![]() | Pobierz cały dokument gf.w2.23.02.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc Rozmiar 37 KB |
Prądy pływowe
Stanowią następstwo przyciągania grawitacyjnego przez Księżyc i Słońce oraz siły wynikającej z obrotu Ziemi wokół wspólnego dla Ziemi i Księżyca punktu ciężkości przesuniętego względem środka Ziemi w kierunku Księżyca. Wartość wybrzuszenia wód na Ziemi jest wypadkową tych dwóch sił. W efekcie po obu stronach Ziemi. Po stronie Księżyca woda jest intensywnie przyciągana siłami grawitacji, z kolei po stronie przeciwnej wartość siły grawitacji jest w tym wypadku mniejsza. Ponadto woda podlega sile odśrodkowej wywołanej ruchem obrotowym. Prostopadle do wspomnianych wybrzuszeń powstają dwa obszary depresji poziomu wody..W ten sposób obserwujemy naprzemiennie zjawisko przypływu i odpływu uzależnione od aktualnego położenia Księżyca oraz Słońca. Przypływy pojawiają się każdego dnia z 50 - minutowym opóźnieniem w wyniku różnicy prędkości obrotu Ziemi i obrotu Księżyca po orbicie Ziemi. Amplituda pływów zależy od kształtu wybrzeża. Przeciętnie wynosi 2 m. na wybrzeżach oceanów, a w wąskich zatokach i ujściach rzek sięga do kilkunastu metrów. Duża ilość wody jest gromadzona na małej powierzchni. Rekordowe pływy znane są z Zatoki Fundy - 20 m. Na Bałtyku, w Kilonii, amplituda pływów wynosi zaledwie 10 cm, a w Świnoujściu - 18 mm.
Przez to, że zmieniany jest poziom wody pod wpływem pływu, przesunięciu ulega strefa oddziaływania fal o dno. Podstawa falowania występuje raz w jednym, raz w drugim miejscu. Ponadto pływy generują prądy, które wymywają ujścia rzek, w efekcie czego powstają lejkowate estuaria. Przepływ wody w estuariach jest bardzo duży, porównywalny do prędkości potoków górskich.
Erozja morska
![]() | Pobierz cały dokument gf.w2.23.02.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc rozmiar 37 KB |