Dziecko w wieku wczesnoszkolnym to wiek od 6-10,11 lat. Ta faza rozwoju jest ostatnim etapem rozwoju. Określane jako dzieciństwo dojrzałe- i tu pojawia się rola ucznia.
Sfera fizyczna
Dziecko rośnie ok. 5-8 cm, przybiera ok. 3kg, wzmacnia się koordynacja mięśni dużych, co powoduje zwiększenie siły i szybkości. Można zatem zachęcać do aktywności. Należy pozwolić na uprawianie kilku dyscyplin sportowych, które ni wymagają nadmiernej koordynacji i organizuje współzawodnictwo
Sfera poznawcza
Głównym motorem jest ciekawość dziecięca, wzrastają możliwości przyswajania i powtarzania informacji o sobie i świecie. Dziecko zaczyna dobrowolnie koncentrować uwagę. To pozwala mu skoncentrować się na zadaniu mimo konkurencyjnych bodźców. Potrafi także analizować, planować i przewidywać konsekwencje własnych działań. Dokonywać operacji logicznych tj.: klasyfikowanie, szeregowanie oraz posługiwać się pojęciami czasu, przestrzeni w oparciu o operacje konkretne w odniesieniu do przedmiotów rzeczywistych i zdarzeń.
STADIUM OPERACJI KONKRETNYCH
Szeregowanie
Myślenie dziecka jest konkretną obrazową. Zdolność do umysłowego porządkowania przedmiotów pod względem pewnej wielkości.
Klasyfikowanie
Zdolność do grupowania przedmiotów pod względem ich podobieństwa. W wieku 4-5 lat dostrzegają podobieństwo tylko 2 przedmiotów. Do 7 lat potrafią klasyfikować przedmioty uwzględniając 1 wymiar, np. kolor, kształt.
Pojęcia liczbowe
Szeregowanie i klasyfikowanie wg Piageta pomagają w pojmowaniu liczb. W wieku wczesnoszkolnym dzieci opanowują stałość liczby, co pozwala im stwierdzić, że liczba guzików położonych w linii jest taka sama w zależności między nimi.
Zasada zachowania stałości
Wiąże się z uzmysłowieniem sobie, że cechy przedmiotu nie zmieniają się mimo, że zmienia się ich wygląd.
Sfera emocjonalna
Wiąże się ze stałością uczuć i wartości w odniesieniu do siebie samego i innych ludzi. Dzieci koordynują myślenie afektywne, dziecko zanim coś zrobi to pomyśli czyli ogranicza działania impulsywne. Kontroluje emocje zgodnie z oczekiwaniami społecznymi, zwiększa się reakcja na stres, jest coraz bardziej odporny i zdolny do znoszenia dłuższych napięć a także do odraczania gratyfikacji.
Życie społeczne i uczenie się ról (rozwój społeczny)
W tym wieku rozwijają się kompetencje społeczne. Opinia kolegów jest ważna dla kształtowania się samooceny. Koledzy mają coraz większy wpływ na upodobania i dokonywanie wyborów, zainteresowania.
Spostrzeganie siebie i innych ludzi
Jak spostrzega dorosłego przeciętny 4 latek?
Bierze pod uwagę cechy zewnętrzne: jak wygląda. Dopiero w wieku wczesnoszkolnym uwzględnia cechy wewnętrzne. Dziecko przyjmuje wewnętrzne cechy i wartości człowieka. Jest coraz bardziej świadomy samego siebie. Sama świadomość dotyczy właściwości intelektualnych i emocjonalnych stosunków z innymi ludźmi
Co daje grupa dziecku?
ważne źródło wsparcia w doświadczonych trudnościach
rozwijanie wiedzy i nabywanie nowych umiejętności
ujawnianie się talentu i uzdolnień poszczególnych dzieci - na tle rówieśników widać mocne strony
uczenie się współdziałania, dyskutowania, uwzględnianie punktu widzenia
ważne źródło informacji samooceny
Nabywanie kompetencji
Zadaniem nauczycieli jest tworzenie warunków aby dziecko w tym także uczeń słabszy mógł doświadczać sukcesu i uznania osób znaczących dla niego. Rolą n-la jest wiedzieć jak wykorzystać w okresie edukacyjnym to co dane dziecko nie wykazało i w czym jest dobre. Dotyczy kompetencji, która jest dla dziecka szczególnym źródłem siły. Erikson twierdzi, że pozytywnym aspektem rozwoju dziecka w tej fazie jest poczucie fachowości i adekwatności. Zagrożeniem jest poczucie niższości
Czynniki ryzyka rozwoju
Trudności tkwiące w dziecku:
- stan zdrowia i ogólnej sprawności dziecka - zróżnicowany poziom rozwoju dzieci, ich uzdolnień i zainteresowań
- zakłócenia dynamiki procesów nerwowych - zaburzenie naturalizacji
Czynniki środowiskowe (gł. rodziny)
- trudna sytuacja ekonomiczna rodziny i warunki jej życia - zróżnicowanie kulturowe dzieci
- dysfunkcyjność, dezorganizacja rodziny jako środowiska wychowawczego - patologia rodziny
Czynniki dydaktyczne
- zła praca na lekcji - brak pomocy dziecku z trudnościami
Czynniki ryzyka rozwoju mogą się wiązać z:
środowiskiem
- jednolitym kulturowo - ubogim kulturowo - nieudolność wychowawcza - patologicznym
osobowość uczącego
- uboga wiedza - wąski zakres umiejętności - brak poczucia kompetencji - nieprawidłowa struktura osobowości
- jakość dopasowania środowiska do funkcjonowania jednostki - wymagania, które mogą być nieadekwatne do możliwości dziecka
Style wychowania i ich konsekwencje
- autorytarny: rodzice nie dają ciepła oraz nie udzielają pomocy, konsekwencje: uległe i konformistyczne
- pobłażliwy: rodzice są wielkoduszni, wybaczający, konsekwencje: rozwój zachowań egoistycznych i niedojrzałość społeczna, - autorytatywny: wiąże się z kompromisem, rodzice sprawują kontrolę ale dają ciepło, otwarci na potrzebę dziecka, respektują je, konsekwencje: dziecko jest niezależne, ma poczucie własnej wartości, jest skłonne do współpracy i wrażliwe na potrzeby innych, - niedbały, niezaangażowany: nie interesują się dziećmi, są niedostępne, nie łączą się z dzieckiem w więzi emocjonalne, dziecko jest aspołeczne, osłabione w kontaktach rówieśniczych, często impulsywne, słabo zainteresowany