Przedmiot i zadania

psychologii rozwojowej:

1. Przebieg i charakterystyka rozwoju psychicznego

2. Właściwości psychiczne dziecka w różnych okresach rozwoju

3. Prawidłowości powstawania i rozwoju procesów i właściwości psychicznych

4. Czynniki warunkujące rozwój

5. Prawa rządzące rozwojem

Pojęcie rozwoju

Rozwój to:

• łańcuch procesów, złożony z wielu ogniw (proces długotrwałych zmian)

• dokonuje się w sposób ciągły

• prowadzi do zapewnienia jednostce coraz lepszej równowagi z otoczeniem, doskonalszej regulacji stosunków z otoczeniem

Zmiany rozwojowe:

• Zwiększają równowagę między jednostką a jej otoczeniem

• Cechuje je:

• Kierunkowość

• Konsekwencja

• Progresywność

• Nieustanny charakter

• Zmiany ilościowe i jakościowe

• Tempo i rytm rozwoju

• Zjawisko akceleracji

Czynniki rozwoju:

1. Zadatki biologiczne

2. Wpływy środowiska:

• Środowisko fizyczne - społeczne

• Wpływy aktualne - minione

Wychowanie

Aktywność własna jednostki

Współzależność dojrzewania i doświadczenia

Okresy sensytywne i krytyczne

Periodyzacja rozwoju:

_________________________________________________________________

Wg M. Żebrowskiej Projekt krakowski

Stadium prenatalne

Noworodek (0 - 0;1) Stadium niemowlęcia:

Niemowlę (0;1 - 0;12) - faza noworodka (5 - 8 tyg.)

- faza niemowlęcia (do 0;12)

Okres poniemowlęcy (1;0 - 3;0) Stadium wczesnego dzieciństwa:

(1;0 - 3;0)

Wiek przedszkolny (3;0 - 7;0) Stadium średniego dzieciństwa:

- faza I (3;0 - 5;0)

- faza II (5;0 - 7;0)

Młodszy wiek szkolny (7;0 - 11/12) Stadium późnego dzieciństwa:

- faza I (7;0 - 9;0)

- faza II (9;0 - 11/12)

Dorastanie - adolescencja (12 - 17/18)

Wiek młodzieńczy (18 - 24)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wczesna dorosłość: 25 - 34 rok życia

Średnia dorosłość: 35 - 60/65 rok życia

Późna dorosłość: powyżej 60/65

PSYCHOLOGICZNE TEORIE ROZWOJU

1. Teoria poznawczo-rozwojowa

J.J. Rousseau, J. Piaget

• Rozwój przebiega zgodnie z wrodzonymi mechanizmami, wpływ środowiska - niewielki

• Zachowanie dziecka odzwierciedla organizację jego systemu poznawczego

• Rozwój poznawczy to proces nabywania serii jakościowych, intelektualnych osiągnięć, które umożliwiają dziecku stworzenie pojęć niezbędnych do osiągnięcia dojrzałości intelektualnej

• Na różnych poziomach wieku ujawniają się różne poziomy rozumienia i rozumowania

2.Teorie uczenia się

J. Locke, J.B. Skinner, A.Bandura

• Rozwój dokonuje się w wyniku oddziaływań środowiska (rola gromadzenia doświadczeń, nie-biologii)

2.1.Teoria behawioralna

• Za zachowania odpowiada interakcja z otoczeniem, które jest źródłem wzmocnień, nagród i kar

• Najsilniejszy mechanizm rozwoju to uczenie się (warunkowanie instrumentalne, sprawcze)

• Rozwój to wynik kształtowania zachowań przez warunkowanie (tworzenie łańcuchów S-R przekształcających się w oczekiwaną formę zachowań metodą kolejnych przybliżeń - aż do formy pożądanej zachowania)

2.2.Teoria uczenia się społecznego

Alberta Bandury

• Nie badania laboratoryjne, ale obserwacja w różnych sytuacjach (naturalnych i wywoływanych eksperymentalnie)

• Najważniejsze dla rozwoju jest uczenie się przez naśladownictwo zachowań modela

• Eksperymenty nad agresją- modelowanie zachodzi bez stosowania wzmocnień, dzięki obserwacji zachowań modela

3.Teoria etologiczna

K. Darwin, K. Lorenz, J. Bowlby

• Zakładanie istnienia biologicznych wzorców, mechanizmów zachowań

• Wzorce te są wzbudzane przez specyficzne, określone dla danego gatunku bodźce zewnętrzne (np. twarz niemowlęcia wzbudza zachowania opiekuńcze)

• Wzorce te mogą być uaktywniane i zmieniane przez doświadczenie

• Określone zdarzenia wywierają największy wpływ na rozwój w określonym czasie

• Osobowość i związki społeczne mają dziedzictwo ewolucyjno-genetyczne

---