ćw. uzup.
Budowa tekstów z zachowaniem stanu równowagi między informacją a redundacją.
Student powinien uświadomić sobie potrzebę utrzymania równowagi między informacjami znanymi (akceptowanymi) a nowymi w tekstach retorycznych ze względu na ich perswazyjny charakter. Tekst zawierający tylko nowe informacje może okazać się niezrozumiały bez uprzedniego przygotowania. Tekst zbudowany w oparciu o zastane informacje może nie być perswazyjnym lecz nudnym, zbyt banalnym.
a) Określ, które z poniższych zdań spełniają wymóg perswazyjności, a w których występuje przewaga redundacji bądź informacji.
1) Zdanie „Naukowcy z West Chester University wyizolowali bakterie z grupy Bacillus marismortui i Virgibacillus pantotheruticus” - będzie dla niebiologów mało czytelne.
2) „Naukowcy z West Chester University wyizolowali bakterie z grupy Bacillus marismortui i Virgibacillus pantotheruticus” z kryształu soli, którego wiek datuje się na 250 mln lat. (...) Udało się uzyskać nie tylko ich formy przetrwalnikowe, ale także wyhodować je w laboratorium.(...) Najprawdopodobniej wyhodowano bakterie, które pamiętają czasy sprzed pojawienia się dinozaurów. Czy zatem w ogóle są śmiertelne?”.
3) Spróbuj ustalić co przedstawia poniższy opis.
„Zdolność pochłaniająca to cecha polimerów hydrofilowych. Najprostszy z nich to poliakrylan sodu. Pochłaniacz zawiera głównie materiały syntetyczne. Warstwę wewnętrzną stanowi polipropylen. (...) Wnętrze stanowi celuloza wymieszana ze sproszkowanym poliakrylanem. Warstwa włókna celulozowego lub syntetycznego służy do rozprowadzania płynu po całej powierzchni pochłaniacza. Warstwa zewnętrzna to głównie mikroporowaty polietylen, który przepuszcza parę. Całość jest sklejona. Brzegi są wykonane z warstwy hydrofobowego polipropylenu”.
4) Spróbuj ustalić o jakim mechanizmie mowa.
„Poliakrylan sodu zawiera grupy karboksylenowe, skierowane na zewnątrz głównego łańcucha polimeru, u których w miejsce wodoru jest podstawiony atom sodu. W zetknięciu się z wodą odłączają się jony sodu i powstają jony karboksylowe. Ujemne jony karboksylowe odpychają się wzajemnie, dzięki czemu łańcuch polimeru się prostuje, jony sodu przyciągają zaś cząsteczki wody, co powoduje jej wchłanianie. W polimerze występują też słabe oddziaływania między łańcuchami, nadające mu strukturę trójwymiarową. Ponieważ masa cząsteczkowa polimeru wynosi ponad milion. Nie może on ulec rozpuszczeniu, zestala się więc w postaci żelu”.
5) „Majonez to emulsja kropelek oliwy w wodzie. Każda kropelka pokryta jest tzw. cząsteczkami aktywnymi powierzchniowo (hydrofilowymi i hydrofobowymi). Cząsteczki aktywne powierzchniowo w żółtku (ok. 5 g) mogą pokryć warstwą monomolekularną powierzchnię wielkości boiska piłki nożnej”.
6) „Liberalizm może uznać słuszność pewnych idei komunitarystycznych, starać się je zasymilować lub też odkryć w sobie ich ukrytą obecność. To, czego nie może uczynić, to zgoda na ograniczenie wolności wyboru „dobrego życia”, które były wynikiem uznania jakiejś doktryny światopoglądowej czy filozoficznej za na tyle lepszą od innych, że wprost znakomicie nadającą się do urzędowego urządzenia ludzkiego życia we wszystkich jego wymiarach, do wykorzystania kryterium większości, aby ograniczać prawa wspólnot mniejszościowych, do rezygnacji z wolności podstawowych”.
„Nieśmiertelne bakterie”, w: Świat Nauki, nr 2 luty 2001, s. 18.
Superpochłaniacze. Pieluchy jednorazowe, w: Świat Nauki, nr 2, luty 2001, s. 72; Jest to opis pieluchy jednorazowej.
tamże, s. 73; jest to opis funkcjonowania pieluchy jednorazowej.
„Cudowne rozmnożenie. Tajemnice jajka, w: Świat nauki, nr 2, luty 2001 r.,, s. 88.
„Liberalizm i jego krytycy, w: Uniwersytet Wrocławski, nr 1 luty 2001 r., s. 23.