Układ sercowo naczyniowy dzieli się na:

1. serce (2P i 2K)

2. układ naczyń krwionośnych

1. t. i ż. krążenia dużego

2. t. i ż. Krążenia małego (płucnego)

3. dwie sieci naczyń włosowatych

1. łączące t. i ż. krążenia dużego

2. łączący zbiornik t. płucny ze zbiornikiem ż. płucnym

Podstawowe funkcje układu krążenia:

1. oddechowa - dostarczanie O₂ i usuwanie CO₂ z tkanek

2. odżywcza - dostarczanie substancji odżywczych i usuwanie produktów przemiany materii

3. udział w homeostazie (regulacja cieplna, gospodarka wodna, elektrolitowa i kwasowo-zasadowe

4. regulacyjna - rozprowadzanie hormonów i innych substancji biologicznie czynnych

Naczynia włosowate dzielą zbiorniki żylne od tętniczych. W zbiornikach ż. dużym znajduje się ok. 50% krwi krążącej tworząc jej rezerwę.

W warunkach fizjologicznych objętość krwi wtłaczanej i odpływającej (w spoczynku) w obu zbiornikach jest równa (V_tztd = V_tztp)

Podstawowymi czynnościami serca są:

• Bioelektryczna

• Mechaniczna

Bioelektryczna

Włókna mięśniowe serca dzielimy na:

1. kurczliwe (czynnościowe, „robocze”) - m. przedsionków, przegrod i komór

2. przewodzące - układają się w węzły tworząc układ przewodzący serca

Do układu przewodzącego należy:

1. w. zatokowo - przedsionkowy (Keith-flecka) - prawy przedsionek w pobliżu ujścia żgd

2. w. przedsionkowo - komorowy (Aschoffa-Tavary)

3. pęczek przedsionkowo - komorowy (Hisa)

4. lewa i prawa odnoga pęczka Hisa z ich rozgałęzieniami

5. komórki mięśniowe serca przewodzące (włókna Purkiniego) - powstają z rozgałęzień Hissa , przechodzą pod wsierdziem.

Rozrusznik - w. zatokowo - przedsionkowy, tkanka układu przewodzącego.

Pobudzenie serca

górna część w. zatokowego - depolaryzuje się najszybciej , najwyższcza częstotliwość automatyzmu wyzwalania pobudzenia (wyzwalany rytm jest prowadzący), ośrodek pierwszorzędowy, narzucający rytm całemu sercu.

Węzeł Tavary i pęczek Hisa - wolniejszy automatyzm, kom. Mięśniowe ulegają pobudzeniu z węzła zatokowego zanim wyładują się własym pobudzeniem

Otaczający mięsień prawego przedsionkai szerzy się szlakiem sródprzedsionkowym i międzywęzłowym przez jego przednią ścianę ku lewemu przedsionkowi

Uszko

Tylna ściana lewego przedsionka - Pierwszą pobudzaną strukturą jest prawy przedsionek Po depolaryzaji obu przedsionków

w. przedsionkowo - komorowy p. Hisa lewa i prawa odnoga p. hisa

włókna Purkiniego kurczliwe włókna m. komór

przedpotencjał (potencjał rozrusznika ) - powolna i samoistna depolaryzacja w komórkach układu przewodzącego, jej przyczyną jest stopniowe ograniczanie wpływu jonów K⁺

Depolaryzacja progowa (poziom wyładowań) - pewna wartość depolaryzacji powodująca wystąpienie potencjału czynnościowego

Potencjał czynnościowy - gwałtowny wzrost przepuszczalności błony dla jonów Na⁺, nagły ich napływ do wnętrza komórki, wzrost przepuszczalności dla jonów K⁺ i repolaryzacja

Częstotliwość impulsów wytwarzanych w układzie przewodzącym zależy od:

1. szybkości powolnej depolaryzacji

2. progowej wartości poziomu wyładowań

3. szybkości repolaryzacji

potencjał spoczynkowy -90 mV.

Fazy potencjału czynnościowego:

Faza 0 (depolaryzacji lub narastającego potencjału)- bezpośrednia odpowiedź na bodziec, potencjał komórki od 10 do 25 mV, spowodowana aktywacją szybkich kanałów sodowych i odpowiednio szybkom prądem sodowym, czas trwania ok. 1,5 ms kończy się mocniej lub słabiej zarysowaną iglicą

Faza 1 (wstępnej repolaryzacji) - częściowa repolaryzacja do wartości 0 mV który utrzymuje się przez pewien czas lub staje się nieco bardziej ujemny

Faza 2 (plateau lub faza powolnej repolaryzacji) - wtórne unieczynnienie kanału sodowego , uruchomienie wolnego kanału wapniowo - sodowego (pow. -40 mV), spadek biernej przepuszczalności dla błony dla jonów K+

Faza 3 (końcowej repolaryzacji lub szybkiej repolaryzacji) - potencjał błonowy osiąga wyjściową wartość spoczynkową, wygaśnięcie aktywności wolnego kanału wapniowo - sodowego, wzrasta bierna przepuszczalność błony komórkowej dla K+ (mogą one swobodnie dyfundować)

Faza 4 potencjał błonowy czyli spoczynkowy pomiędzy pobudzeniami. - wnętrze kom. Uzyskuje wartość -90 mV

---