Gospodarka Europy po I WŚ

Kryzys gospodarczy w Europie, sposoby walki z kryzysem, polityka gospodarcza państw europejskich

KONIUNKTURA GOSPODARCZA W LATACH 1919-1929

• spadek produkcji przemysłowej

• produkcja wojenna zastępowana przez produkcję pokojową

• kryzys szczególnie odczuwany przez pańswa, które przegrały wojnę: Niemcy, Austrię i Węgry

• 1922

• opanowanie kryzysu

• wzrost produkcji przemysłowej

• 1924 - 15% wyższa produkcja

• 1929 - 45% wyższa

• wzrost zapotrzebowania na wyroby przemysłowe (odbudowa zniszczeń wojennych)

• „popyt odłożony”

• 1929 - podaż przewyższa popyt, magazynowanie zapasów

KRYZYS GOSPODARCZY

• 24 października 1929

• czarny czwartek

• gwałtowny spadek cen akcji na giełdzie nowojorskiej

• reakcja łańcuchowa

• masowe pozbywanie się akcji - dalsze obniżenie wartości

• kryzys finansowy

• masowe bankructwa przedsiębiorstw

• kryzys obejmuje cały świat

• spadek dochodów ludności

• masowe bezrobocie

• brak zasiłków, bądź wypłacanie minimalnych kwot

• spadek popytu na żywność - kryzys w rolnictwie

WALKA Z KRYZYSEM

• długotrwała recesja powoduje ingerencję polityków w gospodarkę

• 1933

• nowy prezydent w USA - Franklin Delano Roosevelt

• New Deal (nowy ład)

• zawieszenie wymiany waluty

• zakaz wywozu złota

• rezerwy finansowe z cięć pensji urzędniczych

• zasiłki dla bezrobotnych

• roboty publiczne

• interwencjonizm państwowy

• zalesianie nieużytków

• budowa dróg, lotnisk, obiektów sportowych

• budowa elektrowni wodnych

• zagospodarowanie rzeki Tennessee

• wykup działek farmerów, scalanie i ponowne oddawanie do użytku - duże, nowoczesne farmy

• praca dla 4 mln bezrobotnych (z 15 mln)

• poparcie wyborców - 4 kadencje Roosevelt'a

• państwa europejskie

• fabryki zagrożone upadkiem przejmowane przez państwo

• roboty publiczne

• inwestycje w przemysł wojskowy

• małe firmy wykupowane przez duże koncerny

• 1933

• objawy kryzysu słabną

• wzrost produkcji

ZWIĄZEK RADZIECKI W LATACH 30STYCH

• 1927

• odrzucenie NEP'u

• Stalin - program przyspieszonego uprzemysłowienia kraju

• gospodarka podporządkowana władzy centralnej

• nie zważano na koszty

• budowa elektrowni wodnych, linii kolejowych, kanałów, zakładów przemysłowych

• rozwój przemysłu ciężkiego

• kilka decyzji bez korzyści - budowa kanału Białomorski-bałtyckiego

• ogromne inwestycje

• wzrasta sympatia do komunizmu

• ZSRR odizolowane od reszty świata przez swą politykę

• wykorzystywanie pracy przymusowej

• łagry - obozy pracy

• aresztowania do łagrów - często absurdalne powody aresztowań

• niedożywienie, ciężkie warunki, zbyt intensywna praca

• wzrost zapotrzebowania na produkty rolne

• państwo eksportuje zboże dla kontynuowania inwestycji

• kolektywizacja rolnictwa

• przymus łączenia gospodarstw w kołchozy (podporządkowanie ich władzy centralnej)

• spadek produkcji żywności przez niezadowolenie

• głód

• terror państwowy

• 7 mln ludzi aresztowanych (5% ogółu)

• wyroki śmierci lub łagry

• rozstrzeliwania członków partii komunistycznej i oficerów Armii Czerwonej (obawa przed organizacją opozycji)