mgr Adam Jaskulski
Pracownia Badań nad Integracją Europejską WNPiD UAM
Pokój: 170, dyżur: pon. 12-14, wt. 11.30-12.30
INTEGRACJA EUROPEJSKA
I. Podstawy prawne funkcjonowania Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej. Podmiotowość prawna UE.
1.Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, Traktat o Unii Europejskiej - charakterystyka.
2.Charakterystyka prawna UE i WE oraz Euratom-u. Od EWG do JAE.
3.Traktaty rewizyjne: Jednolity Akt Europejskie, Traktat z Maastricht, Traktat Amsterdamski, Traktat Nicejski i ich znaczenie dla rozwoju WE i UE. Karta Praw Podstawowych i jej znaczenie polityczno-prawne. Prawa podstawowe.
4.Konwent i Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy.
5. Traktat Lizboński
zFRDC6.Procedury zmiany traktatów. (art. 47-51 TUE)
7. Zasady integracji europejskiej (art. 4-6 TUE, art. 9-12 TUE, art. 5-17 TFUE)
II. Charakterystyka prawa UE i źródła prawa UE.
1.Prawo pierwotne i prawo wtórne. Prawo pisane i prawo niepisane. Prawo stanowione i prawo zwyczajowe. Zasady ogólne prawa UE.
2. Źródła prawa wtórnego Unii Europejskiej. Art. 288-292 TFUE
3. Instrumenty WPZiB art. 23-41 TUE
4. Wykładnia prawa unijnego.
III. Instytucje i organy w systemie prawnym UE
1.Rada Europejska. Art. 15 TUE, art. 235 - 236 TFUE
2. Rada oraz COREPER II i COREPER I (Grupa Antici i Matrens), art. 16 TUE, art. 237-243 TFUE, Wysoki Przedstawiciel ds. zagranicznych i bezpieczeństwa art. 18 TUE
3.Komisja art. 17 TUE, art. 244 - 250 TFUE
4. Parlament art. 14 TUE, art. 223-234 TFUE
5. Trybunał Sprawiedliwości UE: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd, sądy wyspecjalizowane. art. 19 TUE, art. 251 - 257 TFUE
6. Trybunał Obrachunkowy art. 285-287 TFUE
7. Inne organy: Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów, Rzecznik Praw Obywatelskich,
IV. Procedury decyzyjne w UE.
1. Zwyczajna procedura legislacyjna
2. Specjalne procedury legislacyjne
3.Procedury decyzyjne w ramach WPZiB.
V. System prawny UE a systemy prawne państw członkowskich
1.Zasada pierwszeństwa prawa UE
2. Zasada bezpośredniego obowiązywania i stosowania prawa UE
3.Zasada bezpośredniego skutku prawa UE
4. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego za szkody wyrządzone w skutek naruszenia prawa UE
VI. System ochrony prawnej
1.Kompetencje ETS i Sądu w rozpatrywaniu skarg
2.Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawa UE art. 263-264, 266 TFUE
3.Bezprawność rozporządzenia art. 277 TFUE
4.Skarga na bezczynność instytucji, art. 265-266 TFUE
5.Skarga odszkodowawcza na naruszenie prawa UE przez instytucje UE art. 268 w zw. art. 340 TFUE
6. Skargi na naruszenia prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie art. 258 - art. 260 TFUE
7. Orzeczenie wstępne art. 267 TFUE
VII. Obywatelstwo Unii Europejskiej i prawa podstawowe art. 18-24 TFUE
1.Geneza i ogólna charakterystyka
2.Prawo petycji
3.Opieka dyplomatyczna i konsularna
4.Prawo wyborcze w wyborach do PE oraz wyborach lokalnych
5.Prawo przemieszczania się i pobytu w państwach członkowskich UE
6. Geneza, charakterystyka i znaczenie praw podstawowych
VIII. Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej
1. Pojęcie i struktura prezydencji w RUE
2. Funkcje prezydencji
3. Doświadczenia prezydencji państw członkowskich UE
4. Polskie przygotowania o objęcia przewodnictwa w RUE w 2011 r.
IX. Obszar Wolności, Bezpieczeństwa, Sprawiedliwości - Temat dodatkowy
1.Rozwój historyczny
2. Wizy, azyl, imigracja i inne polityki związane ze swobodnym przepływem osób
3.Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych
ŹRÓDŁA:
1. Traktat o Unii Europejskiej (art. 1-19, 23-41, 47-51) i Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (art. 1-25, 223-309)( wersja lizbońska)
2. Dokumenty Europejskie T. 1-3, pod red. A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło-Tefelska, Lublin 1996-2003.
