OKRES ŻYCIA PROJEKTU INWESTYCYJNEGO-1.Faza przygotowawcza (przed inwestycyjna):-Prognozowanie- formułowanie przyszłych zjawisk w zakresie popytu inwestycyjnego, zmian techniczno- produkcyjnych, rozwoju określonych potrzeb gospodarczych-Programowanie- określenie potrzeb i wymagań, rozpoznanie różnych możliwości inwestycyjnych (wariantowanie rozwiązań inwestycyjnych)-Planowanie- ocena i wybór optymalnego wariantu, przygotowanie planu inwestycyjnego i podjęcie decyzji o realizacji zadania inwestycyjnego-Projektowanie I- opracowanie koncepcji projektowej 2.Faza realizacji (inwestycyjna)-Projektowanie II- opracowanie dokumentacji projektowo- kosztowej i uzyskanie pozwolenia na budowę-Ustalenie wykonawcy zadania-Wykonawstwo robót budowlano- montażowych-Dostawy maszyn i urządzeń wraz z ich montażem-Rozruch urządzeń i przygotowania inwestycji do eksploatacji (eksploatacja wstępna)3.Faza operacyjno- eksploatacyjna-Rozliczenie finansowe realizacji projektu-Weryfikacja osiąganych parametrów efektywności projektu-Eksploatacja zakładu 4.Faza likwidacji zakładu-Zaprzestanie eksploatacji urządzeń i zakończenie funkcjonowania zakładu-Fizyczna likwidacja substancji rzeczowej.
Podział inwestycji:- inwestycje produkcyjne- nakłady, których bezpośrednim skutkiem jest powiększenie produkcji materialnej i zwiększenie dochodu narodowego (inwestycje przemysłowe, budowlane)- inwestycje nieprodukcyjne- przyczyniające się do poprawienia warunków pracy i życia obywateli *ze względu na charakter reprodukcji środków trwałych:- inwestycje rozwojowe- mają na celu powiększenie majątki trwałego przede wszystkim przez budowę nowych obiektów, a także przez generalną rekonstrukcję obiektów istniejących w danej gałęzi gospodarki narodowej (rozbudowa istniejącego lub budowa nowego zakładu)- inwestycje restytucyjne (odtworzeniowe)- polegają na podejmowaniu nakładów inwestycyjnych, których celem jest zastąpienie lub odtworzenie częściowo zużytych urządzeń produkcyjnych lub usługowych i utrzymywanie na nie obniżonym poziomie wartości śr. trwałych w danej gałęzi gospodarki (wymiana zużytych techn.maszyn, urządzeń, instalacji przemysł.)- inwestycje modernizacyjne- całokształt nakładów na unowocześnianie wyrobów, środków pracy* ze względu na szczebel podejmowania decyzji-centralne,-terenowe* ze względu na ich charakter :-podstawowe- mają na celu osiągnięcie określonych efektów usługowych, produkcyjnych -towarzyszące np. bocznice kolejowe, sieci energetyczne (bez których podstawowe inwestycje nie mogą działać)-pośrednie- inwestycje w innych dziedzinach, które współpracują z inwestycją podstawową.Inwestycje z punktu widzenia własności:-państwa,-spółdzielcze,-przedsiębiorstw.Inwestycje - podział makroekonomiczny *reprodukcja prosta- inwestycje odtworzeniowe (Io) * reprodukcja rozszerzona (In)- inwestycje rozwojowe Inwestycje bruto Ib= Io+ In
INWESTYCJE:1. materialne -utworzenie potencjalnej produkcji -utrzymanie zdolności produkcyjnych (zastąpienie lub odnowienie) -wzrost zdolności produkcyjno- rozwojowych -wzrost produktywności (automatyzacja, robotyzacja) -innowacje lub adaptacja (nowe technologie i produkty) 2.niematerialne -B+R, -Szkolenie, -Marketing, studia, działania handlowe, -Programy informatyczne 3. finansowe-Papiery wartościowe,-Dewizy- lokaty, -Pożyczki długotrwałe, -Udziały (akcje) Etapy badania ekonomicznej efektywności projektów inwestycyjnych: -tworzenie i analiza wariantów przedsięwzięć inwestycyjnych, -przejęcie kryteriów i wskaźników oceny (liczbowe ujęcie efektów i nakładów), -dobór właściwych metod badawczych określających wskaźniki przyjętych kryteriów, -porównanie wariantów z punktu widzenia opłacalności (ekonomiki), -wybór wariantu najbardziej korzystnego (opłacalnego) spośród rozpatrywanych, -sformułowanie oceny projektu- decyzja o podjęciu realizacji projektu. Rodzaje kosztorysów: 1.Kosztorys inwestorski- do ustalenia szacunkowego kosztu robót 2.Kosztorys ofertowy:-do ustalania proporcji ceny,-do planowania niezbędnych do realizacji zasobów do rozliczenia robót, -do zabezpieczenia środków finansowych na realizację zadania, 2.Kosztorys dodatkowy- do ustalenia zmiany ceny określonej kosztorysem ofertowym, 3.Kosztorys powykonawczy- do ustalenia wynagrodzeń wykonawcy po wykonaniu robót, 4.Cena orientacyjna + zasady obliczenia k. powykonawczego = roboty trudne do określenia zakresu
Metody oceny projektów inwestycyjnych.1.Metody oceny ogólnej (uproszczone)-Analiza SWOT-Matryca logiczna-Metaplan-Mapa oddziaływania-Panel ekspertów-Analiza wielokryterialna-Analiza porównawcza- benchmarking 2.Metody oceny szczegółowej (pogłębione REI):a)Metody statyczne (proste):-Analiza progu rentowności,-Okres zwrotu nakładów,-Księgowa stopa zwrotu nakładów (ARR) b)Metody dynamiczne/ dyskontowe-Badania wskaźnika efektywności (E)-Wartość zaktualizowana netto (NPV)-Wskaźnik rentowności inwestycyjnej (PI)-Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)-Zdyskontowany okres zwrotu c)Metody analityczno-porównawcze-Analiza kosztów i korzyści (CBA)-Analiza kosztów i efektywności (CEA)-Rachunek porównawczy kosztów-Rachunek porównawczy zysków-Rachunek porównawczy rentowności. Trzy podejścia uproszczone do metod oceny ryzyka:- wszystkie dane do prowadzenia rachunku przyjmuje się jakos pesymistyczne i obliczamy wskaźnik efektywności- przy założeniu osiągnięcia najbardziej prawdopodobnego poziomu obliczenia wskaźnika efektywności (najbardziej prawdopodobny scenariusz rozwoju zdarzeń)- przy założeniu wariantu optymistycznego. Rodzaje opracowań kosztowych 1.Preliminowanie kosztów- orientacyjny koszt inwestycji 2.Kosztorys inwestorski- wartość robót budowlano-montażowych 3.Kosztorys ofertowy- ocena wykonania robót