Lekkie upośledzenie umysłowe
Wg Kostrzewskiego(pedagog) lekkie upośledzenie umysłowe charakteryzuje się
- niedorozwojem uczuć wyższych (uczucia moralne (etyczne), uczucia estetyczne i uczucia intelektualne),
- wykazują mniejszą wrażliwość oraz powinność moralną czyli osoby te maja większy problem z określeniem tego co jest dobre a co złe,
- częściej w ich zachowaniach można zauważyć, zaobserwować niestałość emocjonalną, impulsywność, agresywność, niepokój czy słabą samokontrolę nad swoimi czynami.
wychowanie
Wykres ten przedstawia najważniejsze dziedziny, w których rozwój może przyczynić się do lepszego funkcjonowania dziecka:
- rozwój intelektualny - nabywanie nowych umiejętności i wiedzy,
- rozwój fizyczny - usprawnianie
- niezależne funkcjonowanie czyli aktywność dziecka w procesie rozwoju
- uspołecznienie kontakty z innymi dziećmi czy osobami dorosłymi
- zachowanie zmierzone przekształcenie osobowości w celu przystosowania społecznego
- kontakt emocjonalny - relacje rodzinę , jest najważniejszą sfera wychowania, daje poczucie bezpieczeństwa, słowa, gesty
Umiarkowane, znaczne i głębokie upośledzenie umysłowe
Istota upośledzenia umysłowego dotyczy wszystkich sfer rozwoju człowieka, czyli, że upośledzenie nie dotyczy tylko funkcjonowania intelektualnego ale również emocji czy sprawności motorycznej. Upośledzenie jest stanem którego nie można wyeliminować, można poprawić funkcjonowanie danej osoby ale nie można go wyeliminować, osoby muszą nauczyć się z tym żyć. Powstaje w okresie rozwojowym a więc do okresu 18 roku życia (im głębsze jest upośledzenie tym bardziej za jego powstanie odpowiedzialne są czynniki biologiczne).Obniżenie poziomu sprawności i zachowania przystosowawczego, osoby z upośledzeniem umysłowym maja problem z przystosowaniem się do środowiska
Charakterystyka podstawowych ograniczeń
- spostrzeganie lekkie - wąski zakres spostrzegania, słaba koncentracja , znaczny - skupiają uwagę na wyraźnych bodźcach głęboki, brak uwagi
- pamięć , nietrwała mechaniczna; krótkotrwała, ograniczona, (?)
- mowa - ubogie słownictwo, częste wady; osoba buduje proste zdania, dwuwyrazowe; osoby te na ogół nie mówią
- rozwój społeczny - osoby te na ogół są samodzielne, mogą wykonywać proste prace; są na ogół samodzielne, potrafią się poruszać w bliskiej okolicy, porozumiewają się w prostych sprawach; osoby te wymagają stałej opieki
Kształcenie
Kształcenie specjalne jest integralną część systemu oświaty w Polsce, reguluje je ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. Ustawa ta zobowiązuje do organizowania zasad jak i opieki nad uczniami niepełnosprawnymi. Osoby niepełnosprawne mogą pobierać naukę w szołach:
- specjalnych
- integracyjnych
- ogólnodostępnych
- placówek szkolno - wychowawczych
Kształcenie C.D
Program funkcjonalny
- skupia się na umiejętnościach życiowych,
- program ten uczy umiejętności, którymi posługujemy się na co dzień, są to umiejętności przygotowujące uczniów do życia po ukończeniu szkoły,
- powinien dotyczyć sfer takich jak życie w społeczności , kariery zawodowej, przemieszczania się,
- nauczenie pisania, czytania służy umiejętnością praktycznym
- wg programu funkcjonalnego , nauka czytania powinna obejmować teksty dotyczące bezpieczeństwa, zdobywania umiejętności,
Nauczanie w środowisku otwartym:
- jest to strategia nauczania funkcjonalnego ,
- nauczanie to zostało opracowane po to by pomóc w wykorzystaniu umiejętności w odpowiednich sytuacjach,
- np. nauka posługiwania się prawdziwymi monetami jest bardziej naturalna,
- czy nauka korzystania z publicznych środków transportu,
- nauka ta pozwala na przenoszenie tych zdobytych umiejętności na inne sytuacje czy osoby
Funkcjonowanie społeczne
Osoby z niepełnosprawnością intelektualna mogą prowadzić normalne, satysfakcjonujące życie jako osoby dorosłe. Niektórzy jedynie wymagają pomocy od czasu do czasu, podczas gdy inni głębiej niepełnosprawni intelektualnie , mogą zawsze wymagać opieki i wsparcia.
