Prawo Rzeczowe

Jest częścią Prawa Cywilnego i reguluje powstanie, treść, zmianę i ustanie prawa własności oraz innych form korzystania z rzeczy. Jest prawem bezwzględnym

Rzeczami w świetle Kodeksu Cywilnego są przedmioty materialne, które są materialnymi (naczelnymi) częściami przyrody oraz mają charakter samoistny, czyli są wyodrębnione z przyrody. Nie są, więc rzeczami dobra niematerialne, części składowe, czy złoża minerałów, powietrze, płynąca woda w rzece, dziko żyjące zwierzęta.

Podział rzeczy:

1. ruchomości;

2. nieruchomości (są częściami powierzchni ziemskiej, stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty) oraz budynki trwale z gruntami związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy odrębnych przepisów stanowią odrębny od gruntów przedmiot własności). Wyróżniamy następujące nieruchomości:

1. gruntowe;

2. budynkowe (trwale z gruntem związane);

3. lokalowe.

Inny podział rzeczy:

1. co do tożsamości (wykazują cechy indywidualne);

2. co do gatunku (wykazują cechy gatunku).

Nie są odrębnymi rzeczami części składowe i przynależności.

Częściami składowymi są przedmioty, które połączone są rzeczą zarówno w sensie gospodarczym jak i w fizycznym. Połączenie to musi być na tyle silne, że odłączenie połączonego przedmiotu spowodowały zasadnicze zmiany całości bądź przedmiotu odłączonego. Połączenie części składowej z rzeczą musi być trwałe a nie tylko dokonane dla przemijającego użytku (np. silnik samochodowy).

Od części składowej należy odróżnić przynależność.

Przynależnością może być tylko rzecz ruchoma. Musi być rzeczą odrębną pomimo związku z rzeczą. Musi pozostać z rzeczą główną w stosunku gospodarczym rzeczą podporządkowaną. Musi być potrzebna do korzystania z rzeczy głównej i musi z nią pozostawać w faktycznym. Związku stanowi ona własność właściciela rzeczy głównej.

Prawo Rzeczowe

Własność Użytkowanie wieczyste Ograniczone prawa rzeczowe

• użytkowanie;

• służebność;

• zastaw;

• własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego;

• spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego;

• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;

• hipoteka.

Atrybuty prawa własności:

1. prawo do posiadania;

2. prawo do używania;

3. prawo do pobierania pożytku i innych przychodów z rzeczy;

4. prawo do rozporządzania rzeczą;

5. prawo do przetworzenia;

6. prawo do zniszczenia.

Właścicielowi przysługuje również uprawnienie do obciążania rzeczy.

Nabycie prawa własności:

1. pierwotne(nabywca nie uzyskuje prawa własności od poprzedniego właściciela a niezależnie od niego w nabyciu pierwotnym nabywca uzyskuje prawo własności bez dotychczasowych obciążeń. Sposobem nabycia pierwotnego jest zasiedzenie. Polega ono na nabyciu prawa własności lub innego prawa na wskutek długotrwałego wykonywania tego prawa przez osobę nieuprawnioną. Przesłanką nabycia przez zasiedzenie nieruchomości jest nieprzerwane 20-sto letnie posiadanie samoistne, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze. To wówczas nabywa własność po 30-tu latach. Do nabycia przez zasiedzenie nieruchomości wystarczy 3 -y letni okres posiadania w dobrej wierze. Skutkiem zasiedzenia jest nabycie własności w wyniku upływu czasu. Nabycie w ten sposób własności może być stwierdzone przez sąd w toku postępowania nieprocesowego);

2. pochodne (prawo własności przechodzi z dotychczasowego właściciela na nowego. W tym wypadku nabywca uzyskuje prawo własności w takich granicach, jakich przysługiwało ono zbywcy).

Współwłasność

Ze współwłasnością mamy do czynienia kiedy własność jednej rzeczy przysługuje kilku osobom. Niepodzielność polega na tym, że każdy ma takie samo prawo do rzeczy.

Dwa rodzaje współwłasności:

• w częściach ułamkowych (każdy ze współwłaścicieli ma swój określony ułamkiem udział, którym może rozporządzać. Taki współwłaściciel może w każdym czasie żądać zniesienia współwłasności);

• łączna (ma charakter bezudziałowy. Jej uczestnik nie może samodzielnie dysponować swoim prawem, zdarzeniami które powodują powstanie współwłasności w częściach ułamkowych to np. spadkobranie, czynności prawne w wyniku których własność jednej rzeczy nabywa kilka osób. Współwłasność majątkowa małżonków).

Ochrona własności

Właścicielowi przysługują dwa roszczenia:

• windykacyjne (polega na ty, że właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą aby została jemu wydana. Wraz ze wszystkimi pobranymi przychodami);

• negatoryjne (polega na tym, że właściciel może żądać przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania naruszeń).

Użytkowanie wieczyste

Osoba, której przysługuje prawo do użytkowania wieczystego na dwa uprawnienia:

• do korzystania;

• do rozporządzania..

Użytkowanie wieczyste jest prawem terminowym, gdyż można ustanowić je na z góry ustalony czas.

Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje na okres 99 lat nie krócej jednak niż na lat 40.

Użytkowanie wieczyste jest czynnością prawną odpłatną. Użytkownik wieczysty uiszcza rok rocznie ustaloną opłatę.

---