Wykład II Finanse publiczne

Podatki pośrednie charakteryzują się zjawiskiem przerzucalności (przerzucalność w przód, do przodu czyli w cenę) (wzrosło o 1 pkt procentowy)(przerzucalność do tylu; w koszty (aby były niższe)

• VAT (wielofazowy, za każdym razem)

• Akcyza (jednofazowy, raz naliczony)

• Podatek od gier

Podatek pośredni można przerzucić.

Podatek bezpośredni nie jest do przerzucenia, jednak można go przerzucić tylko raz na koniec roku na małżonka.

Podatek jest bez zwrotny. Zwrotna jest zaliczka na poczet podatku.

Podatek jest bezzwrotny. Nie ma czegoś takiego jak kwota wolna od podatku. Jest cos takiego jak kwota zmniejszająca podatek.

Budżet państwa:

Budżet- pochodzi od łacińskiego słowa bulga, które oznaczało torbę do gromadzenia dochodów.

Pierwszy polski budżet został uchwalony przez sejm w 1768 roku i był jednym z wcześniejszych budżetów w europie. Obejmował on dochody i wydatki skarbca koronnego i skarbca litewskiego. Budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa, sadów i trybunałów oraz administracji rządowej.

Funkcje fiskalna- stanowią wszystkie daniny publiczne (cla, podatki, opłaty itp.)

Budżet uchwalany jest przez parlament w formie ustawy na okres roku budżetowego, który współcześnie w Polsce jest identyczny z rokiem kalendarzowym.

Budżet samorządu terytorialnego uchwalany jest w formie uchwały.

Budżet przedstawia prognozowane przyszłe dochody i wydatki oraz przychody i rozchody, ponieważ jest opracowywany w roku poprzedzającym rok budżetowy. Budżet jest planem finansowym, a wiec jest wyrażony w pieniądzu, (w zl)

Dochody budżetu państwa to wpływ z:

• Podatków

• Opłat (koncesyjne)- na prowadzenie działalności gospodarczej (wydobywanie węgla i tym podobne) (40% budżet samorządowy, 40% budżet państwa)

• Cel

• Dochodów państwowych jednostek budżetowych

• Wpłat z zysków przedsiębiorstw państwowych i spółek handlowych, których skarb państwa jest współwłaścicielem.

• Wpłat z zysku NBP, a także:

• Wpływy z różnych odsetek (np. karnych za opóźnienia we wpłacaniu podatku lub osiąganych z lokat dochodów i przychodów budżetu państwa w bankach)

• Śródków z unii europejskiej

Rodzaje odsetek:

• Odsetki od zaległości podatkowych - ordynacja podatkowa, (kto, gdzie, kiedy)

• Odsetki ustawowe - kodeks cywilny

• Odsetki bankowe- na stronie NBP (okres rozrachunkowy w bankach 360 lub 365 lub 366 dni; najczęściej 365)

Wydatki budżetu państwa

Wydatki budżetu państwa dzieła się na:

1. Dotacje i subwencje (subwencja jest bezzwrotna) (dotacja jak cos zostanie to trzeba oddać)

2. Świadczenia na rzecz osób fizycznych

3. Wydatki bieżące jednostek budżetowych

4. Wydatki majątkowe

5. Wydatki na obsługę długu skarbu państwa

6. Wpłaty środków własnych unii europejskiej

metody racjonalizacji wydatków publicznych:

• Metoda historyczna- wydatki publiczne danego okresu fiskalnego SA zdeterminowane poziomem i struktura wydatków w okresach poprzednich

• Metoda kształtowania wydatków w zależności od potrzeb (popytowa)- trudność jej zastosowania polega na tym, za potrzeby są nieograniczone, a wielkość środków publicznych, które mogą być przeznaczone na zaspokojenie tych potrzeb jest ścisłe ograniczona.

Konieczne jest zatem zastosowanie zobiektywizowanych mierników potrzeb np.:

Liczba ludności, jej struktura wg wieku, wykształcenie, stan infrastruktury gospodarczej i społecznej (liczba szkol, szpitali) itp.

• Metoda podażowa- stosowana w przypadku wydatków publicznych na wytwarzanie określonych usług (edukacja, ochrona zdrowia).

Polega na tym, ze środki publiczne mogą być alokowane zgodnie z istniejąca baza materialna i kadrowa (zgodnie z istniejącym potencjałem).

• Metoda ekspertów- polega na tym, ze specjaliści z danych dziedzin kształtują wydatki na podstawie swojej wiedzy oraz stanu danej dziedziny w kraju czy regionie.

2

---