- mogą pracować , podobnie jak w przypadku większości ludzi, posiadanie dobrej pracy jest ważne, praca daje im możliwość zarabiania pieniędzy, nawiązywania przyjaźni, angażowania się w aktywność społeczną daje im satysfakcje.
- nawiązywać bliskie stosunki z przyjaciółmi i rodziną,
- żyć w społecznościach osiedlowych,
- uczestniczyć w zajęciach różnego rodzaju,
Niektórzy jedynie wymagają pomocy od czasu do czasu, podczas gdy inni głębiej niepełnosprawni intelektualnie , mogą zawsze wymagać opieki i wsparcia. Osiągnięcie sukcesu w pracy dla osób z umiarkowana albo znaczna niepełnosprawnością intelektualną, jest trudne , ale nie do osiągnięcia, mogą to osiągnąć na dwa sposoby :
- dzięki zatrudnieniu wspomaganemu( stwarza zarówno możliwość pracy jak i lepszego wynagrodzenia, dzięki temu systemowi uczniowie otrzymują pomoc w wyszukiwaniu pracy , doradcy ds. zatrudnienia,( mogą wyszukać lub nawet zaprojektować pracę), instruktor zawodowy, może pracować z tą osobą, nauczyć go wszystkich elementów pracy
- naturalne wsparcie doradcy i instruktorzy, przeszkolenie pracownicy, są dla nich naturalnym wsparciem, wytwarza się również przyjazne środowisko pracy, wzmocnienie więzi między pracownikami.
Teraz przejdziemy do doboru metod rewalidacji osób upośledzonych umysłowo
Ważnym warunkiem jest
- poznanie ucznia -czyli nawiązanie i podtrzymywanie wzajemnego kontaktu stworzenie atmosfery zaufania, życzliwości.
- zrozumienie trudności jakie dany uczeni wykazuje w poznaniu świata ,
- uświadomienie istoty rewalidacji (?) uczniów - tworzenie tych warunków do zmiany
- tworzenie sprzyjających warunków czyli możliwość zapewnienia odpowiedniej atmosfery i zaufania .
Skuteczność pracy szkoły polega przede wszystkim na ścisłej współpracy z rodzicami .
Metody pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo
Matoda Marii Montesorii ( pierwsza kobieta która ukończyła studia medyczne) - czyli metoda wczesnej interwencji społecznej dziecka o zaburzonym rozwoju zarówno w rodzinie jaki i w środowisku szkolnym, uwzględnia ona neurofizjologiczne (chodzi o odczucia zmysły, układ nerwowy) podstawy aktywnego uczenia się , Maria Montessori wyróżnia w tej metodzie specjalne działanie zmysłów . Dziecko uczy się czynności życia codziennego, rozwija zmysły, uspołecznia się, metoda ta jest skierowana dla dzieci zdrowych . Metoda Decroly'ego (psychiatra psycholog pedagog) - czyli metoda ośrodków zainteresowań, metoda ta uzasadnia znaczenie aktywności dziecka w procesach poznawczych, czyli w procesie uczenia ważna jest aktywność tego dziecka.
Metoda ośrodków pracy Marii Grzegorzewskiej (pedagog) - zalecana w nauczaniu początkowym , dla dzieci lekko upośledzonych . wykorzystuje naturalne środowisko dziecka , oraz pomoce dydaktyczne .
Zasady pracy pedagogicznej
- zasada akceptacji dziecka czyli zaakceptowanie wraz z jego ograniczeniami
- zasada podmiotowości i indywidualności , poszanowanie praw dziecka, liczenie się ze zdaniem dziecka w stosunku do podejmowanych działań , indywidualność dostosowanie do każdego przypadku , im głębsze to upośledzenie umysłowe , tym ta praca powinna mieć charakter indywidualny
- zasada refleksyjności - polega na analizowaniu działań dziecka , szukanie przyczyn występujących problemów
- zasada systematyczności i konsekwencji - sprzyja lepszemu przebiegu procesu , daje poczucie bezpieczeństwa
- zasada komfortu psychicznego - określa ta zasada wzajemny stosunek osoby z upośledzeniem umysłowym a pedagogiem, również czas prowadzenia zajęć
- zasada liczenia się z innymi osobami uczestniczącymi w realizacji programu wychowawczego , uwzględnienie potrzeb innych , możliwości i oczekiwania.
Wskazówki podczas rozmowy z osoba niepełnosprawną intelektualnie
używaj jasno sformułowanych zdań, prostych słów i konkretnych pojęć,
nie używaj języka dziecięcego,
pamiętaj, że osoba dorosła sama może podejmować decyzję, chyba że poinformowano cię że jest inaczej,
weryfikuj odpowiedzi na pytania powtarzając każde w inny sposób,
bądź cierpliwy.