WALUTA MIĘDZYNARODOWA I MIĘDZYNARODOWE SYSTEMY WALUTOWE
Waluta międzynarodowa wszystkie rodzaje pieniądza powszechnie i w długim czasie uznawanego we wzajemnych rozliczeniach przez kraje trzecie, z których żaden nie jest jego emitentem i pełniącego w nich funkcję miernika wartości i środka płatniczego.
Warunki osiągania statusu waluty międzynarodowej przez waluty narodowe
− udział emitenta w obrotach handlu światowego
− udział emitenta w międzynarodowych obrotach kapitałowych
− podaż waluty dla zagranicy (podaż netto)
− ustabilizowana wartość waluty
istnienie form instytucjonalnych ułatwiających pełnienie przez daną− walutę funkcji waluty międzynarodowej (sieć bankowa, rynek pieniężny i kapitałowy)
Funkcje walut międzynarodowych
− miernik wartości (w nich wyrażone są ceny wymienianych towarów, służą porównywaniu cen towarów importowanych i eksportowanych)
− środek płatniczy ( środek rozliczania zobowiązań)
− środek gromadzenia rezerw
Kurs walutowy wartość waluty narodowej wyrażona w wartości waluty obcej.
Rodzaje kursów walut:
1. według sposobu ustalania
− urzędowe (określone przez BC)
− prywatne (oparte na faktycznie dokonywanych transakcjach)
2. według stopnia ingerencji państwa w kształtowanie się kursu walut
− kurs wolnorynkowy (wyznaczany jedynie przez rynek)
− kursy wymagające określonej ingerencji walutowej państwa
− kursy wymagające interwencji walutowej i stosowania innych środków polityki gospodarczej
3. według amplitudy wahań
− kurs zmienny
− kurs stały (może się zmieniać w ściśle określonych granicach)
− kurs sztywny (nie ulega żadnym zmianom)
4. według liczebności kursów
− system kursu jednolitego
− dualnego
− zróżnicowanego
Funkcje kursu walutowego
1. informacyjna
bezpłatna informacja dla eksporterów, importerów, producentów,− inwestorów, organów państwowych ułatwiająca planowanie i zarządzanie
− umożliwi ustalenie należności i zobowiązań zagranicznych w pieniądzu krajowym
2. cenotwórcza
przenoszenie zagranicznego układu cen na układ cen krajów przez− możliwość porównania cen towarów krajowych z cenami towarów zagranicznych
− kurs walutowy wpływa na koszt wytwarzania
Czynniki wpływające na kurs walut:
1. ekonomiczne
− podaż i popyt na waluty obce na krajowym rynku walutowym
− polityka walutowa i pieniężno-kredytowa (restrykcyjna lub ekspansywna)
2. polityczne
− napięcia polityczne w kraju
− zaostrzenie sytuacji międzynarodowej
− występowanie konfliktów regionalnych
3. psychologiczne (optymistyczne lub pesymistyczne przewidywania rozwoju koniunktury i gospodarki w danym kraju przez międzynarodowe koła gospodarcze i finansowe)
4. spekulacyjne (gra na zwłokę lub zniżkę kursów walut na rynkach walutowych)
Polityka kursu walutowego zmierza do ustalenia i zapewnienia optymalnego poziomu kursu walutowego z punktu widzenia bilansu płatniczego i gospodarki wewnętrznej.
Dewaluacja jednorazowa obniżka kursu walutowego będąca efektem decyzji państwowej.
Rewaluacja jednorazowa podwyżka kursu walutowego będąca efektem decyzji państwa.
Deprecjacja proces obniżania się kursu walutowego (utrata siły nabywczej pieniądza) - państwo nie ingeruje.
Aprecjacja proces wzrostu kursu walutowego (wzrost siły nabywczej pieniądza) - państwo nie ingeruje
System waluty złotej
1. od połowy XIX w. do wybuchu I wojny światowej
2. waluta międzynarodowa i pieniądz światowy to złoto
3. ekonomizacja złota - zamienianie złota na banknoty i monety, które są w pełni wymienialne
4. stałe, a nawet sztywne kursy walutowe
System waluty sztabowo-złoty
1. okres międzywojenny
2. pieniądz narodowy można wymienić na sztabę złota tylko duże ilości bankowe
System waluty dewizowo-złoty
1. wymiana na walutę kraju, który ma system sztabowo-złoty, a potem na złoto
2. okres międzynarodowy
System z Bretton Woods
1. od 1944 do 60/70-tych lat
2. dominująca pozycja USD i złota
3. 1%)±stałe kursy walutowe (amplituda wahań
4. 15 sierpień 1971 zawieszenie wymienialności na złoto
Współczesny międzynarodowy system walutowy
1. początek lat 70-tych
2. płynne kursy walut
3. zniesienie oficjalnej ceny złota i związków między jakąkolwiek walutą i złotem
4. wielość źródeł płynności narodowej