3. Dokumenty Wspólnot Europejskich, pod red. A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło-Tefelska, Lublin 1994.
4. Traktat Nicejski wraz z komentarzem, Warszawa 2003.
5. Konstytucja dla Europy. Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy, Warszawa 2005.
OPRACOWANIA:
1. Barcz J., (red.), Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2004.
2. Barcz J., (red.), Prawo Unii Europejskiej. Tom I i II, Warszawa 2006.
3. Barcz J., (red.), Traktat z Lizbony. Główne reformy ustrojowe Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
4. Barcz J., Unia Europejska : system prawny, porządek instytucjonalny, proces decyzyjny, Warszawa 2009.
5. Bäckera R., Marszałek-Kawy J., Modrzyńskiej J., Od starej do nowej Europy? : kierunki integracji europejskiej, Toruń 2005.
6. Borkowski P., Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Warszawa 2007.
7. Ciamaga L., i in, (red.), Unia Europejska. Podręcznik akademicki, Warszawa 1998.
8. Czapliński W., (wybór i red.), Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo, Warszawa 2005.
9. Czachór Z. Tomaszyk, M., (red.), Przewodnictwo państwa w Radzie Unii Europejskiej - doświadczenia partnerów, propozycje dla Polski, Poznań 2009.
9. Czachór Z., (red.), Unia Europejska po Traktacie ustanawiającym Konstytucję dla Europy, Poznań 2006.
10. Czachór Z., Zmiany i rozwój w systemie Unii Europejskiej po traktacie z Maastricht, Wrocław 2004.
11. Cziomer E., Historia Niemiec Współczesnych 1945-2005, Warszawa 2005.
12. Doliwa-Klepacki Z., Integracja europejska (po Amsterdamie i Nicei), Białystok 2001.
13. Emmert F., Morawiecki M., Prawo europejskie, Warszawa 2002.
14. Górka M. System Instytucjonalny Unii Europejskiej. Wydanie III, Warszawa 2010.
15. Jasiński F., Smoter K., Obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej. Geneza, stan i perspektywy rozwoju, Warszawa 2005.
16. Krasuski J., Europa zachodnia po II wojnie światowej. Dzieje polityczne, Warszawa 1990, 1996, 2002.
17. Krasuski J., Historia polityczna Europy zachodniej 1945-2002, Warszawa 2003.
18. Kukułka J., Historia współczesnych stosunków międzynarodowych 1995-2000, Warszawa 2003.
19. Lasok D., Zarys prawa Unii Europejskiej, Toruń 1998.
20. Łastawski K., Historia integracji europejskiej, Toruń 2006.
21. Marszałek A., Z historii europejskiej idei integracji międzynarodowej, Łódź 1996.
22. Marszałek - Kawa J., Procesy integracyjne po II wojnie światowej, Toruń 2002.
23. Mik C., Czapliński W., Traktat o Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2005.
24. Moczulski L., Europa ojczyzn 2004: geopolityka, gospodarka, cywilizacja, Warszawa 2003.
25. Podraza A., Unia Europejska w procesie reform traktatowych, Lublin 2007.
26. Tyranowski J. Europejskie prawo instytucjonalne, Poznań 1998.
27. Walkowski M., Współczesne tendencje w rozwoju europejskich procesów integracyjnych, Poznań 1998.
28. Waszkiewicz A., Wspólnoty Europejskie 1951-2002, Toruń 2003.
29. Węc J.J., Spór o kształt instytucjonalny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej 1950-2005, Kraków 2006.
30. Wiaderny-Bidzińska K., Polityczna integracja Europy zachodniej, Toruń 2001.