Próżniactwo społeczne - w psychologii społecznej mówi się o nim wtedy, gdy wysiłek wkładany przez jednostki w wykonanie zadania jest mniejszy, gdy działają one wraz z innymi niż, gdy działają indywidualnie. Próżniactwo społeczne można redukować poprzez kontrolę wyników uzyskanych przez jednostkę, lub tylko sugerowanie, że taka kontrola ma miejsce.Wysiłek poszczególnych jednostek działających w grupie jest tym mniejszy im:
trudniejszy do zmierzenia jest indywidualny wkład każdego wykonawcy, mniej wykonawca jest przekonany o tym, że jego indywidualny wkład ma znaczenie dla ogólnego wyniku, jaki zostanie osiągnięty, wykonywane zadanie wydaje się mniej ważne wykonawcy Facylitacja społeczna jest pojęciem z dziedziny psychologii społecznej i oznacza napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny przez nich naszego działania. Skutkiem tego napięcia jest lepsze wykonanie zadań dobrze opanowanych i łatwych, lecz gorsze wykonanie zadań trudnych lub tych, których dopiero się uczymy. WYWIERANIE WPŁYWU NA INNYCH - jest częścią życia społecznego. Akt ten często dokonuje się przy użyciu, mniej lub bardziej skomplikowanych technik wpływu społecznego. Szczególnym przypadkiem wpływu społecznego jest zjawisko hiperuległości. Mimo braku wyraźnego przymusu, ludzie podejmują działania, których sens trudno zrozumieć przeciętnemu człowiekowi (np. maltretowane kobiety nie odchodzą od swych mężów). PEŁNE KOŁO PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ - polega na tym, że technika wpływu na ludzi rodzi się w realnym życiu społecznym, a po jej „odkryciu” (zauważeniu), przebadaniu i opisaniu przez psychologów trafia z powrotem do prawdziwego życia. MECHANIZMY WYWIERANIA WPŁYWU: Reguła wzajemności - podpowiada nam, że powinniśmy odwdzięczać się za otrzymane dobra. Człowiek czyniący dobro członkom własnej grupy zyskuje swoistą gwarancję, że inni pomogą jemu, gdy znajdzie się w potrzebie. Co ciekawe, nieprzychylnie odbierani i mało lubiani są również ci, którzy łamią regułę wzajemności utrudniając, czy wręcz uniemożliwiając innym ludziom odwdzięczenie się za otrzymaną przysługę. (Na regule wzajemności są oparte wszystkie poczęstunki w hipermarketach)„TECHNIKA DRZWI ZATRZAŚNIĘTYCH PRZED NOSEM” - poprzedzanie prośby, prośbą trudniejszą, która niemal na pewno zostanie odrzucona. Fakt odrzucenia jej sprawi jednak, ze opierający się prośbie będzie teraz bardziej skłonny do spełnienia kolejnej, łatwiejszej. Zaangażowanie i konsekwencja - wykorzystuje fakt, że jeśli człowiek zaangażuje się w jakieś działanie czy osiągnięcie określonego celu, to będzie kontynuował to działanie nawet wówczas, gdy okoliczności staną się mniej korzystne. TECHNIKA „STOPA W DRZWIACH” - polega na tym, że aby zachęcić kogoś do spełnienia prośby, której pewnie nie spełniłby, gdybyśmy go o to po prostu poprosili, korzystnie jest skłonić go uprzednio do spełnienia prośby podobnej, ale o wiele łatwiejszej. Jeśli ją spełni, będzie bardziej skłonny do spełnienia następnej.
