Symbolizm, kierunek artystyczny rozwijający się na przełomie XIX i XX w., stanowiący jeden z przejawów modernizmu i secesji. Symbolizm głosił dominację ducha nad materią, a jego celem było wypracowanie takiej formy wypowiedzi artystycznej, która - poprzez świadomą deformację rzeczywistości i przypisanie jej elementom dodatkowych znaczeń, czyli poprzez posługiwanie się symbolem - dawałaby wyraz subiektywnym, wewnętrznym przeżyciom człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem wyobraźni, sięgającej poza granice racjonalnego poznania.
Główni przedstawiciele symbolizmu: A. Böcklin, G. Klimt, M. Klinger, E. Munch, O. Redon, P.C. Puvis de Chavannes, G. Moreau, a w Polsce: J. Malczewski, J. Mehoffer, W. Wojtkiewicz.
Symbolizm kierunek w lit. i sztuce europ. końca XIX i początku XX w. (we Francji od 1880 r.), który, odwracając się od realizmu oraz teorii i praktyki parnasistów, dążył do wyrażenia (za pomocą symboli) prawd ogólnych, odczutych intuicyjnie i emocjonalnie; por. dekadencja.
Symbolizm - kierunek poetycki; powstał we Francji w drugiej połowie XIX wieku, jako reakcja na naturalizm. Symboliści dążyli do wywołania nastroju nie poprzez efekty malarskie, jak parnasiści, ale poprzez rytm i muzykę wiersza. Po raz pierwszy nazwa symbolizm pojawiła się w 1886 r. w tytule manifestu programowego młodych poetów francuskich. Opublikował go w 1886 roku paryski dziennik "Le Figaro". Tytuł manifestu: " Las simbolisme". Nazwa bardzo szybko rozpowszechniła się w całej Europie. Z Francji do Belgii, Niemiec, Skandynawii oraz Polski. Gorącym zwolennikiem symbolizmu w Polsce był Zenon Pzesmycki "Miriam".
Symbolizm
1. Był to kierunek ukształtowany we Francji i Belgii pod koniec XIX wieku
2. Termin pochodzi od tytułu manifestu Jeana Moreasa „Le Symbolisme, ogłoszonego w czasopiśmie „Le Figaro” w 1886
3. Symbolizm głosił dominację ducha nad materią, a jego celem było wypracowanie takiej formy wypowiedzi artystycznej, która - poprzez świadomą deformację rzeczywistości i przypisanie jej elementom dodatkowych znaczeń, czyli poprzez posługiwanie się symbolem - dawałaby wyraz subiektywnym, wewnętrznym przeżyciom człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem wyobraźni, sięgającej poza granice racjonalnego poznania.
4. Symboliści odwoływali się do filozofii Schopenhauera i Bergsona
5. W malarstwie prekursorską rolę w stosunku do symbolizmu odegrało malarstwo Paula Gouguina i nabistów, natomiast w literaturze m.in. poezja Artura Rimbauda i Paula Verlaine'a.
6. Przedstawiciele:
- w sztukach plastycznych: Gustaw Klimt, Edward Munch, Odilon Redon, Pierre Cecile Puvis de Chavannes, Gustaw Moreau, w Polsce: Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Witold Wojtkiewicz
- w literaturze: Oscar Wilde, Reiner Rilke, Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Stanisław Wyspiański