TRĄDZIK POSPOLITY

ETIOLOGIA, RODZAJE, TERAPIA

Jest to schorzenie związane z nadczynnością gruczołów łojowych, dotyczące głównie

osób młodych.

Cechuje się obecnością zaskórników, wykwitów krostkowo - grudkowych i torbieli ropnych,

umiejscowionych najczęściej w okolicach łojotokowych.

Czynniki odpowiedzialne za powstawanie trądziku to:

- nadmierne wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe,

- zaburzenie rogowacenia przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych,

-drobnoustroje (Propionibacterium acnes, Pityrosporum ovale, 5-alfa reduktaza ),

-genetyczne

-leki i warunki środowiskowe.

ŁOJOTOK - wzmożone wydzielanie łoju głównie w okolicach łojotokowych.

Objawy łojotoku to: lśniąca, tłusta skóra, wyraźnie rozszerzone pory z masą łojowo - rogową.

Czynniki sprzyjające to: zaburzenia czynności wewnątrzwydzielniczej

(hiperandrogenizm, nadmiar testosteronu i progesteronu u kobiet);

zaburzenia układu nerwowego (w zapaleniu mózgu, parkinsonizmie); wrodzona skłonność osobnicza

(związana z nadmiernym rogowaceniem ujść mieszków włosowych) i zakażenia drożdżakowe głównie

Pityrosporum ovale.

Umiejscowienie: okolice łojotokowe (twarz w strefie T, okolice zauszne,

okolice mostka i międzyłopatkowe, skóra owłosiona głowy).

Nasilony okres wydzielania łoju to okres noworodkowy, okres pokwitania.

Skład łoju: skwalen, cholesterol, triglicerydy, wolne kwasy tłuszczowe

(testosteron i progesteron powoduje zwiększenie wydzielania, estrogeny i antyandrogeny powodują zmniejszenie wydzielania).

Nadmierny łojotok powoduje łupież łojotokowy, trądzik pospolity i trądzik różowaty.

CHARAKTERYSTYKA

Acne vulgaris - nadczynność gruczołów łojowych,

z obecnością zaskórników (zamkniętych - proliferacja korneocytów w ujściu

gruczołu łojowego i otwartych - proliferacja korneocytów, zastój łoju, zbiór bakterii, ciemne zabarwienie to

utlenianie keratyny i łoju oraz nagromadzenie melaniny); wykwitów grudkowo - krostkowych i torbieli ropnych,

występujących w okolicy łojotokowej.

TRĄDZIK POSPOLITY - podział

-młodzieńczy (acne juvenilis) - zmiany słabo lub średnio nasilone,

głównie twarz i plecy, w okresie pokwitania,

--ropowiczy (acne phlegmonosa) - obok typowych zmian są torbiele ropne, często pozostawiają blizny

wciągnięte, nierówne,

pozostawia przerosłe blizny, występuje częściej u mężczyzn,

bliznowce,często towarzyszy trądzikowi skupionemu lub ropowiczemu, czasem występuje tylko na karku,

z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu (acne fulminans) - występuje wyłącznie u młodych mężczyzn,

wykwity ropne i zlewne, z rozpadem i objawami krwotocznymi i ogólnymi (w wynikach leukocytoza, wysokie OB

, gorączka, bóle stawowe, w obrazie RTG zmiany w obrębie stawu mostkowo - obojczykowego).

wit. B12; kosmetyczny; niemowlęcy) - trądzik ten ustępuje po usunięciu

czynników wywołujących.

Leczenie

Proces leczenia można podzielić na leczenie miejscowe i ogólne, w których stosuje się głównie 3 grupy leków:

- antybiotyki,

- leki będące pochodną witaminy A (tzw. retinoidy),

- leki hormonalne.

ETAPY LECZENIA TRĄDZIKU

Poprawa w trafnym leczeniu następuje:

- po 1 miesiącu do 15%,

- po 2 miesiącach do 40%,

- po 3 misiącach do 65%,

- po 4 miesiącach do 80%.

ANTYBIOTYKI:

Zwalczają bakterie odpowiedzialne za powstawanie trądziku. Są uważane za leki „pierwszego rzutu”.

Stosowane ogólnie, ale także miejscowo. Najczęściej używane są:

tetracykliny - stosowane przewlekle - przez kilka miesięcy.

Należy tu podawać witaminy z grupy B, wyłączając B12, która może wzmagać trądzik,

- erytromycyna - podobnie jak tetracykliny,

- minocyklina (Klindamycin) - j.w.

- doksycyklina - j.w.

LEKI HORMONALNE:

Zmniejszają wydzielanie łoju, mogą być stosowane wyłącznie u kobiet (są to preparaty antyandrogenowe). Stosuje się je zwykle jako kontynuację leczenia, w sytuacjach, gdy antybiotykoterapia jest widoczna, lecz niewystarczająca.

RETINOIDY:

I - naturalne, działające nieselektywnie - retinol (Wit. A) i jej metabolit retinal, tretinoina i izotretinoina.

II - retinoidy monoaromatyczne (analogi syntetyczne retinolu) - etretinat i acitretina.

III - retinoidy poliaromatyczne, charakteryzują się selektywnym działaniem receptorowym - arotynoid, adapalen, tazaroten.

Retinoidy stosuje się w leczeniu miejscowym i ogólnym.

miejscowe

tretinoina - normalizuje proces rogowacenia, wpływa na metabolizm keratynocytów

(stosuje się od najniższego stężenia do najwyższego).

Zabroniona jest w tym czasie fitoterapia i ekspozycja na słońce (Retin-A, Retin-A Micro, Airol, Atrederm),

- izotretinoina - działa p/zapalnie, ma słabsze działanie drażniące niż tretinoina - preparaty 0,5%,

- adapalen - jest fotostabilny, często stosowany w skojarzeniu z antybiotykiem (Differin),

tazaroten - ma działanie przeciwłojotokowe i antyproliferacyjne (Tazorac, Zorac).

Działania niepożądane to: nadmierne wysuszenie, złuszczenie i zaczerwienienie skóry.

Ogólne

-izotretinoina - działa p/łojotokowo, p/zapalnie, p/bakteryjnie (Roaccutane),

- antybiotyki

Działania niepożądane to: wysychanie czerwieni wargowych, zapalenie spojówek, suchość skóry,

bóle mięśni, głowy, sztywność stawów.

Leczenie skojarzone: nadtlenek benzoilu i klindamycyna - wyższa skuteczność, zmniejszenie odsetka

szczepów bakterii opornych na antybiotyk.

w postaciach średnio - ciężkich środkami antykoncepcyjnymi - levonorgestrel (LNG)

z etynyloestradiolem (EE)

w postaciach ciężkich - kwas azelainowy (AA) 20% miejscowo wraz z minocykliną doustnie.

Polecane u kobiet w wieku rozrodczym - o mniejszym działaniu teratogennym.

Postępowanie kosmetologiczne

Zabiegi kosmetologiczne:

-normalizujące pracę gruczołów łojowych,

- nawilżające i dotleniające,

- oczyszczające (oczyszczanie manualne)

- złuszczające (peelingi chemiczne, peelingi mechaniczne, peelingi fizyczne),

- wspomagające (naświetlanie, makijaż i kamuflaż, wskazówki co do diety, higieny i pielęgnacji domowej)

Postępowanie kosmetologiczne może być wdrożone po przenalizowaniu i wykluczeniu przeciwwskazań i/lub jako postępowanie w trakcie leczenia oraz po leczeniu w celu niwelacji zmian potrądzikowych.