22. Scharakteryzować metodę dazymetryczna: podać sposoby jej opracowania, stosowane jednostki odniesienia, zmienne graficzne.
Metoda ta służy do przedstawiania danych względnych, zawsze w skali skokowej, zmienna wizualna jak w przypadu metody kartogramu (walor, deseń, kolor, ziarnistość). Mapy wykonane tą metoda zachowują szereg cech kartogramy, dlatego nazywan\my je kartogramami dazymetrycznymi.
Met. dazymetryczna ukazuje obszary posiadające zjawiska jednakowej gęstości. Wartości gęstości są zgrupowane w przedziały klasowe. W odróżnieniu jednak od metody kartogramu zjawiska nie są odniesione do z góry przyjętych jednostek odniesienia (np. jednostek administracyjnych), stad zjawisko może być pokazane bardziej zgodnie z rzeczywistym jego rozkładem.
Kartogram dazymetryczny można wykonać na podstawie:
1) analizy mapy kropkowej
2) analizy sieci zmiennogęstej
3) analizy kartogramicznej
Dla 1) i 2) wystarczą do opracowania mapy, dla 3) oprócz kartogramu niezbędne sa dodatkowe informacje.
Analiza mapy kropkowej. Na mapie kropkowej wyznacza się obszary o jednakowym zagęszczeniu kropek. Średnie odległości między kropkami na wydzielonych obszarach pozostają w prostym stosunku do gęstości zjawiska, czyli jego intensywności na jednostkę powierzchni.
Mierzy się w skali mapy odległość między kropkami najdalej i najbliżej od siebie oddalonymi i oblicza gęstość zjawiska z wzoru:
D = W / d2
gdzie: D - gęstość zjawiska
W - waga kropki
d - odległość między kropkami (w skali mapy)
Mając największą i najmniejsza wartość zjawiska, ustala się przedziały klasowe. Dla granicznych ich wartości (górnej i dolnej granicy przedziałów) oblicza się odległość, jaka powinna być między kropkami. Mając te odległości można wykreślić na mapie obszary należące do danej klasy gęstości zjawiska.
Analiza sieci zmiennogęstej. Ponieważ sieć ta jest pewną interpretacją mapy kropkowej, to zamiast liczyć odległość między kropkami, przyjmuje się odpowiednia wielkość pola sieci za kryterium zaliczania danego obszaru do odpowiedniej klasy gęstości.
Na obszarach dużych gęstości zjawiska pola te są zbliżone kształtem do koła, dlatego można przyjąć odpowiednia powierzchnię koła jako wartość graniczną przedziału klasowego. Można to robić np. przykładając szablon z kołem o danej wartości pola i klasyfikując pola sieci do odpowiednich przedziałów.
Na obszarach małych gęstości zjawiska, pola sieci zmiennogęstej przyjmują kształty bardziej nieregularny. Dlatego tutaj najlepiej brać pod uwagę średnią dwóch długości, dłuższej i krótszej osi pola sieci. Ponieważ skoki wartości granicznych są w tym wypadku dosyć duże, nie jest tu wymagana tak duża precyzja jak na obszarach większych gęstości.
Analiza kartogramiczna. Metoda polega na podziale danej jednostki administracyjnej na mniejsze obszary. W kartogramie w ramach danej jednostki wartość zjawiska jest rozłożona równomiernie. Jeśli jest znana rzeczywista wartość natężenia zjawiska w określonej części jednostki, to można obliczyć zmieniona wartość natężenia w pozostałej części. Liczy się to według wzoru:
Dn = [D - (Dm * am)] / (1 - am),
gdzie: D - średnia gęstość zjawiska w całej jednostce
Dn - szukana gęstość zjawiska w części n (pozostałej części jednostki)
Dm - gęstość zjawiska w części m (części wydzielonej z całej jednostki administracyjnej)
am - część m powierzchni całej jednostki (część wydzielona).