TECHNIKA „STOPA W USTACH” - w grę wchodzi pułapka konsekwencji. Człowiek, który publicznie zdeklarował, że czuje się dobrze, odczuwa teraz obligację do sprawienia, aby inni też się tak czuli. Społeczny dowód słuszności - bazuje na ludzkiej skłonności do konformizmu. Naśladujemy zachowania innych ludzi przede wszystkim z dwóch powodów. Po pierwsze, w warunkach niepewności traktujemy reakcje innych osób jako informacje na temat słuszności określonych postaw i zachowań. Po drugie, naśladujemy reakcje innych, by czuć się elementem grupy. Lubienie i sympatia - częściej i chętniej spełniamy prośby i akceptujemy propozycje pochodzące od ludzi, których lubimy, niż od tych, do których mamy stosunek obojętny czy negatywny. Szczególnie znaczące w tym względzie są sytuacje, w których człowiek, którego nigdy wcześniej nie znaliśmy, wykorzystuje pewne prawidłowości rządzące atrakcyjnością interpersonalną, by w ten sposób wzbudzić do siebie sympatię, a konsekwencji zwiększyć szanse na skłonienie nas do działań korzystnych dla niego. Autorytet - reguła autorytetu mówi, że łatwiej ulegamy tym, których uważamy za autorytety w danej dziedzinie. Choć ufność w autorytety często ułatwia nam podejmowanie słusznych decyzji, czasem dochodzi do sytuacji niekorzystnych, niekorzystnych nawet zatrważających. Do takich, które powinny budzić największe zaniepokojenie należy tzw. kapitanoza, czyli sytuacja, w której cała załoga samolotu pasażerskiego nie odważyła się poprawić oczywistego błędu kapitana, lub choćby zapytać go, czy jest pewien słuszności swej decyzji. Reguła niedostępności - niedostępność dóbr i informacji sprawia, że wydają się nam one cenniejsze. Odebranie człowiekowi swobody wyboru działania lub samo to zagrożenie wywołuje stan nieprzyjemnego napięcia emocjonalnego (reaktancji). Tego konsekwencją jest chęć odzyskania utraconej swobody wyboru i subiektywny wzrost atrakcyjności opcji utraconych lub zagrożonych utraceniem. NARZĘDZIA WPŁYWU: Automatyczne wzorce reagowania u ludzi (na zasadzie klik, wrrr…). Występuje tendencja do wyzwalania całego ciągu takiego mechanicznego zachowania przez pojawianie się w otoczeniu tylko jednej, określonej cechy (tzw. wyzwalacza)Na skróty - automatyczne, stereotypowe zachowanie, wykorzystywane w wielu przypadkach, wiąże się to ze skutecznością i ekonomia takich działań - reagując automatycznie na dany wyzwalacz organizm oszczędza czas, energię i własne „zasoby umysłowe”, które może wykorzystać do czegoś innego. Ma to jednak swoje wady, ponieważ reagowanie na tylko jedną cechę otoczenia zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia błędu, szczególnie przy reagowaniu automatycznym i bezrefleksyjnym) Wyzyskiwacze - niektórzy ludzie doskonale są świadomi siły narzędzia bezwzględnego wyzyskiwania i wykorzystują go z wielkim znawstwem i regularnością. Sekret skuteczności tych ludzi leży w sposobie wyrażania swojego żądania i wykorzystania narzędzia wpływu społecznego.Zasada kontrastu - wpływa na sposób, w jaki widzimy różnicę między jakimiś dwoma rzeczami pokazywanymi nam jedna po drugiej. Wielka zaletą tego narzędzia jest to, że działa w niezauważalny sposób (w sklepie najpierw ekspedientka sprzedaje garnitur, który kosztuje 450$, żeby następnie namówić na kupno swetra za 90$, bo w porównaniu do ceny garnituru nie jest to dużo). MANIPULACJA Manipulacja społeczna to planowe i celowe działanie, którego autor wywiera wpływ na inną osobę w taki sposób, aby nie zdawała sobie ona sprawy z tego, że podlega jakimkolwiek oddziaływaniom bądź by nie była świadoma siły lub konsekwencji tych działań. Manipulator może udawać, że darzy inną osobę sympatią, żeby skłonić ją do spełnienia kierowanych do niej próśb, lub też zaprezentować się jako osoba sympatyczna, ale zaraz bezradna, żeby wywołać współczucie i uzyskać od kogoś pomoc. Wykorzystując w sposób mniej lub bardziej intuicyjny wiedzę o mechanizmach motywacyjnych, skłaniają innych do zachowań niezgodnych z ich własnym interesem (np. technika niskiej piłki). OBRONA PRZED WPŁYWEM MANIPULACJI:Ważne jest wiedza o tym jak i dlaczego w różnych sytuacjach w dany sposób postępujemy, aby móc próbować obronić się przed manipulacją, czyli celowym i świadomym wykorzystywaniem przez innych ludzi i instytucje. Wiedza nie gwarantuje co prawda sukcesu, ale daje przynajmniej szansę. Przed działaniem reguły niedostępności trudno jest się bronić, ponieważ pobudzone zostają emocje. Takie pobudzenie powinno być dla człowieka sygnałem, że należy ochłonąć i dopiero wtedy podejmować decyzje, inaczej mogą one być nieracjonalne. Zasada społecznego dowodu słuszności często bywa używana w reklamach handlowych i społecznych (kampanie wyborcze) do skłaniania ludzi do uległości za pomocą dostarczania im dowodów, że inni im podobni już ulegli. Dlatego do przedstawianych dowodów należy podchodzić krytycznie. Skuteczną strategią przeciwdziałającą uleganiu komuś do kogo czujemy sympatię jest nauczenie się wykrywania w sobie takich właśnie uczuć.