3298

W pełni rozwinięte państwo posiada trzy dające się wyraźnie określić sektory:
• Publiczny (rząd, samorząd i ich agendy),
• Rynkowy (organizacje nastawione na zysk: for-profit; podlegający transakcjom kupna-sprzedaży)
• Ochotniczy (organizacje działające nie dla zysku: non-profit, niestanowiące elementu struktury państwa, opierające działalność na idei samopomocy i aktywizmu, wykorzystujące inicjatywy na najniższych piętrach organizacji życia społecznego). To najpełniejszy wyraz społeczeństwa obywatelskiego.

Zagwarantowane w Konstytucji prawo do zrzeszania się umożliwia obywatelom rozwijanie własnej aktywności w różnego rodzaju organizacjach politycznych, społecznych, kulturalnych czy też gospodarczych.
Dzięki temu mogą istnieć obok siebie organizacje o bardzo różnej strukturze. Mamy, zatem z jednej strony kluby osiedlowe, grupy wsparcia, przyparafialne zespoły charytatywne, z drugiej zaś stowarzyszenia, fundacje, związki i inne organizacje, których formułę działań określają szczegółowe przepisy prawne.

Funkcje związane z zaspakajaniem potrzeb, zainteresowań i aspiracji osób stowarzyszonych.

Funkcja afiliacyjna - wynikająca z pierwotnej i naturalnej potrzeby przynależności człowieka do określonej grupy społecznej, np. stowarzyszenia rencistów i emerytów, związki harcerskie, organizacje kobiece.

Funkcja ekspresyjna - ma znaczenie psychospołeczne. Polega na umożliwianiu ludziom realizacji potrzeb wyższego rzędu, tj. potrzeb samorealizacji.
Do organizacji pozarządowych, które pozwalają na wyrażenie własnych zamiłowań, przeżyć i dopełnienie codziennej egzystencji można zaliczyć np. uniwersytety trzeciego wieku, towarzystwa krajoznawcze, towarzystwa miłośników, stowarzyszenia kulturalne, związki sportowe, kluby hobbystyczne.

Funkcja pomocowa - związana jest ściśle z ideą samopomocy i pomocy charytatywnej. Dotyczy zaspakajania najbardziej podstawowych potrzeb człowieka, czyli głodów fizjologicznych oraz potrzeb bezpieczeństwa, wolności od lęków i zagrożeń spowodowanych niemożnością utrzymania siebie i swojej rodziny.
Przejawem funkcji pomocowej, realizowanej przez organizacje pozarządowe jest na przykład funkcjonowanie wspólnot osób bezdomnych, narkomanów czy nosicieli wirusa HIV
Nieco innym przejawem funkcji pomocowej organizacji jest działalność stowarzyszeń osób chorych oraz związanych z ludźmi chorymi czy niepełnosprawnymi. np. Stowarzyszenie pomocy Dzieciom z Nadpobudliwością Psychoruchową i ich Rodzinom „Pomost”, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, Stowarzyszenie Rodzin chorych na Zespół Marfana oraz Inne Zespoły Genetycznie Uwarunkowane „Pomóżmy Naszym Dzieciom”, itp.

Funkcje związane z realizacją potrzeb szerszej społeczności.

Funkcja integracyjna - organizacji pozarządowych przejawia się w ich udziale w procesie budowania więzi społecznych, zbliżania jednostek i społeczności lokalnych, a także całych narodów.
np. cechy czy spółdzielnie jednoczących ludzi wokół jednego zawodu lub interesu, jak również szerokich organizacji politycznych i religijnych o ogólnonarodowym charakterze.
Funkcję integracyjną spełniają również towarzystwa przyjaźni pomiędzy poszczególnymi narodami, które stawiają sobie za cel poznanie i zbliżenie narodów, ich kultury, gospodarki, społeczeństwa. Funkcja ta charakterystyczna jest dla stowarzyszeń kulturalnych, oświatowych, towarzystw przyjaźni itp.
Funkcja opiekuńczo-wychowawcza - ukierunkowana jest na kształtowanie osobowości dzieci i młodzieży, pomoc w wyrównywaniu braków w ich sferze psychicznej, warunkach życia oraz na tworzenie optymalnych warunków rozwoju,np. świetlice terapeutyczne, domy dla samotnych matek czy sieć usług Polskiego Czerwonego Krzyża.
Z kolei w ramach funkcji wychowawczej oferta organizacji kierowana jest do dzieci i młodzieży, dotyczy propozycji rozwijających zainteresowania w najrozmaitszych kierunkach: np. poznawczo-oświatowe, (czytelnictwo, kolekcjonerstwo), artystyczne (koła plastyczne, muzyczne, teatralne), sportowo turystyczne (rajdy, obozy, wycieczki), techniczne (modelarstwo, informatyka), itp.

Funkcja normalizacyjna - pełniona przez organizacje pozarządowe, stanowi płaszczyznę harmonizowania działalności społecznej z wymogami prawa. Nawet najbardziej sprawnie działająca administracja państwowa nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb społeczeństwa, nie zawsze też potrafi dotrzeć w odpowiednim czasie z usługą lub świadczeniem. Do obszarów charakteryzujących się znacznie większą aktywnością organizacji należy niewątpliwie sfera rehabilitacji i opieki nad ludźmi upośledzonymi umysłowo, resocjalizacji osób nieprzystosowanych społecznie, pomocy osobom uzależnionym i bezdomnym.

Funkcja grupy nacisku - związana jest z jednym z ważniejszych celów działalności organizacji pozarządowych, czyli obroną podstawowych wartości społeczeństwa demokratycznego: wolności, pluralizmu, poszanowania interesów wszystkich grup społecznych i wspólnego dobra.
Jest to funkcja stanowiąca platformę walki o realizację najistotniejszych celów społecznych .
Organizacje pozarządowe stanowiące silne grupy nacisku występują np. w interesie mniejszości narodowych czy środowisk ludzi niepełnosprawnych. Przez swoją aktywność wyrażają sprzeciw wobec rasizmu, nietolerancji czy dyskryminacji, jak również akcentują aprobatę i poparcie dla zachowań obywatelskich.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
Główne źródła, z jakich mogą korzystać organizacje pozarządowe w Polsce:
• Fundusze z budżetu państwa -
• Fundusze z budżetu gminy -
• Fundusze zagraniczne - w dużej części są to fundusze pomocowe Unii EuropejskIEJ
• Środki uzyskane z prowadzenia działalności gospodarczej
• Zbiórki publiczne, aukcje, sprzedaż cegiełek, itp.,
• Składki członkowskie i środki uzyskane, od tzw. klubów przyjaciół
• Darowizny, zapisy i spadki - działania sektora niezależnego w naszym kraju finansowane są w głównej mierze ze środków prywatnych sponsorów, zarówno tych, którzy przekazują pieniądze z kasy firmy, jak i tych dzielących się swoim prywatnym budżetem.
Biznes i prywatni darczyńcy są najwydajniejszym źródłem głównego dochodu trzeciego sektora.