WŁASNOŚĆ

Jest to zbiór uprawnień czy praw jakimi dany właściciel dysponuje w odniesieniu do określonego obiektu własności.

Składa się z dwóch podzbiorów uprawnień:

1. korzystanie z tego obiektu

2. udział w podejmowaniu decyzji

Własność oznacza jednoznacznie:

- USUS - prawo użytkowania

- FRUCTUS - prawo pobierania pożytku z przedmiotu własności

Wyróżniamy własności:

- prywatną

- państwową

- ( spółdzielcza )

Własność prywatna oznacz prawa osób i przedsiębiorstw prywatnych co do:

- kupna

- posiadania

- użytkowania

- rozporządzania

- pozbywania się

- sprzedaży

- odstępowania w użytkowanie

- przekazywania

- zapisywania w testamencie

Następujących dóbr:

Ziemi, kapitału, majątku, i innych wartości

Własność państwowa oznacza posiadanie przez państwo praw własności do środków produkcji i innych dóbr.

Własność spółdzielcza odnosi się do dwóch form: spółdzielnie mieszkaniowe i spółdzielczość w handlu…

PRAWO WŁASNOŚCI

Podstawą stosunków społecznych są stosunki własnościowe. Oznaczają one jakie relacje własności występują między ludźmi w stosunku do posiadania czynników produkcji.

Prawo własności - jest to zbiór uprawnień, jakimi dysponuje dany przedmiot, czyli właściciel prywatny lub publiczny w stosunku do określonego zasobu dóbr.

Wyróżnia się ekonomiczny i prawny aspekt problemu własności.

Aspekt ekonomiczny decyduje o zakresie efektywnego wykorzystania uprawnień wobec dóbr materialnych ( np. w zarządzaniu przedsiębiorstwem, prawo kupna lub sprzedaży majątku trwałego )

O aspekcie prawnym mówią uprawnienia wynikające z prawa własności, zapisanego w obowiązujących ustawach ( np. w Konstytucji, w Kodeksie Cywilnym ).

STOSUNEK PRAWNY

Powstaje miedzy podmiotami prawa ( osoby fizyczne i osoby prawne ) na podstawie norm prawa w związku z powstaniem określonego faktu prawnego.

Podstawowe elementy stosunku prawnego:

1. podmiot ( co najmniej dwa podmioty )

2. obowiązek

3. uprawnienia

- obowiązek i uprawnienia są ściśle ze sobą związane

4. przedmiot - to zachowanie się do którego jest zobowiązany ( albo uprawniony ) podmiot.

KONKURENCJA

Jest to proces w którym uczestnicy rynku, dążąc do załatwienia swoich interesów, próbują przedstawić oferty korzystniejsze od innych po względem:

- ceny

- jakość

- innych charakterystyk dóbr lub usług

Wpływających na decyzje zawarcia transakcji kupna- sprzedaży

Konkurencja to rywalizacja bądź współzawodnictwo między dwoma ( lub większą liczbą) bardziej lub mniej dorównującymi sobie rywalami.

Na rynku występuje konkurencja:

1. bezpośrednia rywalizacja o klienta na tych samych rynkach i oferujących podobny asortyment towarów lub usług

2. substytucyjna - rywalizacja między ofertami rożnych wyrobów lub usług ale zaspokajających te same lub podobne potrzeby

3. potencjalna - możliwe wkroczenie na rynek nowych przedsiębiorstw które mogą konkurować bezpośrednio lub pośrednio poprzez wyroby i usługi substytucyjne

4. monopolistyczna - na rynku występuje wielu sprzedawców produktów zbliżonych lecz nie identycznych

5. doskonała - żaden pojedynczy sprzedawca lub nabywca nie jest w stanie wpłynąć na cenę rynkowa przez zmianę wielkości produkcji

Ekonomiczne funkcje państwa:

1. alokacyjna - polega na podejmowaniu działań stymulujących wzrost gospodarczy w sektorach i regionach czyli poprzez politykę strukturalna

Celem jest optymalna alokacja zasobów.

Państwo wspiera działalność B+R w wielu gałęziach gospodarczych lub poprzez subwencje

Chroni przedsiębiorstwa przed konkurencja międzynarodową. Państwo stymuluje rozwój infrastruktury oraz inwestycje w regionach mało rozwiniętych.

2. Stabilizacyjna w procesach gospodarczych mają miejsce makroekonomiczne zakłócenia równowagi, występują zjawiska inflacji bezrobocia; państwo poprzez politykę monetarna stara się płynąć na stabilizacje procesów gospodarczych oraz pełne manipulowanie przez bank centralny stopą wzrostu podaży pieniądza. Polityka fiskalna to manipulowanie poziomem podatków i wydatków państwa.

5. ochrony zasobów wyższej użyteczności - państwo poprzez nakazy i zakazy stara się nie dopuścić aby dobra i interesy wysokiej użyteczności nie zostały naruszone przez działalność gospodarcza ( efekty ujemne tej działalności dla osób trzecich ). Obejmują one bezpieczeństwo ludności, BHP, ochronę zdrowia i środowiska naturalnego.

6. popytowa - państwo występuje jako bezpośredni nabywca dóbr i usług w sektorze prywatnym ( zakupy na potrzeby armii, policji, służby zdrowia … ). Państwo wywiera duży wpływ na aktywność gospodarski na gałęzie i firmy, które zależne są od zamówień państwowych ( publicznych ).

7. podażowa - realizowana jest przez przedsiębiorstwa państwowe. Zakres zależy od udziału tego sektora w gospodarce ( od kilku do kilkudziesięciu % ).

8. stymulowania i organizowania przyrostu zasobu ludzkiego - rodzi się kapitalizm bez kapitału dającego się posiadać na własność, czyli kapitał ludzki.

Inwestycje zwiększające zasób tego kapitału wymagają dłuższego horyzontu czasowego ( kształcenie, edukacja, postęp naukowo-techniczny). Powstaje zadanie dla państwa, instytucji zdolnej zapewnić postęp w dziadzinach w długim horyzoncie czasowym.