FAZA M
- inicjuje ja M-Cdk, która uruchamia kondensacje chromosomów, rozpad otoczki jądrowej, reorganizację retikulum endoplazmatycznego i aparatu Golgiego, poluzowanie powiązań komórki z matriks zewnątrzkomórkową i sąsiednimi komórkami. Doprowadza także do przebudowy cytoszkieletu.
- w trakcie przygotowań do fazy M ustala się struktura chromosomów- działają kohezyny (kompleksy białkowe łączące chromatydy siostrzane) oraz kondensyny ( kompleksy białkowe wspomagające kondensacje chromosomów). M-Cdk fosforyluje podjednostki kondensyny uruchamiając ich montaż na DNA.
Tworzenie wrzeciona mitotycznego
-wrzeciono zbudowane jest z mikrotubul i współdziałających z nim białek
Aby powstało wrzeciono podczas interfazy musi dojść do podwojenia centrosomu. Zapoczątkowywane jest to przez Cdk. Po rozpoczęciu mitozy powstałe centrosomy rozdzielają się i tworzą wokół siebie układ mikrotubul - astrosferę. Astrosfery przesuwają się na przeciwległe bieguny komórki i formują bieguny wrzeciona mitotycznego. Proces duplikacji centrosomów i rozdzielenia ich do komórek potomnych nazywany jest cyklem centrosomowym.
Za cytokinezę w komórkach zwierzęcych odpowiedzialny jest pierścień kurczliwy zbudowany z filamentów aktynowych i miozynowych tworzący pierścień wokół równika komórki. Powstaje on pod koniec mitozy pod błona komórkową.
Etapy fazy M
1. profaza - zreplikowane chromosomy ulęgają kondensacji, Każdy z nich składa się z dwóch chromatyd siostrzanych związanych ze sobą. Na zewnątrz jądra tworzy się wrzeciono mitotyczne. W późnej profazie formowane są kinetochory (znajdują się one w miejscu centromerów chromatyd siostrzanych)
2. prometafaza - rozpoczyna się w momencie rozmontowania otoczki jądrowej. Do mikrotubul wrzeciona przyłączają się chromosomy za pomocą kinetochoru. Chromatydy siostrzane maja kinetochory skierowane w przeciwne strony i dzięki temu mikrotubule połączone z kinetochorem (mikrotubule kinetochorowe) łączą chromosom z dwoma biegunami wrzeciona. Chromosomy przyłączone do wrzeciona zaczynają się poruszać.
3. metafaza - chromosomy w wyniku ruchów ustawiają się w płaszczyźnie równikowej (płytka metafazowa)
4. anafaza - rozpoczyna się w momencie przerwania połączeń między chromatydami siostrzanymi tworzonymi przez kohezyny. Przerwanie to inicjowane jest przez APC (kompleks promujący anafazę) Każda chromatyda (=chromosom potomny) zostaje przeciągnięta do któregoś z biegunów wrzeciona. W ruchu tym biorą udział dwa procesy:
- anafaza A - mikrotubule kinetochorowe ulegają depolimeryzacji i skróceniu a przyczepione do nich chromosomy przesuwają się w kierunku bieguna. Siła napędowa generowana jest przy kinetochorach i pochodzi z działania białek motorycznych wspomaganych przez utratę jednostek tubuliny . Ich utrata zależy od katastrofiny zużywającej energię z hydrolizy ATP.
- anafaza B - bieguny wrzeciona oddalają się od siebie dzięki wydłużającym się i ślizgającym względem siebie mikrotubulom biegunowym. Dzieje się tak dzięki dyneinom i kinezynom. Ruchy biegunów powodują oddalanie się od siebie zestawów chromosomów
5. telofaza - wokół obu grup chromosomów zostaje odnowiona otoczka jądrowa i powstają dwa jądra potomne. Chromosomy ulegają dekondensacji
6. cytokineza
CYTOKINEZA
1) w komórkach zwierzęcych
- pierwszym etapem jest utworzenie bruzdy podziałowej w czasie anafazy. Tworzy się ona zazwyczaj prostopadle do osi podłużnej wrzeciona mitotycznego.
- następnie w połowie odległości między biegunami wrzeciona tworzy się pierścień kurczliwy zbudowany z filamentów aktynowych i miozynowych. Jego skurcz dzieli cytoplazmę na dwie części
2) w komórkach roślinnych
- na początku telofazy nowa ściana komórkowa zaczyna się odkładać między dwiema grupami rozdzielonych chromosomów. Kieruje tym fragmoplast tworzony przez pozostałości po mikrotubulach biegunowych.
- pęcherzyki pochodzące głownie z aparatu Golgiego są transportowane wzdłuż mikrotubul do równikowej części fragmoplastu. Łącza się ze sobą i tworzą błonę w kształcie dysku, która powiększa się aż do momentu dotarcia do błony komórkowej.
- następnie w ścianie odkładane są miofibryle celulozowe.