Gender to rodzaj, który dotyczy cech nabytych - to zespół cech, postaw, ról społecznych i zachowań, przypisany mężczyźnie lub kobiecie przez szeroko rozumianą kulturę.
Gender określa płeć społeczną i kulturową, odnosi się do płci jako zjawiska społecznego, procesów tworzenia się społeczno-kulturowych modeli kobiecości lub męskości, a przede wszystkim odpowiadających im wzorów ról społecznych
Płeć biologiczna jest stałym wyznacznikiem naszej tożsamości. Określana jest ona zaraz po urodzeniu dziecka na podstawie budowy zewnętrznych narządów płciowych. Ma specyficzny zestaw cech społecznych, które znajdują wyraz w systemie ról płciowych, tworzących ramy życia i funkcjonowania nas.
Płci kulturowej „uczymy się” w procesie socjalizacji (3.-6. rok życia). Proces ten rozpoczyna się bardzo wcześnie i dotyczy niezwykle ważnego aspektu naszej tożsamości. Płeć kulturowa ma charakter wyuczony, następuje uwewnętrznienie norm związanych z rolami płciowymi.
Życie społeczne wiąże sie z rozróżnieniem tego, co męskie i co kobiece. Podział ten jest związany ze świadomością jednostek i z góry zakłada przypisanie płciom różnych ról społecznych, które zaspokajają potrzeby systemu społecznego.
Antropolodzy wyróżnili trzy wzory w zakresie podziału na zadania społeczne w zależności od płci:
- płeć, jest podstawą przypisania zadań społecznych,
- pewien określony zestaw zadań jest przypisany tylko jednej płci,
- istnieje duże zróżnicowanie w przypisywaniu ról przez poszczególne kultury dla obu rodzajów.
Podział na role społeczne może prowadzić do powstania nierówności społecznych związanych z różnicami płci. Możemy wyróżnić dwie sfery podziału:
sfera ekonomiczna (na niekorzyść kobiet). Kobiety są dyskryminowane z powodu stereotypowych cech charakteru kobiety (słabość, wrażliwość) oraz traktowanie czynności wykonywanych przez mężczyzn za ważniejsze.
sfera obyczajowa (na niekorzyść mężczyzn). Mężczyźni są odsunięci od społeczeństwa np. w przypadku sformułowań „zachowałeś się jak baba”, stylu ubierania innego niż ustalony dla mężczyzn (kobiety akceptowane są w stroju męskim).
Dyskryminacja- oznacza nierówne traktowanie prawnie nieusprawiedliwione i nieuzasadnione jakimiś przyczynami. Działanie takie stanowi naruszenie zasad równego traktowania i jest pogwałceniem podstawowych praw i wolności człowieka.
Feminizm- w najstarszym rozumieniu oznacza dostrzeganie upośledzenia społecznego kobiet i dążenie do jego zniesienia. Tak pojmowany feminizm ma długą historię i pojawił się w Europie wraz z początkiem nowoczesnych społeczeństw przemysłowych.
Zagadnienia:
- równe traktowanie,
- równouprawnienie w pracy, polityce, społeczeństwie itd.,
- przemoc indywidualna i strukturalna wobec kobiet,
- dopuszczalność adopcji,
- walka z męską dominacją językowa,
- pozycja matek w społeczeństwie,
- homoseksualizm,
- przeciwdziałanie tendencjom dyskryminacji poprzez dążenia emancypacyjne.
Są trzy podstawowe odmiany feminizmu:
- liberalny,
- socjalistyczny,
- radykalny.
Ruchy kobiece:
Zróżnicowanie feministycznych ideologii, a także rozmaitość interesów poszczególnych kategorii kobiet sprawia, że ruchy kobiece tworzą wielobarwną mozaikę o ciągle zmieniającym się wzorze. Jedne z nich stawiają sobie za cele rozwiązywanie takiego lub innego problemu kobiet, a inne tworzenie obszarów kobiecej ekspansji.