kryzysy berlińskie
a) przyczyny:
1 stycznia 1947 r. Amerykanie i Anglicy połączyli swoje strefy okupacyjne i w ten sposób powstała tzw. Bizonia - połączona unią celną. Rok później dołączyła do niej strefa francuska i Bizonia zmieniła się w Trizonię. Szybko objęto ją planem Marshalla i wprowadzono tam jednolitą walutę.
19 VI 1948 r. ZSRR ogłosił, że na terenie jego strefy okupacyjnej jedynym środkiem płatniczym nadal pozostanie stara marka.
Rosjanie odizolowali swoją strefę okupacyjną od trzech pozostałych, zakazując jakichkolwiek kontaktów. Utrudniło to Zachodowi kontakt z Berlinem zachodnim - doszło do blokady Berlina
I kryzys:
Stworzono most powietrzny, przez który zaopatrywano 2,5-milionowe miasto w niezbędne dostawy.
Sprawa trafiła na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ. Blokada Berlina trwała prawie do maja 1949 i oznaczała faktyczny podział miasta.
Strefy zachodnie miasta stanowiły oddzielny organizm polityczny, funkcjonujący na mocy nowej Konstytucji z 1950 roku.
Na konferencji ministrów spraw zagranicznych (23 V - 2 VI 1949) ustalono, że Berlin nie będzie integralną częścią Niemiec zachodnich.
II kryzys:
Rozpoczął się pod koniec maja 1953 r. Kierująca NRD Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności, realizując stalinowską politykę gospodarczą, doprowadziła do wygórowanych norm pracy.
15 VI 1953 r. murarze z Berlina rozpoczęli protest, domagając się obniżenia norm. Kiedy zlekceważono ich prośbę, 16 i 17 VI 2/3 robotników NRD rozpoczęło strajk. Władze NRD poprosiły stacjonujące tam wojska radzieckie o stłumienie protestów.
17 VI Armia Czerwona spacyfikowała strajkujących. Dla wszystkich krajów bloku wschodniego było to ostrzeżenie, że nie ma już odwrotu.