PŁAZIŃCE
Nadsekcja: Acelomata
Oznacza zwierzęta posiadające pierwotną wypełnioną parenchymą (acelomata- zwierzęta bez celomatyczne czyli bez jamy ciała)
Sekcja: Parenchymia
Typ: Platyhelminthes (robaki płaskie- płazińce) + drugi typ- wstężniaki Nemertini (nie omawiany)
formy wolno żyjące i pasożyty
występuje parenchyma wypełniająca pierwotną jamę ciała
system nerwowy od siateczkowatego do drabinkowatego
zwój mózgowy- endon
narządy zmysłów: oczy proste, statocysty, narządy smaku (redukcja u form pasożytniczych)
układ wydalniczy protonefrydialny
bardzo skomplikowany układ rozrodczy (przede wszystkim u form pasożytniczych)
ciało różnej wielkości (od kilkunastu um do kilkunastu m)
ciało taśmowate, rzadko owalne (brak segmentacji)
w układzie pokarmowym brak jelita końcowego i odbytu
z małymi wyjątkowymi organizmy obojnacze
u wielu form pasożytniczych samozapłodnienie
rozmnażanie bezpłciowe (podział katenularny u niektórych wirków)
duże zdolności do regeneracji (wirki)
Podtyp: Turbellariomorpha (wirokształtne) najbardziej liczne + Neodermata (skupia wszystkie pasożytnicze organizmy czyli takie które posiadają tzw. neodermę- chroni przed działaniem enzymów trawiennych)
Nazwa wirokształtne bierze się stąd że występują tutaj rzęski, podczas ruchu tworzą się takie bardzo charakterystyczne zawirowania czyli wiry.
W podtypie tym wyróżniamy grupy w zależności od tego jak silnie rozgałęzione jest jelito bądź też mamy również taką grupę u której tego jelita będzie brak.
formy wolno żyjące (słodkowodne i słonowodne) ale również lądowe
wór skórno- mięśniowy pokryty orzęsionym nabłonkiem
przy ruchu pomagają dobrze wykształcone mięśnie
w nabłonku występują rabdity (ich wydzielina pokrywa ciało, może służyć do obrony i zasklepienia ran)
niektóre posiadają gruczoły przędne
żywią się bezkręgowcami np. parzydełkowcami, których parzydełka wbudowują w swój nabłonek (kleptoknidy)
pierwotna jama ciała wypełniona parenchymą (niekiedy określana mianem protocelu ale nie mylić z pseudocelem)
w układzie nerwowym parzysty endon i odchodzące od niego pnie nerwowe
narządy zmysłów: oczka i statocysty
układ pokarmowy różnie rozwinięty
otwór gębowy po stronie brzusznej, jelito proste lub silnie rozgałęzione, brak otworu odbytowego
układ wydalniczy protonefrydialny
w ogromnej większości obojnacze
w rozwoju larwa Mullera
duże zdolności do regeneracji
Xenoturbella bocki(Błaszak str. 158)
Gromada: Acoelomorpha (pozycja nieznana- nieustalona pozycja systematyczna; grupa którą postuluje się żeby podnieść jej rangę systematyczną przynajmniej do typu, a najniżej do podtypu ze względu na zbyt duże różnice)
produkcja jaj - endolecytalne (zawierają żółtko)
brak przewodu pokarmowego (gardziel otwiera się do pustej przestrzeni)
brak protonefrydiów
rozwój prosty, brak larwy
Rząd: Acoela Wirki bezjelitowe
drobne, kilkumilimetrowe
brak jelita, gonad, układu wydalniczego
gatunki morskie, bentoniczne
rozwój prosty- brak larwy co jest takie dość nietypowe ponieważ u większości przedstawicieli niższych grup systematycznych rozwój jest najczęściej rozwojem złożonym; jaja zawierają żółtka (nie wiadomo ile go jest ale wnioskując z tego że brak larwy to, to są jaja które raczej są jajami bogato żółtkowymi co też jest ewenementem bo najczęściej w niższych grupach systematycznych składanych jest wiele jaj ale one z kolei są skąpo żółtkowe i rozwój przez to jest rozwojem złożonym.
Występuje bardzo często symbioza z innymi organizmami, głównie z jednokomórkowymi glonami głównie z zielenicami dlatego bardzo duża część przedstawicieli tego rzędu jest taka lekko zielonkawa- jako wynik tej bardzo charakterystycznej symbiozy.
Conualuta pulchna
C. roscoffensis(Błaszak str. 159)
Gromada: Rhabditophora
Rząd: Polycladida (wirki wielojelitowe)
gatunki morskie, dość dużych rozmiarów (do kilku cm)
wiele gatunków jaskrawo ubarwionych
większość wolno żyjąca, przydenna bądź pelagiczna
więcej niż 3 pnie jelita
Thysanozoon sp.
Rząd: Seriata (trójjelitowe)
morskie i słodkowodne
formy drobne, średniej wielkości i duże
wysuwana na zewnątrz, silnie umięśniona gardziel
odcinek głowowy dobrze zaznaczony
liczne oczka po bokach ciała i na głowie
ciało pokryte rzęskami
Gatunki drapieżne:
Dendrocoelum lacteum(Błaszak str. 161)
Crenobia alpina (Błaszak str. 161)
Spotykany wysoko w górach
Dugesia gonocephala (Błaszak str. 161)
Podtyp: Neodermata
występuje neoderma (tegument)
Nadgromada: Monogenea Skrzelowce
małe, nie przekraczające 1mm
w większości ektopasożyty, głównie ryb (pasożytują na skrzelach lub skórze)
narządy czepne: rohaptory (z przodu) i opistohaptory (z tyłu)
jama ciała wypełniona parenchymą
hermafrodytyzm
postać larwalna- onkomiracidium
akweny słodkowodne i morskie na całym świecie (w Polsce 130 gatunków)
Diplozon paradoxum
Gyrodactylus elegant
Polystoma integarrinum
Nadgromada: Trematoda przywry
wyłącznie pasożyty
zaopatrzone w nieuzbrojone narządy czepne
przyssawka wokół otworu gębowego
wór skórno- mięśniowy bez typowego nabłonka, silnie umięśniony
wystęouje oskórek- kutikula zaopatrzony w kolce i haki
cykl rozwojowy złożony najczęściej ze zmianą żywiciela
Gromada: Digenea przywry digeniczne
niewielkie organizmy o prostej budowie
obecność 2 przyssawek: gębowa i brzuszna
występuje neoderma
jama ciała wypełniona parenchymą
jelito rozdzielone na 2 pnie różnej długości, silnie porozgałęziane, niedrożne (u niektórych gatunków wystęuje tzw. odbyt rzekomy)
układ rozrodczy silnie rozbudowany
rozwój złożony, przebiegający ze zmianą żywiciela i z wieloma typami larw
głównie pasożyt wewnętrzny kręgowców lądowych