Ekonomia. Wk III

T: Prawo popytu i podaży.

Popyt - funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową (ceteris paribus).

Popyt przy założeniu Ceteris Paribus .

• popyt wzrasta a ceny spadają

• popyt spada a ceny wzrastają

ceny jednego

kg jabłek

krzywa popytu rynkowego na jabłka

Rozmiary

Popytu w ciągu roku

ceny jednego

kg jabłek w zł

przesuwanie się

krzywej popytu na jabłka

popyt na jabłko

w ciągu roku w tys. ton

Czynniki nie cenowe mające wpływ na popytu

• dochody

• gusty i preferencje

• ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych

• przewidywania cen relatywnych

• liczba ludności

• efekty naśladownictwa i demonstracji

Czynniki niecenowe produkcji wpływają na podaż

1. zmiany cen czynników produkcji

• ceny wzrastają podaż spada

• ceny maleją podaż wzrasta

2. technologie

3. podatki i subsydia (dopłaty)

4. przewidywania cen

5. ilość przedsiębiorstw w gałęzi- im mniej producentów tym niższe ceny

Równowaga cen- miejsce gdzie przecinają się nasze krzywe podaży i popytu.

• Występuje w punkcie przecięcia się krzywych popytu i podaży

• Oferowany towar sprzedawany jest nabywcom

• Cena ustala się na pewnym poziomie nazywanym poziomem ceny czyszczącej rynek lub ceny równowagi rynkowej.

Mechanizm rynkowy wynika z wzajemnej zależności między ceną podaży a popytem, który polega na tym, że jakakolwiek nierównowaga uruchamia siły kierujące podaż i popyt do stanu równowagi rynkowej.

Poza cenowe determinanty popytu- dochody liczba i struktura ludności gusta i preferencje konsumentów , dobra substytucyjne i komplementarne oczekiwania zmian cen i dochodów.

Ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych.

1. Dwa dobra są substytutami jeżeli zmiana ceny jednego dobra przy nie zmienionej cenie drugiego przesuwa popyt konsumentów w kierunki dobra tańszego

2. Dwa dobra są komplementarne jeżeli wzrost (spadek) ceny na dane dobro wywołuje spadek (wzrost) popytu na drugie dobro. Np.: benzyna i samochody

Wzrost liczby ludności przesuwa krzywą popytu na większość produktów.

Dziwne zachowania konsumentów:

1. Efekty naśladowania- przyłączenie się do większości konsumentów

2. Efekty demonstracji

• Efekt suobizmu - celem jest wyróżnianie się na tle innych

• Efekt Veblena - sytuacja kiedy celem jest zrobienie wrażenia na innych kupując bardzo drogie dobro

3. Efekt Rygla- konsument mimo spadku dochodów utrzymuje stały poziom konsumpcji.

Paradoks Giffena - sytuacja ekonomiczna, w której popyt na dane dobro wzrasta pomimo wzrostu ceny. Sytuacja taka ma miejsce przy bardzo niskich dochodach konsumentów i przy wzroście cen dóbr niższego rzędu, zwanych dobrami Giffena. Cena dobra Giffena jest relatywnie niższa od innych substytutów lub dane dobro nie posiada bliskich substytutów (np. chleb), dlatego popyt rośnie.

Np.: ceny w XIX wieku wzrosły w Irlandii, a jednak konsumenci kupowali produkty.

Podaż ilość dobra oferowana przez producentów na rynku przy danej cenie w określonym czasie.

Prawo podaży- wraz ze wzrostem ceny podaż przy założeniu Ceteris paribus wielkość podaży rośnie.Krzywa podaży.