Zmiana rozporządzenia w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych, BHP

Przypomnijmy, że ręczne prace transportowe to każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przemieszczanie ich poprzez unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie. Obecnie, organizując ręczne prace transportowe, należy brać pod uwagę konieczność unikania ręcznego przemieszczania przedmiotów (dotychczas należało zapewnić uwzględnienie wymagań ergonomii), gdy według oceny osoby kierującej pracownikami przedmiot jest zbyt ciężki lub za duży, nieporęczny lub trudny do utrzymania, niestabilny lub jego zawartość może się przemieszczać, jest usytuowany tak, że wymaga trzymania lub operowania w odległości od tułowia pracownika albo ma tendencję do wyginania się lub obwijania wokół tułowia pracownika, gdy kształt lub struktura przedmiotu może powodować urazy u pracownika, zwłaszcza w przypadku kolizji, gdy wydatek energetyczny niezbędny do podnoszenia i przenoszenia przedmiotów przekracza 2000 kcal (8.375 kJ) na zmianę roboczą albo gdy przemieszczanie przedmiotu może być wykonywane tylko poprzez skręt tułowia lub wymaga pochylenia tułowia pracownika o kąt większy od 45° tudzież przemieszczania w pozycji niestabilnej.

Konieczność unikania ręcznego przemieszczania przedmiotów należy brać pod uwagę również w przypadku, gdy mogą wystąpić nagłe ruchy przedmiotu, stanowisko pracy lub jego otoczenie uniemożliwia przemieszczanie przedmiotu na wysokości zapewniającej bezpieczeństwo i zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika, gdy powierzchnia jest nierówna, stwarzająca zagrożenie przy poruszaniu się lub jest śliska w zetknięciu ze spodem obuwia pracownika, gdy podłoga i powierzchnia robocza mają różne poziomy, co wymusza przemieszczanie przedmiotów na różnych wysokościach lub powierzchnia oparcia stóp jest niestabilna, gdy przedmiot ogranicza pole widzenia pracownika, a także w sytuacji gdy temperatura, wilgotność i wentylacja są niedostosowane do wykonywanej pracy.

Dotychczas r.r.p.t. nakazywało przenoszenie przedmiotów jak najbliżej ciała i wymagało, by sposoby ręcznego przemieszczania przedmiotów eliminowały ryzyko urazów, a w szczególności urazów kręgosłupa. Sposoby te miały w szczególności wykluczać przemieszczanie przedmiotów, jeżeli czynności te mogły być wykonywane tylko za pomocą skrętu tułowia, albo w sytuacji gdy istniała możliwość wystąpienia nagłych ruchów przemieszczanego przedmiotu, gdy ciało pracownika znajdowało się w niestabilnej pozycji lub pochylenie tułowia pracownika przekraczało 45°. Ponadto przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien był ograniczać pola widzenia pracownika.

Obecnie przy pracach związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów należy zapewnić wystarczającą przestrzeń, zwłaszcza w płaszczyźnie pionowej, umożliwiającą zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika podczas pracy (dotychczas r.r.p.t. wymagało zapewnienia wystarczającej przestrzeni zwłaszcza w płaszczyźnie poziomej). Po ostatniej nowelizacji r.r.p.t. przedmiot nieporęczny lub trudny do uchwycenia i utrzymania powinien być przemieszczany przy użyciu odpowiedniego sprzętu pomocniczego, nieograniczającego pola widzenia, zapewniającego bezpieczeństwo podczas pracy, natomiast poprzednio przedmiot ten powinien był być przemieszczany przy użyciu sprzętu pomocniczego, który mógł ograniczać pole widzenia. Masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych (dotychczas chodziło tylko o przedmioty przenoszone) przez jednego pracownika - tak jak poprzednio - nie może przekraczać 30 kg - przy pracy stałej i 50 kg - przy pracy dorywczej. Zgodnie z wprowadzoną zmianą niedopuszczalne jest zespołowe przenoszenie przedmiotów na odległość przekraczającą 25 m lub o masie przekraczającej 500 kg (dotychczas była mowa tylko o masie przekraczającej 500 kg).
Dopuszczalna masa ładunku przemieszczanego na wózku po terenie płaskim o twardej nawierzchni, łącznie z masą wózka, nie może obecnie przekraczać 350 kg - na wózku 2-kołowym oraz 450 kg - na wózku 3- lub 4-kołowym (przedtem 450 kg bez względu na liczbę kół wózka). Natomiast przy przemieszczaniu ładunku na wózku po pochyleniach większych niż 5% masa ładunku, łącznie z masą wózka, nie może przekraczać 250 kg - na wózku 2-kołowym i 350 kg - na wózku 3- lub 4-kołowym (przedtem 350 kg bez względu na liczbę kół wózka).

Powyższe zmiany wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 90/269/EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących ochrony zdrowia i bezpieczeństwa podczas ręcznego przemieszczania ciężarów w przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia, zwłaszcza urazów kręgosłupa pracowników (Dz. Urz. UE L 156 z 21.06.1990, str. 9; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 386).