RYBOZYMY przeprowadzają trzy rodzaje reakcji biochemicznych:

1. cięcie autokatalityczne=samowycinanie intronow grup 1,2,3 i genomach wirusów

2. cięcie innych cz RNA

3. synteza wiązań peptydowych przeprowadzana przez rRNA rybosmu

syntetyczne cząstki RNA przeprowadzają:

1. syntezę rybonukleotydów

2. syntezę i replikację RNA

3. przeniesienie aminokwasu na drugi aminokwas ( powst dipeptyd)

PROTOGENOM: cząsteczki zdolne do samoreplikacji i przeprowadzania reakcji biochemicznych

PNA - kwas peptydonukleinowy, podobny do polinukleotydu, szkielet cukrowo-fosforanowy zastępuje wiązania amidowe.

Drogi pojawiania się nowych genów w genomie:

1. duplikacja niektórych genów w genomie

2. nabywanie genów od innych gatunków

DUPLIKACJA GENU:

• dwa identyczne geny, nacisk selekcyjny:

a) na oba geny

b) na jeden gen: ten niepotrzebny gromadzi mutacje(najczęściej zmiana ramki odczytu)=inaktywacja genu, przemiana w pseudogeny,

EWOLUCJA ZESPOŁOWA: mechanizm molekularny umożliwiający wszystkim kopiom zachowanie podobnej sekwencji podczas ewolucji (u wielogenowych rodzin)

DUPLIKACJA GENU:

1. Nierówny crossing-over : duplikacja odcinka DNA

2. Nierówna wymiana siostrzanych chromatyd: para chromatyd z pojedynczego chromosomu

3. Amplifikacja DNA: u bakterii, nierówna rekombinacja między dwiema cz potomnymi w oczku replikacyjnym

4. Poślizg replikacyjny: duplikacja krótkich odcinków(np mikrosatelity)

AUTOPOLIPLOIDIA: zaburzenia ilości w jądrze całych genów (np. łączą się dwie diploidalne gamety), tworzy możliwość zwiększenia liczby genów= dodatkowa kopia może podlegać mutacjom nie zakłócając żywotności.

Powstawanie białek o nowych funkcjach:

1. DUPLIKACJA DOMEN: odcinek genu kodującego domenę ulega duplikacji wskutek nierównego crossing-over, poślizgu replikacyjnego itd. Wynik: powtórzenie domeny w białku (białko staje się bardziej stabilne) lub domena zmienia się wskutek gromadzenia mutacji (zmiana struktury i nowa aktywność białka)

2. TASOWANIE DOMEN: odcinki kodujące domeny różnych genów łączą się, tworząc nową sekwencję kodującą. Białko jest mozaiką.

TRANSPOZYCJA 3': transpozycja elementu LINE-1 może spowodować przeniesienie fragmentu DNA, eksonów itp.

ALLOPOLIPLOIDIA: dwa spokrewnione gatunki, mają wiele wspólnych genów, ale trochę genów innych. Inaczej międzygatunkowe przekazywanie genu

---