„WESELE”
Miejsce akcji: podkrakowskie Bronowice Małe, w domu malarza Włodzimierza Tetmajera. Ślub w Kościele Mariackim w Krakowie.
Czas akcji: jesień noc z 20 na 21listopad 1900 r. (świadczy o tym Chochoł - siano na róże)
Bohaterowie:
Akt I, II, III
Kraków (inteligencja) |
Bronowice (chłopi) |
Gospodarz - Włodzimierz Tetmajer, malarz, radny powiatowy i poseł do parlamentu, pionier ruchu ludowego. |
Gospodyni - Anna Mikołajczykówna, żona Włodzimierza, siostra Marysi i Jadwigi (Panny Młodej). |
Pan Młody - Lucjan Rydel, poeta, wykładowca, przyjaciel Włodzimierza i Wyspiańskiego. |
Panna Młoda - Jadwiga Mikołajczykówna, siostra Gospodyni i Marysi. |
Radczyni - Antonina Domańska, ciotka pana młodego, autorka powieści dla dzieci. |
Czepiec - Błażej Czepiec, gminny pisarz, wuj Panny Młodej. |
Rachela - Pepa Singer, córka bronowickiego karczmarza, żydowska emancypantka, oczytaną, inteligentną . |
Żyd - Hersz Singer, karczmarz, ojciec Racheli, Nad interesy przedkłada uczucie do córki, wykształconej, rozpoetyzowanej, wrażliwej. |
Dziennikarz - Rudolf Starzewski, redaktor „Krakowskiego Czasu” (polityka i sztuka). |
Jasiek - Jan Mikołajczyk, brat Panny Młodej, nie odpowiednią osobą do posiadania Złotego Rogu. |
Poeta - Kazimierz Tetmajer, kuzyn Włodzimierza |
Klimina - Wiejska baba, pełna energii, wesoła. |
Haneczka (Anna Rydlówna), Maryna i Zosia (Zofia i Maria Parneńskie) są energiczne, dobrze bawią, na weselu. |
Kuba, Wojtuś, Staszek, Kasper, Marysia, Kasia, wiejskie dzieci, bawiące się na zabawie. Marysia to siostra Anny i Jadwigi, była zaręczona z malarzem, Ludwikiem de Laveaux, (gruźlica), żona Wojtka. |
Zjawy Akt II, III
Chochoł - zaproszony przez Rachele i Państwa Młodych, jako pierwszy ukazuje się Isi, zapowiada przyjście zjaw, na końcu przygrywa weselnikom na patykach jak na skrzypcach. |
Widmo - Ludwik de Laveaux, malarz, zmarł na gruźlicę w Monachium, znajomy Tetmajera. Ukazuje się Marysi, wyznanie miłości (kontekst „Ballada Romantyczność” - Karusia i jej zmarły narzeczony). |
Stańczyk - Stanisław Gąska, nadworny błazen Jagiellonów, doradca królów, symbol narodowej mądrości, świetlność Polski, ukazuje się Dziennikarzowi (Stronnictwo Konserwatywne) jest ironiczny; Dzwon Zygmunta jest pretekstem do rozmowy o przeszłości i chwale RP, ale i teraźniejszości i słabości narodu. Dziennikarz nazwany Puszczykiem (zwiastun nieszczęścia), niezdolny do działania, powinien podnosić naród na duchu, pozorna skrucha i żal spowodowana upojeniem alkoholowym. |
Rycerz - Zawisza Czarny (zasłyną z bitwy pod Grunwaldem), ukazuje się Poecie, niesie Polakom oręż do walki, przypomina dawną świetlność narodu (waleczność i męstwo), uświadamia Poecie, że poezja (dekadentyzm - schyłek, brak wiary w postęp, kryzys kultury), jaką uprawia nie ma sensu, nawołuje do wskrzeszenia jego potęgi, pragnie duszy Poety (przysięga), ten jednak nie ugina się. |
Hetman - Ksawery Branecki, symbol zdrady narodowej (Konfederacja Targowicka 1972 - doprowadziła do rozbiorów i niewoli), towarzyszy mu chór diabłów - oficerów rosyjskich. Ukazuje się Panu Młodemu, zarzuca mu, że jego małżeństwo to zdrada klasowa (ślub z chłopką). Przybywa prosto z Piekła, gdzie przeżywa męki za swoje życie zdrajcy. |
Upiór - Jakub Szela, przywódca Rabacji Chłopskiej 1846, wymierzonej przeciw szlachcie. Skąpany we krwi ukazuje się Dziadowi (symbol chłopskiej nędzy), jest przestrogą dla inteligencji. |
Wernyhora - wiesz, wróżbita, bohater ukraiński, Kozak, zapowiada odrodzenie Polski. Ukazuje się Gospodarzowi, wydaje rozkazy rozesłania wici (za ich pomocą przekazywano zarządzenie o pospolitym ruszeniu), zgromadzeniu ludu przed kościołem, zwołanie sejmowych stanów, których wypełnienie da Polsce niepodległość, wręcza złoty róg. |