POLITYKA EKONOMICZNA
Polityka gospodarcza-to świadome oddziaływanie władz państwowych oraz instytucji i organizacji międzynarod. na gospodarkę- jej dynamikę, strukturę, funkcjonowanie i stosunki ekonomiczne.
Podmioty polityki gospodarczej- w przyjmowanym przez nas rozumieniu jest najczęściej władza państwowa, w której imieniu konkretne działania prowadzą jej organy. W związku z tym niezwykle istotną jest sposób powoływania, struktura oraz szczegółowy zakres kompetencji i odpowiedzialność organów publicznych mających oddziałowywać na gospodarkę, a także sama procedura przygotowywania i podejmowania decyzji.
Może się ona koncentrować w centralnych organach władzy, co uzasadnia się zwykle potrzebą jednolitości państwa i sposobu rozstrzygania, może też włączać do procesu decyzyjnego organy samorządu terytorialnego. Co z kolei w regulacyjnym oddziaływaniu organów publicznych pozwala pełniej uwzględniać specyficzne zagadnienia oraz preferencje regionalne i lokalne.
Polityka makroekonomiczna- obejmuje te oddziaływania państwa któe dotyczą całokształtu społecznego procesu gospodarczego i prowadzone są głównie za pośrednictwem podstawowych mechanizmów jego regulacji tj.pieniądza i budżetu państwa.
Polityka mikroekonomiczna- reguluje konkretne zagadnienia gospodarki, jj poszczególne gałęzie, rodzaje produkcji, rynki na określone towary i usługi.
Funkcją polityki wzrostu jest dynamizowanie społecznego procesu gospodarczego w skali długookresowej, przeciwdziałanie siłom i zjawiskom, które mogłyby wzrost hamować lub osłabiać. W przypadku wahań koniunkturalnych występujących cyklicznie, polityka wzrostu obejmuje przedsięwzięcia stabilizacyjne, służące łagodzeniu przebiegu cyklu, zwalczaniu czynników kryzysogennych, skracaniu fazy kryzysu i depresji, stymulowaniu ożywienia i rozkwitu.
Polityka strukturalna ma na celu przekształcenie układu relacji i proporcji występujących między poszczególnymi sektorami, działami i gałęziami gospodarki oraz rodzajami produkcji społecznej, a jej całością przez wspieranie rozwoju wybranych sektorów i gałęzi. Ma na celu przekształcanie struktury państwa (np. przechodzenie z rolnictwa w kierunku przemysłu), a także wykorzystuje fundusze strukturalne.
Polityka regionalna to oddziaływanie państwa oraz występujących w jego imieniu władz centralnych i regionalnych na proces rozwoju oraz zagospodarowanie przestrzennego regionów.
Polityka ekologiczna powstała w związku z koniecznością przeciwdziałania zagrożeniom i zniszczeniom środowiska naturalnego.
W nowoczesnych ujęciach polityka wzrostu, strukturalna, regionalna i ekologiczna są ze sobą zintegrowane i stanowią części składowe ogólnej polityki rozwoju społeczno-gospodarczego.
Podsystemy polityki ekonomicznej wyróżnia się m.in. z uwagi na: 1. kryterium przedmiotowe- przyjmujące za podstawę podziału dziedziny gospodarki, na które jest skierowane oddziaływanie rządu. 2. kryterium instrumentalizacji - odnoszące się do rodzaju czynników i mechanizmów, za pomocą których realizować można wysunięte cele.
POLITYKA SEKTOROWA- oddziaływanie państwa na procesy gospodarcze zachodzące w poszczególnych działach i gałęziach gospodarki narodowej (np. polityka przemysłu, rolna)
-Przyjmując za podstawowe kryterium instrumentalizacji wydzielamy dziedziny (podsystemy) polityki ekonomicznego. Z tego kryterium wyróżniamy:
Polityka pieniężna- regulująca podaż pieniądza. Obejmuje ona politykę emisyjną i kredytową, które dotyczą sfery działania banków.
Politykę ubezpieczeń- regulującą problemy asekuracji jednostek gospodarczych i osób fizycznych przed wszelkiego rodzaju zagrożeniami i ryzykami.
Polityka cenowo-dochodowa zajmująca się oddziaływaniem państwa na podstawowe parametry gospodarki np. ceny, płace, dochody.
Polityka skarbowa (fiskalna, budżetowa)- do jej funkcji należy określanie i racjonalizowanie wydatków i dochodów aparatu państwowego i sektora publicznego.
Polityka podatkowa- zajmująca się sposobami obciążania podmiotów gospodarczych i mieszkańców kraju podatkami.
Polityka inwestycyjna- jej bezpośrednim celem jest oddziaływanie na procesy odtwarzania i powiększania kapitału trwałego (transformacja pieniądza w składniki majątku trwałego)
Polityka lokalizacyjna służąca realizacji założeń polityki regionalnej i przestrzennego zagospodarowania kraju poprzez odpowiednie sterowanie rozmieszczeniem inwestycji.
Polityka zatrudnienia- regulująca procesy gospodarowania czynnikiem ludzkim w gospodarce np. walce z bezrobociem.
Polityka naukowa i innowacyjna- służąca stymulowaniu badań naukowych oraz zapewnieniu sprawnego wdrażana osiągnięć nauki i techniki do praktyki gospodarczej.