Prawo autorskie
W 1994 roku zostały uchwalone przez Sejm przepisy obejmujące ochronę programów komputerowych. Szczegóły możesz znaleźć w Dz. U. nr 24 z 4.02.1994 r. ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ochrona oprogramowania komputerowego gwarantuje twórcy autorskie prawa osobiste oraz prawo majątkowe. Twórca programu posiada wyłączne prawo do korzystania z utworu oraz rozporządzania nim.
Prawo autorskie
Prawo autorskie jest to ochrona produktów naszego umysłu, takich jak teksty pisane, utwory muzyczne, plastyczne, itp. Prawo autorskie chroni twórców przed kopiowaniem w fragmentach lub całości ich utworów i udostępnianiu ich np. pod innym tytułem, jako praca innej osoby. Wartościami materialnymi takimi jak samochód, telewizor, itp. chroni prawo własności, a rzeczy niematerialne chroni prawo autorskie.
Prawo autorskie nie zajmuje się sprzedażą wartości intelektualnych na jakimkolwiek medium transmisyjnym, czy też na nośnikach danych. Sprzedaż wartości intelektualnych reguluje prawo cywilne, ale już kwestiami praw do wydania utworu, reguluje prawo autorskie.
Co nie podlega prawu autorskiemu?
Zgodnie z art. 4 pr. aut. nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
akty normatywne lub ich urzędowe projekty;
urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole;
opublikowane opisy patentowe lub ochronne;
proste informacje prasowe:
informacje o wypadkach,
prognoza pogody,
kursy walut,
program radiowy i telewizyjny,
repertuar kin, teatrów,
ogłoszenia, komunikaty.
Licencje
Licencja jest to umowa która zostaje zawiązana pomiędzy osobą instalującą i używającą oprogramowanie, a twórcą tego oprogramowania. Twórca określa na jakich zasadach udostępnia utwór odbiorcy.
Licencje w zależności od założeń twórcy mogą być płatne, jak i bezpłatne. Zdarza się że program można używać bezpłatnie, ale nie można w nim wprowadzać zmian i udostępniać innym osobom. Zawsze więc jeżeli chcemy korzystać z oprogramowania, czy to darmowego czy płatnego, warto przeczytać licencje, ponieważ może się okazać że przez niewiedzę łamiemy prawo.
Rodzaje licencji
Pełna wersja - program komercyjny, bez żadnych ograniczeń. Jego rozprowadzanie w innych mediach nie jest zgodne z prawem.
Freeware - programy z tą licencją zostały udostępnione do bezpłatnego używania, bez żadnych ograniczeń funkcjonalnych, lecz nikt nie może wprowadzać zmian do tego produktu lub odsprzedawać. W przypadku firm, używanie programu wiąże się z niewielką opłatą.
Public domain - autor przekazuje swój utwór jako tzw. dobro publiczne. Można rozpowszechniać bez obaw o łamanie praw.
Shareware - oprogramowanie oddane w wersji darmowej w ramach testów. Po minięciu czasu wyznaczonego w umowie należy kupić oprogramowanie lub usunąć z komputera.
Licencja GPL - Zasadą tej licencji jest udostępnianie programu wraz z kodem źródłowym. Jeżeli autor użyje choć części kodu licencjonowanego GPL, to powinien również zamieścić kod źródłowy tego fragmentu kodu.
Licencja grupowa - określa że zakupiony program może być użytkowany na wielu komputerach, przy określeniu liczby komputerów na których może być on zainstalowany.
Licencja jednostanowiskowa - określa że kopia produktu może być zainstalowana tylko na jednym komputerze w tym samym czasie. Nie można udostępniać i instalować na większej liczbie stanowisk.
Formy ograniczeń programów
Trialware - program nie posiada żadnych ograniczeń funkcjonalności przez okres określony przez autora programu. Po upłynięciu czasu program blokuje ważne funkcjonalności i oczekuje na zakup licencji.
Demo - program nie posiada ograniczeń czasowych funkcjonowania, lecz posiada ograniczenia funkcjonalności, które uniemożliwiają wykorzystanie wszystkich funkcji programu.
Adware - program który jest rozpowszechniany jako darmowy, lecz autor uzyskuje zarobek z reklam które są wyświetlane w programie. Niektóre z programów używających tą licencje instaluje na komputerze dodatek, który podczas przeglądania stron wyświetla reklamy.