle obustronne i nie leczone mogą utrzymywać się długo; czynniki usposabiające to drażnienie przez protezy, niedobór witamin z grupy B, a także cukrzyca

Wyprzenia drożdżakowe Intertrigo candidamycetica

Objawy i przebieg: są to ogniska rumieniowo - wysiękowe i złuszczające, ograniczone do miejsc przylegania fałdów, wykazujące znaczną macerację naskórka i popękania w głębi fałdów. W otoczeniu mogą pojawiać się rozsiane wykwity pęcherzykowe lub nadżerkowe zwane satelitami. Najczęściej umiejscowione są w okolicy międzypalcowej III, fałdach skórnych, okolicach podsutkowych, pachwinowych i międzypośladkowych

Kandydoza wałów i płytek paznokciowych Candidiasis unquium

Objawy i przebieg: w okresie wczesnym zmiany dotyczą głównie wałów paznokciowych, które są obrzęknięte, silnie zaczerwienione i bolesne, przy ucisku wydobywa się treść ropna. W zmianach długotrwałych płytki stają się szaro - żółto - brunatne, tracą połysk, ulegają przerostowi i rozwarstwieniu

Ziarniak drożdżakowy Candida granuloma

Objawy i przebieg: występuje u dzieci z defektem odporności komórkowej. Guzowate, hiperkeratotyczne ogniska ziarniniakowe umiejscawiają się głównie na skórze łowy, twarzy i kończynach. Płytki są często zajęte i mają cechy candidiasis unquium

Łupież pstry Pityriasis versicolor

E: Pityrosporum furfur

Objawy i przebieg: plamy lekko złuszczające się, różowe lub żółtobrunatne, zazwyczaj liczne. Złuszczanie powierzchni ma charakter otrębiasty. W lampie Wooda wykazują żółtą lub brunatną fluorescencje. Pod wpływem promieni słonecznych powstają odbarwienia w miejscu występowania grzybicy z przebarwieniem skóry otaczającej - wytwarzanie czynników hamujących melanogenezę (kwas azelainowy)

RR:

• bielactwo nabyte vitiligo

• bielactwo kiłowe leucoderma syphiliticum

• wyprysk łojotokowy eczema seborrhoicum

LECZENIE GRZYBIC

1. leki azolowe:

1. Mikonazol

2. Ekonazol

3. Klotrymazol

4. Ketokonazol (Nizoral)

2. Leki Alliloaminowe

1. tetrabinafina (Lamisil)

3. Leki polienowe

1. Nystatyna

2. Amfoterycyna B

4. Gryzeofulwina

5. Flucytozyna

Wskazania do leczenie ogólnego:

• wieloogniskowa grzybica powierzchowna skóry

• rozległe zmiany skóry gładkiej

• długotrwała grzybica hiperkeratotyczna stóp i rąk

• grzybica paznokci dotycząca, conajmniej kilku palców

4

---