Wiosna ludów w europie
W połowie XVlll w. Francja dominowała w dziedzinie kultury . Z jednej strony przyswajali sobie osiągnięcia angielskie , z drugiej na twórczo je przekształcali . Do osób najbardziej znanych z tego okresu zaliczamy WOLTERA - nowatorskie opisywanie . Interesował się historią - ostro przeciwstawiał się średniowieczu jako wieku szczególnie barbarzyńskim . MONTESQIEU - uważany był za ojca socjologii - odrzucał koncepcję historii jako procesu posiadającego rozumny cel i uznawał , że losem państwa ( wzrostem lub upadkiem ) rządzą pewne prawidłowości ( O duchu praw 1748 r. ) . Jednak w pamięci potomnych zapisał się jako politolog . Był zwolennikiem republikańskiego ustroju , lecz twierdził że " czas republik minął " , dlatego uważał , że najlepszy ustrój to ustrój monarchii konstytucyjnej ( Anglia ) . Sformułował słynną zasadę TRÓJPODZIAŁU WŁADZY na : ustawodawczą , wykonawczą i sądowniczą .
Już w epoce Średniowiecza chciano stworzyć sumę wiedzy = kompendium naukowe z wielu dziedzin o przeznaczeniu politycznym . W ostatnich latach XVll w. ukazał się 4- tomowy słownik historyczno - krytyczny Pierre'a Bayle'a . Jego słownik miał na celu upowszechnienie wiedzy naukowej i walkę z przesądami ( spełniał funkcję propagandową ) . Zamiast dzieł poświęconym naukom humanistycznym ( historii , filologii , filozofii ) chciano stworzyć encyklopedię zawierającą informacje z zakresu techniki , ekonomii , nauk przyrodniczych . Paryski księgarz do ułożenia takiej encyklopedii zatrudnił D . Diderota ( literat i filozof ) i J . d'Alembert ( fizyk , matematyk ) .Redaktorzy do współpracy wciągnęli : Monteskiusza , Woltera , Rousseau . l tom Encyklopedii ukazał się w 1751r. Całość składała się z 28 tomów . Atakom na wydawnictwo ze strony króla ( dekret Ludwika XV ) i papieża ( dzieło potępione ) towarzyszyło entuzjastyczne przyjęcie w kręgach " republiki literackiej " . Powodzenie to zawdzięczało koncepcji łączącej praktyczne informacje z zakresu techniki i nauki z filozoficznym komentarzem.
Dzieło to było redagowane w duchu racjonalizmu , tj. krytyczne podejście do tematu . Tchnęło optymizmem i wiarą w możliwości człowieka . Encyklopedia stała się największym dokonaniem epoki - symbolem Oświecenia .
1. Sytuacja społeczna , gospodarcza , narodowościowa w Europie w okresie poprzedzającym Wiosnę Ludów
2. Motywacje i cele ruchów społecznych , rewolucyjnych , narodowościowych w Austrii , Prusach i monarchii austriackiej