SEPARACJA SOWIECKA
DO 1918 R. - Rosja państwem wyznaniowym (religia prawosławna)
OD 1918 - DO 1990 - Rosja państwem świeckim, separacja wroga sprawom religijnym
OD 1990 - Rosja państwem świeckim, separacja niedookreślona, państwo względnie tolerancyjne religijnie
Od 1917 r. - faktyczne i prawne ograniczanie jakichkolwiek przejawów życia religijnego (publicznego i prywatnego); dyskryminacja duchownych (pozbawienie praw politycznych i ograniczanie działalności duszpasterskiej) i osób wierzących oraz organizacji religijnych (Kościołów i związków wyznaniowych)
System sowiecki - zbudowany został na podstawach ideologii materialistycznej, marksistowsko-leninowskiej, który zakładał wyrugowanie religii z życia publicznego i prywatnego
- dopuszczano jedynie wolność głoszenia propagandy antyreligijnej
Istniały w tym czasie przepisy prawne (w tym konstytucyjne) traktujące o wolności religijnej i równouprawnieniu ze względu na wyznanie - miały charakter propagandowy
CHRONOLOGIA WAŻNIEJSZYCH DECYZJI ANTYRELIGIJNYCH W ROSJI (ZSRR):
1917 (grudzień) - Rada Komisarzy Ludowych (rząd bolszewicki) przyjmuje dekrety o ziemi i pokoju - akcenty antyreligijne
1918 (23 stycznia) - dekret Rady Komisarzy Ludowych o oddzieleniu Kościoła od państwa i szkoły od Kościoła
Zasadę powyższa potwierdza: Konstytucja Rosyjskiej Republiki Radzieckiej z (1918.07.10), 1925.05.24 i konstytucja Związku Radzieckiego z 1936.12.05
1926 - kodeks karny RFSR - odpowiedzialność karna za nauczanie małoletnich religii i organizowanie spotkań religijnych
1929 (08 kwietnia) - postanowienie o związkach religijnych wydane przez Ogólnorosyjski Centralny Komitet Wykonawczy i Radę Komisarzy Ludowych RFSR; ograniczenie podmiotowości związków wyznaniowych: zakaz organizowania spotkań modlitewnych, nauczania religii, itp.
Od 1932 r. wprowadzano 5-letni plan antyreligijny, zakładający zlikwidowanie w ZSRR wszystkich domów modlitwy; burzenie obiektów sakralnych lub zamiana ich na inne cele (np. muzea ateizmu)